یک مسئول سازمان ملی مهاجرت جمهوری اسلامی ایران گفت که با آغاز کارزار بازگرداندن اتباع غیرمجاز از مرداد سال‌ جاری به این‌سو، ۴۵۰هزار تن از مهاجران افغان بدون مدارک هویتی و قانونی از ایران «داوطلبانه» به افغانستان بازگشته‌اند. 

جواد خانی، مسئول مدیریت اتباع غیرمجاز در سازمان ملی مهاجرت ایران، در حاشیه همایش سراسری مدیران کل اتباع سراسر ایران گفت: «افراد بازگشته به افغانستان به‌صورت غیرمجاز وارد ایران شده بودند که در یک اقدام آمایشی در سطح هشت استان دارای بیشترین مهاجر، کار بازگردانی آنان آغاز شد.» 

او مدعی شد که تهران، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، قم، کرمان، یزد، فارس و البرز ۹۲ درصد اتباع غیرمجاز را در خود جای داده‌اند و تخمین زده می‌شود که حدود چهار میلیون نفر اتباع مجاز در این استان‌ها سکونت دارند. 

جواد خانی گفت: «تاکنون یک‌میلیون کارت هوشمند هویتی برای اتباع صادر شده است، کار بین استان‌ها تقسیم شده و به‌سرعت ساماندهی اتباع در دست اجرا است.» 

این مقام مسئول در در سازمان ملی مهاجرت ایران افزود که بستن مرزها، یکی از اقدام‌ها برای مقابله با ورود مهاجران غیرمجاز به این کشور است. 

او اعلام کرد: «انسداد مرزها از برنامه‌های اصلی سازمان ملی مهاجرت است که از ابتدا در مجلس شورای اسلامی تصویب شده بود و از طریق شورای‌ عالی امنیت ملی، به روند اجرای آن سرعت بخشیدیم تا در یک بازه زمانی کوتاه‌تر از چند سال این موضوع به‌هرشکلی از نظر فیزیکی و با مشارکت ستادکل نیروهای مسلح انجام شود.» 

مسئول مدیریت اتباع غیرمجاز سازمان ملی مهاجرت گفت که بیشترین تعداد مهاجران در ایران از افغانستان‌اند و روند صدور کارت‌های هویتی هوشمند، کد یکتا و پردازش برای آن‌ها آغاز شده است. 

او افزود که روند ساماندهی مهاجران بدون مدرک و با مدرک اقامت قانونی آغاز شده است.  

سرنگونی نظام جمهوریت مورد حمایت کشورهای غربی و همچنین سلطه‌ طالبان در افغانستان باعث شد که هزاران تن از شهروندان افغان از ترس حمله‌های انتقام‌جویانه طالبان و بی‌کاری از افغانستان خارج شوند. در میان این مهاجران، شماری زیادی از کارکنان حکومت و نظامیان پیشین حضور دارند که بازگشت آن‌ها به افغانستان می‌تواند به تهدید شدن آن‌ها از طرف طالبان منجر شود. جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر، روند اخراج مهاجران افغان از این کشور را تشدید کرده است و روزانه، هزاران تن از شهروندان از طریق گذرگاه‌های اسلام‌قلعه استان هرات و «میلک» نیمروز به افغانستان بازمی‌گردند. 

طالبان به نقض «حقوق‌بشر» و کشتار کارکنان حکومت پیشین متهم‌اند و شماری از نظامیان پیشین که از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشتند، به دست نیروهای طالبان کشته یا زندانی شدند. هر چند که ملا هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، فرمان عفو عمومی صادر کرده بود، اما این فرمان در موارد متعددی نقض شده است.  

ایران و پاکستان میزبان بیشترین شمار مهاجران افغان‌اند و اسلام‌آباد روند اخراج مهاجران افغان را آغاز کرده است. روزانه شمار زیادی از مهاجران افغان از پاکستان اخراج می‌شوند و این کشور تصمیم دارد که یک میلیون و ۷۰۰ هزار مهاجر را اخراج کند.