در دو ماه گذشته، طالبان و لابیهای این گروه دو بار در اندونزی گردهم آمدند و در مورد دستیابی به مشروعیت بینالمللی صحبت کردند. بار نخست، اوسط ژوئن هیئتی از وزارت خارجه طالبان به اندونزی سفر کرد و برای دوم گروهی از لابیگرهای طالبان به رهبری فاطمه گیلانی و سلطان برکت روز یکشنبه، ۲۹ مرداد در جاکارتا نشستی برگزار کردند.
هیئت طالبان در سفری که اوسط ژوئن به جاکارتا داشتند، ضمن دیدار با مقامهای وزارت خارجه اندونزی از ساختمان سفارت افغانستان در جاکارتا نیز دیدار کردند. هرچند تا کنون اندونزی دیپلمات طالبان را به عنوان سفیر نپذیرفته، اما فیضالله ذکی، سفیر دولت پیشین افغانستان در اندونزی که از نزدیکان عبدالرشید دوستم است نیز به دلیل نزدیکی دولت اندونزی با طالبان، موضع آشکاری نسبت به وضعیت ندارد و حیطه تصمیمگیریاش به عنوان سفیر افغانستان نیز به شدت محدود شده است.
با گذشت نزدیک به دو ماه، از سفر هیئت طالبان به اندونزی جزئیات بیشتری منتشر نشده است، اما نشست دوم که در تاریخ ۲۰ اوت برگزارشد، در آن ۳۰ نفر از زنان و مردان افغان از جمله فاطمه گیلانی و سلطان برکت از چهرههای همسو با طالبان حضور داشتند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سلطان برکت، رئیس مرکز مطالعات منازعه و علوم بشری در دوحه که از تسهیل کنندگان گفتوگو میان طالبان و دولت آمریکا است، روز یکشنبه در توییتی نوشت که نشست اعضای «مجمع فکر آینده افغانستان» در شهر جاکارتا برگزار شد و اشتراک کنندگان این نشست با رتنا مرسودی، وزیر امور خارجه اندونزی نیز ملاقات کردند.
«مجمع فکر آینده افغانستان» یک سازمان غیر دولتی است که فاطمه گیلانی تاسیس کرده و در دو سال گذشته، چند نشست را با تاکید بر تعامل جهان با طالبان در قطر و چند کشور دیگر برگزار کرده است.
سلطان برکت افزود که اشتراک کنندگان این نشست از داخل و بیرون از افغانستان بودند و همه آنان افراد با تجربه و دخیل در امور افغانستاناند و گروهها و حرفههای مختلف را نمایندگی میکنند. برکت بدون نام بردن از شرکتکنندگان در این نشست افزود که «چالشهای فعلی و اقدامات باالقوه در زمینه اعتمادسازی بحث صورت گرفت.»
The 7th session of the Afghanistan Future Thought Forum (AFTF), chaired by @FatimaGailani, concluded on 20 August in #Jakarta, #Indonesia. The independent #AFTF members were received by @Menlu_RI Foreign Minister of Indonesia, at Gedung Pancasila on 17 August 2023. 1/4 pic.twitter.com/XRympsa2xR
— Sultan Barakat (@BARAKAT_Sultan) August 20, 2023
در این نشست دیپلماتهایی از ژاپن، اتحادیه اروپا، مالزی، بلژیک، کانادا، نروژ، استرالیا و نمایندگانی از بانک جهانی نیز حضور داشتند. فاطمه گیلانی، رئیس مجمع فکر آینده افغانستان که پیش از شش نشست مشابه را در قطر و چند کشور دیگر سازماندهی و برگزار کرده است، مدیریت و هماهنگی این نشست را برعهده داشته است. مشخص نیست که بودجه برگزاری نشستهای مجمع فکر آینده افغانستان را دولت و سازمانهای قطری دخیل در امور افغانستان میپردازد یا این هزینهها را دولت آمریکا تامین میکند. در نشستهای قبلی این سازمان، توماس وست فرستاده ویژه آمریکا در امور افغانستان نیز حضور داشت.
سلطان برکت در ادامه توییت خود افزود که اعضا مجمع فکر آینده افغانستان، با علمای اسلامی در اندونزی نیز ملاقات کردند تا در مورد چگونگی اجرای شریعت از آنان بشنوند. سلطان برکت تصریح کرد که جزئیات این نشست به زودی در بیانیهای منتشر خواهد شد.
به نظر میرسد، طالبان در دوسالگی سلطه بر افغانستان از دستیابی به مشروعیت بینالمللی ناامید شدهاند و در این مقطع دست به دامان بزرگترین کشور اسلامی جهان شدهاند تا بتوانند از این کشور در زمینه دستیابی به مشروعیت بینالمللی کمک بگیرند. هرچند اندونزی کشوری ثروتمند و بزرگی است، اما در افغانستان هیچگاه مانند ایران، پاکستان، چین، روسیه و حتی کشورهای آسیای میانه که نسبتا سیاست محافظهکارانهای دارند تاثیرگذار نبوده است.
طالبان و لابیهای این گروه سعی میکنند تا با جلب توجه روحانیون کشورهای اسلامی، از طریق آنان حمایت دولتهای آنان را نیز برای بهرسمیت شناخته شدن جلب کنند، اما تا کنون سفر هیئتهای مختلف روحانیون از کشورهای اسلامی به افغانستان، تاثیری در این زمینه نداشته است.
بسیاری کشور های اسلامی به دلیل روابط نزدیکی که با اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای غربی دارند و همچنین به دلیل نحوه عملکرد طالبان، در دوسال گذشته علاقهای برای به رسمیت شناختن طالبان پیش از عملی شدن شروط مطرح شده در این زمینه، نشان ندادهاند.
جمهوری اسلامی ایران، پاکستان و قطر همسویی نزدیکی با طالبان دارند و در بازگشت این گروه به قدرت نیز کمک کردند، اما این سه دولت نیز با وجود اینکه سفارتهای افغانستان را به طالبان سپردند و دیپلماتهای طالبان در این کشورها حضور دارند، اما رژیم حاکم در کابل را به عنوان دولت رسمی افغانستان به رسمیت نشناختهاند.
طالبان و لابیهای این گروه در حالی به اندونزی به عنوان سکوی جدیدی برای دستیابی به مشروعیت بینالمللی چشم دوختهاندکه اندونزی به عنوان یک دولت جمهوری دموکراسی و قدرت نوظهور در آسیا، خود را متعهد به ارزشهای حقوق بشری میداند. افغانستان زیر سلطه طالبان به زندان بزرگ زنان و اقوام غیرپشتون تبدیل شده و ساختار قومی و انحصاری حاکم در افغانستان، از سوی هیچ دولتی در دنیا به عنوان نماینده مردم افغانستان تلقی نشده است. علیرغم تبلیغات طالبان در زمینه برقراری امنیت و ثبات، بسیاری از دولتها میدانند که در نبود یک دولت فراگیر در افغانستان، آینده این کشور با بحران عمیقتری مواجه خواهد شد.
در گزارشهای شورای امنیت سازمان ملل متحد از رژیم طالبان به عنوان یک ساختار کاملا پشتونی و انحصاری نام برده شده و به وضوح گفته شده که زنان در نتیجه سیاستهای طالبان از جامعه حذف شده و ترویج افراطیگری جایگزین آموزشهای عصری و نوین شده است.
اندونزی هرچند مرز مشترکی با افغانستان ندارد و ممکن است از آینده بیمناک افغانستان کمتر از همسایههای این کشور آسیب ببیند، اما محتاط بودن دولت اندونزی در مواجهه با طالبان در سفر نخست هیئت طالبان در ژوئن مشخص شد. هیچ عکسی از جریان سفر هیئت طالبان به اندونزی منتشر نشد و وزارت خارجه اندوزی نیز به صورت مختصر و کوتاه، اطلاعاتی را در این مورد با رسانهها به اشتراک گذاشت و گفت بحث به رسمیت شناختن طالبان در دستور کار این نشست نبوده است.
در حالی که طالبان سیاستهای زن ستیزانه خود را تشدید میکنند و تعهدات در توافقنامه صلح دوحه را کنار گذاشتهاند و روابط با گروههای تروریستی بینالمللی نیز همچنان برقرار است، به نظر نمیرسد که تلاشهایی مانند برگزاری نشستهایی در اندونزی و قطر بتواند گِرهی از مشکل مشروعیت نظام طالبان باز کند.