هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در گزارشی مجموعه‌ای از موارد نقض حقوق بشر در ایران طی یک ماه اخیر را بررسی و اعلام کرد با وجود فشارهای بین‌المللی، ماشین اعدام جمهوری اسلامی کماکان به کار خود ادامه می‌دهد. بر اساس این گزارش، تیر ۱۴۰۲ در ایران حدود ۴۸ مورد حکم اعدام اجرا شده و محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمع‌ کارگران به‌خصوص برای مطالبه معوقات دستمزد و موارد دیگر در استان‌های مختلف همچنان ادامه داشته است.

ثبت ۴۸ مورد اعدام در تیرماه گذشته در حالی صورت گرفت که دولت یا نهاد قضایی جمهوری اسلامی درباره بیش از ۷۵ درصد اعدام‌ها در ایران اطلاع‌رسانی نمی‌کنند. بر اساس گزارش نهادهای بین‌المللی، میزان اعدام‌ها در جمهوری اسلامی به نسبت جمعیت این کشور، ایران را در رتبه نخست اعدام شهروندانش در دنیا قرار داده است.

اجرای حکم اعدام محمد رامز رشیدی و سیدنعیم هاشمی قتالی، دو متهم پرونده تیراندازی در شاهچراغ شیراز در ملاعام یکی از پرحاشیه‌ترین اجرای احکام اعدام در ماه گذشته بود. رشیدی و هاشمی با اتهاماتی از جمله «محاربه، افساد فی الارض و بغی» به اعدام محکوم شده بودند.

پنجشنبه ۲۲ تیر، حکم دو زندانی که پیش‌تر بابت قتل یک مامور نیروی انتظامی به اعدام در ملاعام محکوم شده بودند، در فولادشهر استان اصفهان اجرا شد. بر اساس این گزارش، محمد قائدی‌‌نسب، ۳۸ ساله و صادق محمودی‌‌برام، ۲۵ ساله، آبان ۱۴۰۰ در جریان یک درگیری گروهی، با سلاح گرم یک مامور نیروی انتظامی به نام احسان نصیری را کشته بودند.

در همین ماه حکم اعدام عباس دریس، یکی از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های آبان ۹۸ هم که پیش از این در دادگاه اولیه بابت اتهام محاربه صادر شده بود، در دیوان عالی کشور عینا تایید شد. رئیس کل دادگستری همدان نیز با تایید صدور حکم اعدام یکی از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های سال ۱۴۰۱ در ملایر، از ارسال پرونده او به دیوان عالی کشور خبر داد. اتهام این فرد قتل علی نظری، مامور اطلاعات سپاه پاسداران در ملایر، اعلام شده است.

بر اساس این گزارش، علاوه بر بازداشت ده‌ها نفر از مردم در ماه گذشته، احکام محکومیت‌ متعددی نیز صادر شده است. از این جمله می‌توان به محکومیت توماج صالحی به شش سال و سه ماه حبس تعزیری، دو سال ممنوعیت خروج از کشور، دو سال محرومیت از فعالیت، تهیه و تولید آثار موسیقی و خوانندگی و دو سال حضور الزامی در دوره‌‌های مدیریت رفتار و مهارت دانش، محکومیت مجید خادمی به ۹ سال و سه ماه حبس تعزیری و دو سال اقامت اجباری در شهرستان تفت استان یزد، دو سال ممنوعیت از عضویت در احزاب و گروه‌های سیاسی و اجتماعی و همچنین الزام به شرکت در کلاس‌های توجیهی با دعوت از «کارشناسان خبره»، محکومیت بابک کریمی به ۹ سال حبس تعزیری و هاشم ساعدی به شش ماه و ۱۵ روز حبس تعزیری و ۴۰ ضربه شلاق اشاره کرد.

از سوی دیگر وکیل مدافع سهند نورمحمدزاده، از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های سراسری ۱۴۰۱، از تایید حکم حبس و تبعید موکلش در دیوان عالی کشور خبر داد. نورمحمدزاده پیش‌تر، پس از فرجام‌خواهی و نقض حکم اعدام، به شش سال حبس و ۱۰ سال تبعید محکوم شده بود.

حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهم‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود و در گزارش هرانا به وضعیت افرادی چون زینب جلالیان، سمانه نوروزمرادی، علی معزی، زهره صیادی و عباس واحدیان شاهرودی اشاره شده است که در ماه گذشته از دریافت خدمات درمانی محروم بودند.

اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی نیز در این ماه همچنان ادامه داشت و بسیاری از روحانیون اهل سنت و بهائیان با تهدیدهای امنیتی، بازداشت و احضار روبرو شدند.

در بخشی دیگر از گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران به نقض حقوق کودکان و آموزش نظامی کودکان در مساجد اشاره شده است. در تیرماه، مسجد امام زمان محله خانی‌آباد تحت نظارت سازمان بسیج به بهانه تابستان، آموزش نظامی برای کودکان برگزار کرد. البته این مسجد تنها یک نمونه‎‌ است و گفته می‌شود در حال حاضر در اماکن متعدد و مشابهی در سراسر ایران به بهانه فرا رسیدن تعطیلات تابستانی، چنین برنامه‌هایی برای کودکان ارائه می‌شود.

در این ماه، روزنامه شرق گزارشی آماری از اعمال خشونت‌های مرگبار علیه زنان طی دو سال گذشته منتشر کرد. در این گزارش آمده که در مدت زمان مذکور، دست‌کم ۱۶۵ زن در نقاط مختلف ایران به دست اعضای خانواده خود کشته شدند که در ۱۰۸ مورد، قاتل‌ همسر مقتول بوده‌ است. انگیزه‌های ناموسی، اختلاف‌های خانوادگی و مسائل مالی از جمله دلایل وقوع خشونت علیه این زنان گزارش شده‌اند.

احکام صادره برای زنانی که حجاب از سر برداشتند، نیز یکی دیگر از نقض موارد حقوق بشر در ماه گذشته عنوان شده و در این راستا اخبار مربوط به محکومیت هنرمندان زن در رسانه‌ها و فضای مجازی بازتاب زیادی داشته است. افسانه بایگان، آزاده صمدی و لیلا بلوکات از جمله این هنرمندان‌اند. یک رزیدنت زن هم به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری هنگام رانندگی به منع از اشتغال و به عنوان مجازات جایگزین حبس، به ارائه خدمات نظافتی محکوم شد.

تداوم اعتراف‌‌گیری اجباری، رعایت نکردن حقوق صنفی کارگران و افزایش فشارها بر کارگران، معلمان و دیگر فعالان صنفی از موارد دیگر مطرح‌شده در این گزارش است.

هرانا در گزارشش، مهم‌ترین اخبار این ماه را که بازتابی بسیار گسترده داشتند، این موارد برشمرده است: اعدام دو متهم پرونده واقعه حرم شاهچراغ در ملاعام، مرگ پرابهام پیمان گلوانی و موسی اسماعیلی در بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه، محکومیت توماج صالحی به شش سال و سه ماه حبس، تایید حکم اعدام عباس دریس در دیوان عالی کشور، محکومیت سپیده قلیان به دو سال حبس و مجازات‌های تکمیلی، محکومیت لیلا بلوکات، افسانه بایگان وآزاده صمدی به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری، لغو کنسرت مجید سالار در تهران به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری تماشاگران و زنانه بودن صدای خواننده، بازداشت کوتاه‌مدت نیوشا قربانی، خواننده گروه اتاق و همچنین بازداشت محمد صادقی.