وزارت معادن و پترولیم طالبان پنجشنبه، ۱۶ آذر (۷ دسامبر)، اعلام کرد که روند سپردن معدن یاقوت «جگدلک» را به متقاضیان استخراج آغاز کرده و به آن‌ها اطلاعاتی درباره مساحت، روند اکتشاف، استخراج و پردازش آن ارائه کرده است. 

این وزارتخانه گفت که درخواست‌های متقاضیان برای استخراج معدن یاقوت «جگدلک» در یک روند «شفاف» بررسی و نتایج آن اعلام خواهد شد.  

گفته می‌شود که یاقوت پس از الماس و زمرد، سومین سنگ قیمتی در جهان است و معدن این سنگ قیمتی در ناحیه «جگدلک» میان بزرگراه کابل - ننگرهار قرار دارد. یاقوت به رنگ‌های قرمز روشن و تیره، کبود (آبی تیره) و رنگ‌های دیگر یافت می‌شود.  

رژیم طالبان استخراج گسترده معادن سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی را در افغانستان در دستور‌کار قرار داده است و به‌دلیل سرکوب و اختناق شدید، نظارتی بر چگونگی استخراج این معادن وجود ندارد.  

طالبان در استان پنجشیر هم روند استخراج زمرد را افزایش داده‌اند.  

شهاب‌الدین دلاور، وزیر معادن و پترولیم طالبان، گفته است که حدود ۱۵۰۰ معدن زمرد در پنجشیر ثبت شده و جواز معدن‌کاری برای ۴۰۰ تن صادر شده است و حدود ۱۰ هزار نفر نیز به‌طور غیر‌مستقیم در معادن زمرد مشغول به کار شده‌اند.  

او گفت ۲۰ هزار قیراط زمرد به ارزش دو میلیون دلار آمریکایی در هفت مناقصه به فروش رسیده است.  

او افزود: «تلاش داریم برای فروش زمرد برنامه داوطلبی (مناقصه) آنلاین را برگزار کنیم تا در علاوه بر تاجران داخلی، تاجران خارجی نیز بتوانند شرکت کنند.» 

وزارت معادن و پترولیم طالبان مدعی است که بر اساس فرمان ملا هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، معادن پنجشیر بررسی می‌شود و به بهره‌برداری می‌رسد.  

این وزارتخانه گفته است که زمرد این استان از لحاظ کیفیت، شفافیت و استحکام در رده نخست جهان قرار دارد. 

اما نگرانی جدی درخصوص استخراج غیر‌حرفه‌ای زمرد در پنجشیر وجود دارد.  

نخستین معدن زمرد در پنجشیر را یک زمین‌شناس اهل روسیه در سال ۱۹۷۰ کشف کرد. از یاقوت و زمرد در صنعت زیورآلات استفاده می‌شود. 

بیش از دو سال از عمر حکومت طالبان در افغانستان می‌گذرد و این گروه در این مدت تلاش زیادی برای استخراج معادن و افزایش درآمدشان انجام داده‌اند. 

حکومت طالبان تحت تحریم‌های ایالات متحده آمریکا و کشورهای غربی قرار دارد و به همین دلیل کمک‌های مالی خارجی دریافت نمی‌کند، بنابراین قصد دارد با استخراج معادن، سطح درآمد خود را افزایش دهد.  

از میان بازرگانان خارجی، چینی‌ها بیشترین اشتیاق را برای استخراج معادن افغانستان نشان داده‌اند و اینک هم نفت حوزه آمو‌دریا در شمال این کشور را استخراج می‌کنند. منتقدان طالبان می‌گویند که معادن افغانستان به دست طالبان و با کمک چینی‌ها «تاراج» می‌شوند.  

رژیم طالبان علاوه بر تلاش برای افزایش درآمد از استخراج معادن، جمع‌آوری مالیات از شهروندان افغانستان را نیز افزایش داده است، در حالی‌که میلیون‌ها تن از شهروندان این کشور زیر خطر فقر قرار دارند.  

از رژیم طالبان انتقادهای زیادی می‌شود، زیرا در بخش ارائه خدمات به شهروندان تغییری صورت نگرفته است و مشخص نیست که درآمدهای ملی افغانستان چگونه مصرف می‌شوند.  

بخش زیادی از درآمد ملی افغانستان برای تقویت نیروی پلیس، ارتش و استخبارات (اطلاعات) رژیم طالبان هزینه می‌شود.  

طالبان در دوران نظام پیشین برخی از معادن افغانستان را به‌طور غیرقانونی استخراج می‌کردند، یا از معدن‌کاران باج می‌گرفتند و بخشی از هزینه‌های جنگی خود را تامین می‌کردند.