یک هیئت بلندپایه از طرف دولت قزاقستان به رهبری سیریک ژومانگارین، معاون نخست‌وزیر و وزیر اقتصاد ملی این کشور، روز دوشنبه یکم اردیبهشت، با هواپیمای نظامی به کابل رفت تا در دیدار با مقام‌های طالبان، قراردادهای اقتصادی به ارزش سه میلیارد دلار امضا کند.

دفتر نخست‌وزیر طالبان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که ملا عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیر این گروه، میزبان هیئت قزاقستانی است و دو طرف در ارگ شاهی ملاقات کردند.

نورالدین عزیزی، وزیر تجارت و صنعت رژیم طالبان، نیز در ملاقات با هیئت قزاقستانی گفت که قرار است روز سه‌شنبه، نشست مجمع تجاری افغان‌ــ‌قزاق برگزار شود که معاون نخست‌وزیر این کشور هم در آن شرکت می‌کند.

در جریان حضور هیئت قزاقستانی در کابل، قرار است نمایشگاه محصولات تجاری افغانستان و قزاقستان نیز برگزار شود که در آن، حدود ۴۰ غرفه متعلق به بازرگانان و شرکت‌های قزاقستانی خواهد بود.

به گفته نورالدین عزیزی، در نهایی شدن توافق‌ها میان طالبان و قزاقستان، قرار است دو طرف به ارزش سه میلیارد دلار مبادلات تجاری داشته باشند که سطح آن در آینده افزایش هم خواهد یافت.

وزیر تجارت و صنعت طالبان همکاری اقتصادی با قزاقستان را برای افغانستان «حیاتی» دانست و گفت که نیازمندی‌های افغانستان از طریق قزاقستان تامین می‌شود و تجارت با قزاقستان طالبان را «از برخی کشورهای منطقه» بی‌نیاز می‌کند.

او بدون نام بردن از پاکستان و دو مرز تورخم و اسپین بولدک که در سه سال و نیم گذشته به دلیل درگیری‌های نظامی و تنش‌های سیاسی چندین بار بسته شده‌اند، مدعی شد که «روابط نیک با همه کشورها» باعث شد که بسته شدن برخی مرزها تاثیری بر بازار افغانستان نگذارد و «در بازارها فراوانی است» و در زمینه تامین نیازهای مردم هم مشکلی وجود ندارد.

این مقام طالبان در حالی روابط با قزاقستان را باعث فراوانی در بازارها خواند که یک ماه پیش، به‌ دلیل بسته شدن مرز تورخم پس از درگیری نظامی میان طالبان و مرزبانان پاکستانی، بهای مواد غذایی در افغانستان افزایش یافت و بازرگانان افغان میلیون‌ها دلار متضرر شدند.

قزاقستان از نخستین کشورهای آسیای میانه است که نام طالبان را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد تا با طالبان آسان‌تر تعامل کند. قاسم جوماتوف، رئیس‌جمهوری قزاقستان، ژانویه امسال در بیانیه‌ای گفت که حکومت طالبان «درازمدت» است و قزاقستان، با توجه به اهمیت توسعه همکاری تجاری و اقتصادی با افغانستان، نام این گروه را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد.

این اقدام قزاقستان با استقبال طالبان مواجه شد و پس از آن، هیئت‌های اقتصادی طالبان نیز در سفر به آلماتی، برای گسترش همکار‌ی‌ها و همچنین ترغیب بازرگانان و شرکت‌های بزرگ قزاقستانی به سرمایه‌گذاری در افغانستان تلاش کردند.

مرکز مطالعات راهبردی وزارت خارجه طالبان هم روز یکشنبه، با برگزاری نشستی به روابط این گروه با قزاقستان پرداخت و اعلام کرد سطح روابط تجاری افغانستان و قزاقستان به حدود یک میلیارد دلار در سال افزایش یافته است و این رقم در سال آینده به سه میلیارد دلار خواهد رسید.

در این نشست که با عنوان «فرصت‌های نوظهور در روابط افغانستان و قزاقستان» برگزار شد، یرکین توکوموف، رئیس موسسه مطالعات راهبردی ریاست‌جمهوری قزاقستان نیز سخنرانی کرد.

ولی‌الله شاهین، رئیس مرکز مطالعات راهبردی وزارت خارجه طالبان، در این نشست گفت: «قزاقستان کشوری تاثیرگذار است که نگاه صلح‌محور در منطقه دارد». او مدعی شد که «سیاست خارجی اقتصادمحور» رژیم طالبان باعث شده است که روابط میان افغانستان و قزاقستان بر مبنای تجارت و اقتصاد شکل بگیرد.

در ماه مه ۲۰۲۴، نورالدین عزیزی به رویترز گفت که طالبان در توافق با ترکمنستان و قزاقستان، قرار است مرکز لجستیکی در استان هرات ایجاد کند تا به نقطه کلیدی برای صادرات منطقه‌ای، از جمله نفت روسیه به جنوب آسیا، تبدیل شود.

عزیزی گفته بود که این طرح پس از شش ماه مذاکره میان هیئت‌های فنی طالبان، قزاقستان و ترکمنستان نهایی شده است و این مرکز به‌عنوان نقطه‌ای مهم برای خدمات چندوجهی عمل خواهد کرد که در آن محموله‌های کامیونی در این بندر خشک جمع و از طریق راه‌آهن به بندرهای حاشیه خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند ارسال می‌شوند.

او همچنین اشاره کرد که ظرفیت اولیه این مرکز یک میلیون تن نفت خواهد بود و در آینده گسترش خواهد یافت. با این حال، هنوز از اقدام عملی برای برپایی این مرکز خبری منتشر نشده است و مشخص نیست که طالبان و شرکای اقتصادی‌ آنان در آسیای میانه برای توسعه آن چه برنامه‌هایی دارند.