تصمیم روسیه برای خروج از توافق صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه که دوشنبه، ۱۷ ژوئیه (۲۶ تیر) اعلام شد، واکنش‌های گسترده بین‌المللی در پی داشت.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، دوشنبه در واکنش به تصمیم روسیه برای خروج از توافق صادرات غلات اوکراین گفت که این تصمیم «ضربه‌ای به مردم نیازمند در همه جا خواهد زد».

به گزارش خبرگزاری فرانسه، دبیرکل سازمان ملل به خبرنگاران گفت که صدها میلیون نفر در جهان با خطر گرسنگی، و مصرف‌کنندگان با بحران جهانی هزینه‌های زندگی‌ مواجه‌اند و بهای این اقدام را آنان خواهند پرداخت.

کرملین دوشنبه، ساعاتی پس از حمله پهپادها به پل ارتباطی بین روسیه و شبه‌‌جزیره کریمه، اعلام کرد که از توافق تسهیل صادرات غلات اوکراین از مسیر دریای سیاه خارج می‌شود.

یک منبع امنیتی به خبرگزاری فرانسه گفته است که نیروی دریایی اوکراین و سرویس امنیتی «اس‌بی‌یو» این «عملیات ویژه‌» را با استفاده از پهپادهای دریایی انجام داده‌اند.

دبیرکل سازمان ملل گفت که عمیقا از تصمیم روسیه متاسف است، اما افزود که این تصمیم مانع از تلاش‌ها برای «تسهیل دسترسی بلامانع» به بازارهای جهانی مواد غذایی و کودهای شیمیایی از اوکراین و روسیه نخواهد شد. گوترش گفت که هدف، باید پیشبرد امنیت غذایی جهانی و ثبات قیمت جهانی غذا باشد.

گوترش ابزار تاسف کرد که به نامه‌ای که هفته گذشته برای تمدید این توافق به ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه، ارسال کرده بود، بی‌توجهی شده است. در این نامه که محتوای آن تاکنون علنی نشده، پیشنهاد شده است که یکی از شعبه‌های بانک کشاورزی روسیه که فعالیت‌هایش به دلیل تحریم‌ها مختل شده است، مجددا به سیستم جهانی سویفت متصل شود.

مسکو که ماه‌ها از اجرای توافق صادرات غلات شکایت داشت، دوشنبه گفت که حمله به پل «کرچ» هیچ ارتباطی با خروج روسیه از توافقی که برای جلوگیری از کمبود مواد غذایی در کشورهای آسیب‌پذیر طراحی شده بود، ندارد.

لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، نیز در واکنش به تصمیم مسکو، آن را «اقدامی ظالمانه» توصیف کرد که به کسانی که ذخایر غلات اوکراین وابسته‌اند، آسیب می‌رساند. او به خبرنگاران در نیویورک گفت: «در حالیکه روسیه بازی‌های سیاسی انجام می‌دهد، مردم واقعی آسیب خواهند دید.» او مسکو را متهم کرد که با خروج از توافق صادرات غلات، «بشریت را به گروگان» گرفته است.

واکنش اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی به تصمیم مسکو

اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، نیز دوشنبه «تصمیم خودخواهانه مسکو» را برای خروج از توافق صادرات غلات [اوکراین] محکوم کرد.

بریتانیا نیز دوشنبه بیانیه مسکو را در مورد تعلیق توافق صادرات غلات، «ناامیدکننده» توصیف، و روسیه را به کمک به تداوم رنج جهانی متهم کرد. سخنگوی ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، گفت که مسکو با این اقدام، مانع دسترسی میلیون‌ها نفر به غلات حیاتی می‌شود.

آلمان نیز دوشنبه از روسیه خواست تا به توافق صادرات غلات اوکراین بازگردد. آلمان تاکید کرده است که این توافق برای امنیت غذایی جهان بسیار مهم است. کریستین هافمن، سخنگوی دولت آلمان، به خبرنگاران گفت: «همچنان از روسیه می‌خواهیم که بگذارد قرارداد غلات باز هم تمدید شود.» او افزود که درگیری‌ها نباید بر گرده فقیرترین افراد این سیاره بار شود.

زلنسکی مصمم به ادامه صادرات غلات؛ ترکیه امیدوار به تمدید توافق

برخلاف اظهارات کرملین، رجب طیب اردوغان، رئیس ‌جمهوری ترکیه، به چشم‌انداز حفظ توافق غلات خوشبین به نظر می‌رسد. او در واکنش به خروج روسیه از این توافق گفت: «فکر می‌کنم به‌رغم بیانیه امروز، دوست من پوتین می‌خواهد توافق را ادامه دهد.»

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت که توافق غلات متوقف شده است و به محض اینکه بخش مربوط به روسیه در این توافق تحقق یابد، طرف روس بلافاصله به آن بازخواهد گشت. پوتین بارها تهدید کرده بود که از این توافق خارج می‌شود و استدلال کرده بود که عناصری در این توافق که اجازه صادرات مواد غذایی و کودهای شیمیایی روسیه را می‌داد، رعایت نشده‌ است.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس ‌جمهوری اوکراین، دوشنبه اعلام کرد که به‌‌رغم خروج روسیه از این توافق، کی‌یف آماده است که به صادرات غلات از طریق دریای سیاه ادامه دهد.

زلنسکی تاکید کرد: «ما نمی‌ترسیم. شرکت‌های صاحب کشتی به ما رجوع کرده‌اند. گفته‌اند که برای حمل محموله‌ها آماده‌اند.»

ابتکار توافق صادرات غلات، امکان صادرات بیش از ۳۲ میلیون تن غلات اوکراینی را در طول سال گذشته فراهم کرده بود. داده‌های «جی‌سی‌سی» نشان می‌دهد که چین و ترکیه، و نیز کشورهای توسعه‌‌یافته، ذینعفان اصلی صادرات محموله‌های غلات اوکراین بوده‌اند.

از سوی دیگر، این توافق به برنامه جهانی غذا کمک کرد تا به کشورهایی که با کمبود بحرانی مواد غذایی مواجه‌اند، مانند افغانستان، سودان و یمن، کمک شود.

خبر تعلیق توفق صادرات غلات اوکراین تاثیر اندکی بر قیمت‌های بین‌المللی گندم داشت که در قیاس با سال گذشته، نزدیک به یک‌چهارم کاهش یافته است.