انجمن تجارت الکترونیک تهران با انتشار گزارشی، از «وضعیت بحرانی» کیفیت اینترنت در ایران خبر داد و اعلام کرد در شرایط فعلی، ایران در مقایسه با ۱۰۰ کشور برتر جهان (بر اساس شاخص تولید ناخالص ملی) بی‌کیفیت‌ترین اینترنت را دارد.
گزارش اخیر انجمن تجارت الکترونیک تهران کیفیت اینترنت در ایران را با سه شاخص «اختلال‌ها، محدودیت‌ها و سرعت» اندازه‌گیری کرده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ایران از نظر اختلال‌های اینترنتی در میان ۱۰۰ کشور جهان در قعر جدول است و با ایستادن در جایگاه ۹۹ پس از میانمار، پراختلال‌ترین اینترنت جهان را دارد. همچنین از نظر محدودیت‌ها نیز پس از چین در جایگاه ۹۹ ایستاده است و دومین اینترنت محدود جهان را دارد. سرعت اینترنت در ایران هم تنها از کشورهای سودان، کامرون و کوبا بیشتر است.
بر مبنای این گزارش، مشکل اصلی اینترنت در ایران «اختلال‌های گسترده و دائمی» روی تمام آی‌پی‌ها و وب‌سایت‌های سراسر جهان است. به طور کلی، جمهوری اسلامی به‌جای تهیه فهرستی از وب‌سایت‌هایی که آن‌ها را «غیرمجاز» می‌داند، وب‌سایت‌های جهان را در سه دسته با اختلال مواجه کرده است؛ دسته اول آی‌پی‌هایی‌اند که فیلتر شده‌اند، دسته دوم آی‌پی‌هایی‌اند که به‌صورت موردی مجاز شده‌اند و دسته سوم هم دامنه‌ها و آی‌پی‌هایی‌اند که تقریبا تمام اینترنت را شامل می‌شوند و با اختلال عمدی مواجه‌اند.
انجمن تجارت الکترونیک تهران می‌گوید بررسی‌ها روی دامنه‌ها و آی‌پی‌های «فهرست خاکستری» که بیشتر اینترنت را شامل می‌شوند، نشان می‌دهد تجهیزات حاکمیتی با ایجاد اختلال عمدی تا ۵۰ درصد داده‌های ارسالی به این مقاصد را با مشکل مواجه می‌کنند و این موضوع دلیل اصلی احساس کیفیت پایین اینترنت و اعتراض شدید کاربران در ماه‌های اخیر است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در ادامه این گزارش آمده است: «برای مقایسه ایران با سایر کشورها و گسترده کردن آزمایش‌های خود، اختلال‌های ۱۰۰ دامنه منتخب در ۱۰۰ کشور مختلف جهان را بررسی کرده‌ایم. وب‌سایت‌هایی را که در طول یک ماه بیشتر از ۱۰ درصد اختلال داشتند، اندازه‌گیری کردیم؛ نتیجه آن شد که ایران پس از میانمار بیشترین اختلال را دارد. در ایران علاوه بر ۴۵ وب‌سایتی که حداقل در ۵۰ درصد موارد در دسترس نبودند، ۱۴ وب‌سایت اختلالی بین ۱۰ تا ۵۰ درصدی داشتند. برای افزایش نمونه آماری به کاهش تعداد کشورها نیاز داشتیم، در نهایت توانستیم ۳۰۰ وب‌سایت را در ۵۰ کشور برتر جهان بررسی کنیم. باز هم ایران با ۳۳.۳ درصد فیلترینگ و ۱۸ درصد اختلال در صدر جدول پراختلال‌ترین اینترنت‌های جهان قرار گرفت.»
انجمن تجارت الکترونیک با بیان اینکه دلیل اصلی اختلال‌ها «سیاست جدید و غلط فیلترینگ هوشمند» است، خاطرنشان کرد که در حال حاضر هر نوع ترافیک اینترنتی که نهادهای متولی به‌صورت موردی مجاز نکرده باشد، به‌صورت خودکار دچار اختلال می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که از میان ۱۰۰ وب‌سایت برتر جهان، بیش از ۳۳ درصد آن‌ها در ایران فیلترند. این میزان در ۲۰۰ سایت برتر نیز به همین نسبت وجود دارد.
انجمن تجارت الکترونیک تهران، وضعیت شش رسانه اجتماعی فیس‌بوک، یوتیوب، اینستاگرام، تلگرام و واتس‌اپ را در ۱۰۰ کشور جهان بررسی کرد و به این نتیجه رسید که ایران، چین و ترکمنستان تنها کشورهایی‌اند که هر شش رسانه اجتماعی پرمخاطب را فیلتر کرده‌اند و در نهایت فقط ۱۱ کشور در جهان دست‌کم یکی از این شبکه‌ها را فیلتر کرده‌اند.
گزارش انجمن تجارت الکترونیک تهران با بیان اینکه عجیب‌تر از فیلتر کردن سایت‌های خارجی، فیلتر کردن سایت‌های داخلی برای کاربران خارج از کشور است، نوشت: «بسیاری از وب‌سایت‌های دولتی و بانک‌های ایرانی برای کاربران بین‌المللی در دسترس نیستند. در بررسی‌های این گزارش از بین ۱۰۰ وب‌سایت برتر دولتی ایران ۵۷ وب‌سایت برای کاربران خارج از کشور در دسترس نیست.»
مسدودسازی اینترنت که پیش از خیزش سراسری ایرانیان، تحت عنوان «طرح صیانت» در مجلس دنبال می‌شد، پس از واکنش‌ها و اعتراض‌ها به‌صورت چراغ خاموش از مجلس به شورای عالی فضای مجازی رفت و حاکمیت اجرای این طرح را بدون سروصدا آغاز کرد تا از هزینه‌های تصویب آن در مجلس بکاهد.
شورای عالی فضای مجازی به ریاست ابراهیم رئیسی نیمه اول شهریور ۱۴۰۱ نماینده‌هایی از سپاه پاسداران، صداوسیما، نیروی انتظامی و وزارتخانه‌های اطلاعات و ارتباطات را به‌عنوان اعضای کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی معرفی کرد. اما هنوز مدت زیادی از سپردن اختیار کامل فضای مجازی کشور به دست نظامی‌ها و امنیتی‌ها نگذشته بود که مهسا امینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی تهران جان باخت و خیزش مردم ایران علیه جمهوری اسلامی آغاز شد. مقام‌های جمهوری اسلامی ایران هم با «اغتشاش» خواندن اعتراض‌های مردمی فرصت را برای مسدود کردن فضای مجازی و اینترنت غنیمت شمردند و در نهایت دستپاچگی، فضای مجازی را فیلتر و پهنای باند خارجی را محدود کردند.
اینک با گذشت ماه‌ها از مسدود کردن اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، از دسترسی وابستگان حکومت به اینترنت بدون سانسور طبقاتی خبرهایی منتشر می‌شود. هم‌زمان، مردم ایران نیز برای فرار از دردسرهایی که حکومت برای آن‌ها ایجاد کرده است، در بازار فروش فیلترشکن‌ها سردرگم شده‌اند.
هم‌زمان با انتشار گزارش انجمن تجارت الکترونیک تهران، خبرآنلاین از فروش سیم‌کارت‌های بین‌المللی برای دور زدن فیلترینگ خبر داد و نوشت که این سیم‌کارت‌ها بین ۱۰ تا ۹۰ میلیون تومان فروخته می‌شود.
در این گزارش آمده است که فیلترشکن‌های موجود نمی‌توانند نیاز کاربران را برآورده کنند و قطع و وصل مداوم آن‌ها برای گروه‌هایی از جامعه از جمله افرادی که تجارت می‌کنند، خطرهایی به دنبال دارد. از این رو به تهیه سیم‌کارت‌های بین‌المللی روی آورده‌اند.
