محمد اسماعیل‌خان، از رهبران پیشین جهادی افغانستان که در روز پایانی یازدهمین نشست گفت‌وگوهای امنیتی هرات در شهر دوشنبه تاجیکستان صحبت می‌کرد، در مورد شرایط کنونی افغانستان گفت جایی که ستم باشد، مقاومت هم وجود خواهد داشت. 

او با یادآوری مبارزه‌های مدنی زنان افغان و مقاومت‌های مسلحانه در داخل افغانستان و مبارزه‌های سیاسی در دو سال گذشته در خارج از کشور، تاکید کرد که کوبیدن بر طبل تبعیض از طرف طالبان، سنگرهای مقاومت را بیشتر می‌کند. 

یازدهمین دور نشست گفت‌وگوهای امنیتی هرات با عنوان «بازخوانی افغانستان، راهکارهای متفاوت» به میزبانی موسسه مطالعات استراتژیک افغانستان (AISS) در روزهای ششم و هفتم آبان در شهر دوشنبه تاجیکستان برگزار شد.

داوود مرادیان، رئیس این مرکز مطالعاتی، در حاشیه این نشست به رسانه‌ها گفت که تمرکز اصلی یازدهمین دور این نشست، بیشتر روی آینده افغانستان و چگونگی نظام آینده است.

با این حال، محمد اسماعیل‌خان با سخنرانی در روز دوم این نشست تاکید کرد که مردم افغانستان پرچم مقاومت را در تمامی عرصه‌ها در برابر طالبان بالا نگه خواهند داشت، زیرا به باور او مقاومت همیشه با روش‌های سخت و نرم، پایه‌های استبداد را خواهد لرزاند.

این رهبر پیشین جهادی تاکید کرد: «تجارب گذشته نشان می‌دهد که بدون ایجاد یک نظام غیرمتمرکز که مشروعیت خود را از مردم بگیرد، بدون پذیرفتن تنوع و تکثرگرایی، و همچنین پایبندی کشورهای منطقه و فرامنطقه به اصل استقلال و عدم مداخله در امور افغانستان، راه دیگری برای آمدن ثبات و امنیت در افغانستان نخواهد بود.»

او با هشدار به کشورهای منطقه تاکید کرد که هیچ کشوری در منطقه از شر نظامی که در دو سال گذشته هزاران مدرسه دینی «انتحاری‌پرور»، ایجاد کرده است، در امان نخواهد بود.

اسماعیل خان با توجه به سیاست‌هایی که کشورهای منطقه با طالبان دارند، تصریح کرد: «تاسیس این مدارس انتحاری‌پرور بجای گسترش دامنه علم مفید، منطقه و جهان را به آتش می‌کشاند. کشورهای منطقه متوجه باشند که وضعیت موجود و برنامه‌های پشت پرده و چند لایه استخباراتی (اطلاعاتی) حامی طالبان، تنها به مردم افغانستان آسیب نخواهد زد، بلکه منطقه و جهان را هم دچار چالش‌های بی‌سابقه خواهد کرد.»

در عین حال، سخنرانان دیگر دومین روز نشست گفت‌وگوهای هرات در شهر دوشنبه هرات، تاکید کردند که مسئله افغانستان اکنون در مرکز توجه کشورهای جهان قرار ندارد و باید خود مردم افغانستان برای یافتن راه حل دست به کار شوند. 

عارف دوست‌یار، مشاور ارشد موسسه کروک دانشگاه دوتردام آمریکا، تاکید کرد: «بهتر است این واقعیت را بپذیریم که دنیا در آینده نزدیک برای ما به خاطر افغانستان کاری ملموس و جدی انجام نخواهد داد.»

بشیر احمد ته‎ینج، وزیر پیشین کار و امور اجتماعی افغانستان و عضو حزب جنبش ملی افغانستان به رهبری مارشال دوستم، در این نشست از جابه‌جایی تحریک طالبان پاکستان از طرف طالبان در شمال ابراز نگرانی و تاکید کرد که طالبان می‌خواهند شمال افغانستان را به غزه دوم تبدیل کنند. 

او گفت: «ما به‌عنوان ساکنان شمال افغانستان، از جابه‌جایی تی‌تی‌پی تحت نام کوچی و مهاجر در شمال افغانستان نگران‌ایم. همان‌طور که اسرائیل غزه را اشغال کرد، پاکستان با جابه‌جایی تی‌تی‌پی در شمال و شمال شرق افغانستان، غزه دیگری را ایجاد می‌کند.»

آیا صبر ایران در برابر طالبان به‌سر رسیده است؟ 

سخنرانان یازدهمین دور نشست گفت‌وگوهای امنیتی هرات می‌گویند که هیچ اختلاف فکری میان نیروهای سیاسی افغانستان و مخالفان طالبان در داخل و خارج از افغانستان وجود ندارد، اما دلیل اینکه در دو سال گذشته این جریان‌ها نتوانسته‌اند برنامه‌های هماهنگی داشته باشند، پراکندگی این سیاست‌مداران از نظر جغرافیایی است. 

محمد اسماعیل خان، از رهبران پیشین جهادی، تصریح کرد: «همه سیاسیون در یک قاره و در یک کشور نیستند. فاصله سبب شده است که هماهنگی کمتر وجود داشته باشد، اما هیچ‌نوع اختلاف فکری میان نیروهای مخالف طالبان وجود ندارد.» 

این رهبر پیشین جهادی افغانستان که پس از سقوط نظام جمهوری در این کشور، در ایران زندگی کرده است، در نشست سال گذشته این موسسه که در دوشنبه برگزار شده بود، نتوانسته بود شرکت کند. تعدادی از منابع آگاه سال گذشته تاکید کردند که ایران مانع سفر و شرکت او در چنین نشستی که بیشتر مخالفان طالبان در آن حضور دارند، شده است. 

با این حال، او در یازدهمین نشست گفت‌وگوهای امنیتی هرات در پاسخ به این پرسش رسانه‌ها که آیا نظر ایران در مورد طالبان در یک سال گذشته تغییر کرده گفت که نه‌تنها صبر ایران، بلکه صبر تمام کشورهای جهان در ارتباط با طالبان به‌سر سیده است. او تاکید کرد که امسال توانسته است هم به نشست مسکو که چند روز پیش در مورد افغانستان برگزار شد، نماینده بفرستد و هم خود در نشست دوشنبه شرکت کند. 

اسماعیل‌خان تاکید کرد: «امسال در دو نشست مهم که دعوت شده بودیم از جمله نشست مسکو و تاجیکستان شرکت کردیم. صبر ایران نه، بلکه صبر جهان در برابر طالبان به‌سر سیده است.»