جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا در خصوص سقوط هواپیمای اوکراینی، در حضور خبرنگاران گفت: «ما از چندین منبع اطلاعاتی، از جمله منابع اطلاعاتی کانادا و همچنین منابع کشورهای همپیمانمان، اطلاعاتی دریافت کردهایم. شواهد موجود نشان میدهد که هواپیما توسط موشک زمین به هوای ایران سرنگون شده است.»
بامداد چهارشنبه و چندساعت پس از حملات موشکی سپاه به دو پایگاه آمریکا در عراق، هواپیمای بویینگ 737 خطوط هوایی اوکراین با 167 مسافر و 9 کادر پروازی، چند دقیقه پس از بلندشدن از زمین در جنوب شهریار سقوط کرد.
نخستوزیر کانادا همچنین گفته که این رویداد میتواند غیرعمدی باشد. او افزود: «آنچه دیروز اتفاق افتاد یک تراژدی است.»
پیش از سخنان نخستوزیر کاناد، رسانههای آمریکایی به نقل از منابع خود از قطعی بودن حمله اشتباهی پدافند هوایی ایران به هواپیمای مسافری اوکراینی خبر داده بودند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سیبیاس، سیانان، رویترز و نیوزویک رسانههایی هستند که همگی این خبر را به نقل از منابع امنیتیشان در دولت آمریکا منتشر کردهاند.
شبکه سیبیای در گزارش خود گفته است که سیستمهای رصد ماهوارهای آمریکا لحظاتی قبل از سقوط هواپیما، سیگنالی مبنی بر روشن شدن پدافند هوایی ایران در همان منطقه را دریافت کردهاند و پس از آن احتمالا دو موشک به سمت هواپیما شلیک شده است.
در این گزارشها تاکید شده که این رخداد میتواند ناشی از بروز اشتباهی سهوی در سیستم پدافند هوایی ایران باشد.
دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا نیز عصر پنجشنبه گفت که او نیز تردیدهای جدی در این زمینه دارد و ممکن است کسی به اشتباه دست به اقدامی زده باشد.
ساعاتی پیش، نیویورک تایمز نیز ویدیویی منتشر کرد که به گفته این روزنامه لحظه برخورد موشک با هواپیمای اوکراین را نشان میدهد. این روزنامه تاکید کرده که اصالت این ویدیو را تایید میکند.
در این ویدیو دیده میشود که به دنبال برخورد موشک با هواپیما، انفجاری رخ میدهد ولی هواپیما منفجر نمیشود. به گفته نیویورک تایمز پس از این برخورد هواپیما برای چند دقیقه به پرواز خود ادامه داده است و به سمت فرودگاه تغییر مسیر داده است.
این روزنامه پس از بررسی به گفته خودش چندین ویدیو اعلام کرده که هواپیما پس از برخورد موشک، در حالی که آتش گرفته بود، مدتی به سمت فرودگاه پرواز کرده و در نهایت منفجر شده و به سرعت سقوط کرده است.
واکنش ایران: تهدید و تکذیب
واکنش مقامات ایرانی به هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافری اوکراین از سوی پدافند هوایی سپاه ترکیبی از تکذیب و تهدید بوده است.
ساعتی پس از انتشار گزارش رسانههای آمریکایی در این زمینه، حسامالدین آشنا، مشاور حسن روحانی با انتشار توییتی، خبرنگاران ایرانی رسانههای خارج کشور را تهدید کرد و خطاب به آنها هشدار داد که از پوشش اخبار مربوط به سقوط این هواپیما خودداری کنند.
هشدار
— Hesameddin Ashena (@hesamodin1) January 9, 2020
به کاگزاران ایرانیتبار رسانههای فارسیزبان هشدار داده میشود از مشارکت در جنگ روانی مربوط به هواپیمای اوکراینی و همکاری با ایرانستیزان خودداری کنند.
این تهدید مشاور فرهنگی حسن روحانی با توجه به سوابق امنیتی او مورد توجه کاربران شبکههای اجتماعی قرار گرفته است. آشنا در زمان قتلهای زنجیرهای معاون و مشاور وزیر اطلاعات ایران بود.
به جز این واکنش، خبرگزاری ایسنا با حسن رضاییفر، مدیرکل دفتر بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری مصاحبهای انجام داده و از او در مورد برخورد موشک به هواپیمای سوال پرسیده است. رضاییفر برخورد موشک به هواپیمای مسافری را تکذیب کرده و گفته که سازمان هواپیمایی حاضر است تا مستندات خود را در اختیار رسانهها قرار دهد: «تروریستی بودن، انفجار یا تیراندازی به هواپیما به عنوان علت بروز سانحه و سقوط هواپیمای ۷۳۷ اوکراینی درست نیست و نقص فنی دلیل این حادثه بوده است چرا که اگر چنین اتفاقاتی که در فضای مجازی و برخی سایتهای خارجی عنوان میشود رخ داده بود هواپیما باید در آسمان منفجر میشد اما این اتفاقات نیفتاد و نقص فنی هواپیما سبب آتشسوزی، قطع سیستمهای مخابراتی و کنترلی و سقوط هواپیما شده است. هیچ مستندی در این زمینه تاکنون پیدا نکردهایم و دلایل متقنی داریم که حاضریم آن را در حضور همه رسانهها مطرح کرده و این شایعهها را رد کنیم.»
لحظاتی پیش علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران نیز با انتشار یک بیانیه مطبوعاتی خبر رسانههای آمریکایی را تکذیب کرده و آن را عملیات روانی دشمن خوانده است: «امروز به روش کاملا حساب شده و شناخته شده در عملیات روانی به نقل از یک منبع آگاه از پنتاگون که خواسته نامش فاش نشود خبر اصابت دو موشک به هواپیمای اوکراینی را با اب و تاب در رسانه ها منعکس کرده است. در اینده که مشخص شد این ادعای دروغ عاری از حقیقت است هیچ کس مسئولیت این دروغ بزرگ را بر عهده نخواهد گرفت.»
ربیعی همچنین انتشار این اخبار را غیر دقیق و سبب افزایش ناراحتی خانواده کشته شدههای این سانحه دانسته است: «متاسفم که سیستم عملیات روانی دولت آمریکا و همراهان آگاه و ناآگاه انها با این دروغ پردازی ها بر زخم های جانکاه خانواده های داغدار نمک می پاشند و برای تامین اهداف خود در این عملیات روانی خانواده های قربانیان این حادثه را نیز قربانی می کنند.»در این بیانیه مطبوعاتی گفته شده است که ایران از همه طرفهای خارجی خواسته تا در روند بررسی فنی این سانجه مشارکت کنند.