دولت ابراهیم رئیسی با ادعای جلوگیری از قاچاق آرد، ارز ترجیحی نان را حذف کرد و سهمیه آرد نانوایی‌ها را کاهش داد. دولتی‌ها مدعی بودند با اجرای طرح سهمیه‌بندی، قیمت نان افزایش نمی‌یابد و یارانه آن به‌طور مستقیم به مصرف‌کنندگان پرداخت می‌شود. حالا با گذشت بیش از دو سال از طرح کارتی کردن نان، برخلاف ادعاهای مسئولان دولتی، قیمت نان افزایش و کیفیت آن کاهش یافته، ضمن اینکه کمبود نان در برخی استان‌ها برای مردم دردسرهای جدی ایجاد کرده است.
فریبرز عزیزی، نایب‌رئیس اتحادیه نانوایان کرمانشاه، روز دوشنبه ۲۰ آذر در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، کاهش کیفیت نان در برخی نقاط این استان را تایید کرد و گفت: «نگاه‌های غیر کارشناسی که مبنای قانونی ندارد، چالش‌های عمده‌ای برای صنف نانوایان ایجاد کرده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته این فعال صنفی، نبود رقابت و قیمت‌های دستوری مانع ارتقای کیفیت نان در استان کرمانشاه شده‌اند.
مهدی سعادتی پیشه، نماینده بابل در مجلس، نیز روز یکشنبه ۱۹ آذر در جلسه علنی، ضمن اشاره به مشکلات معیشتی مردم تایید کرد که گرانی ارزاق و صفهای طولانی نان برای مردم مسئله‌ساز شده است.
گزارش‌های میدانی نشان میدهد که افزایش قیمت، کاهش کیفیت و کمبود نان اکنون در بیشتر استان‌های ایران مشهود است؛ با این حال، برخی استان‌ها در زمینه تامین نان موردنیاز ساکنانشان با وضعیت بحرانی مواجه شده‌اند.
روزنامه هم‌میهن روز ۱۶ آذر در گزارشی مفصل، به موضوع کمبود جدی نان در استان سیستان و بلوچستان پرداخت و نوشت که در شهرستانی مانند زابل نان آن‌قدر بی‌کیفیت است که از آن به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود.
بر مبنای این گزارش، سیاست‌گذاری نادرست برای کنترل قاچاق آرد در این شهر مرزی بهانه‌ای شده تا هم سهمیه آرد نانوایی‌ها و هم سهمیه گاز مایع آن‌ها کاهش یابد.
این گزارش حاکی از آن است که دود ناشی از کاهش سهمیه آرد و گاز مایع به چشم مردمی می‌رود که به‌رغم وجود مشکلات فزاینده در زابل مانده‌اند. در نتیجه این وضعیت، نانوایی‌ها یا نان ندارند یا نان آن‌ها آن‌قدر بی‌کیفیت است که خوراک دام می‌شود.
ناصر چاری، استاد دانشگاه، کیفیت پایین نان‌های دولتی را تایید کرد و گفت: «نانوایی‌ها چون می‌بینند مردم برای دامشان نان می‌خرند، به کیفیت توجه نمی‌کنند.»
حسن نخعی، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی سیستان، هم با اشاره به وضعیت نامناسب کشاورزان و دامداران استان سیستان و بلوچستان گفت: «خیلی از روستاها برای دام آذوقه ندارند و به شهر زابل می‌آیند و از نانوایی‌ها خرید می‌کنند. در واقع این نان برای حیوان پخته می‌شود.»
به گفته این فعال صنفی، فرمانداری و دیگر بخش‌های دولتی خبر دارند که شلوغی نانوایی‌ها به دلیل این است که دامداران برای تهیه آذوقه دام در صف نانوایی‌اند.
محمود بنیادی، از فعالان مدنی زابل این وضعیت را نتیجه قطع یارانه دام و طیور روستایی دانست و گفت: «وقتی دوستان بالادست یارانه دام و طیور روستایی را قطع یا کم کرده‌اند، قاعدتا مقرون به صرفه است که فرد روستایی در شهر در صف نانوایی بایستد و از نان یارانه‌ای برای دام و طیورش استفاده کند.»
کمبود نان تنها معضل مرزنشینان استان سیستان و بلوچستان نیست. آن‌ها با چالش کمبود آب تصفیه‌شده، گاز مایع و بنزین هم مواجه‌اند. محمود بنیادی ضمن اشاره به این کمبودها تصریح کرد که «این محرومیت نیست بلکه سوءمدیریت است».
حالا کمبودها در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان به مرحله‌ای رسیده‌اند که یک کارگر پس از تمام شدن ساعت کارش نمی‌داند باید در صف گاز بایستد یا نان یا بنزین؛ اما دردسر اصلی وقتی است که پس از ساعت‌ها انتظار در صفهای طولانی، یا نان گیرش نمی‌آید یا مجبور می‌شود نان بی‌کیفیت بخرد و به خانه ببرد.
به این موارد باید افزایش قیمت نان را نیز اضافه کرد. زیرا گزارش‌های میدانی از شهرهای مختلف ایران آشکار می‌کند که بهای نان در بیشتر استان‌ها بالغ بر ۴۰ درصد افزایش یافته و نان چندنرخی برای مردم دردسرهای جدی درست کرده است. به طوری که قیمت نان لواش، سنگک و بربری از شهری به شهر دیگر، منطقه‌ای به منطقه‌ای دیگر و از یک نانوایی به نانوایی دیگر متفاوت است.
این افزایش قیمت در حالی است که دولتی‌ها در آغاز سال، هرگونه افزایش قیمت نان را انکار کرده بودند.
