نشریه وال‌استریت ژورنال در گزارشی که روز جمعه پانزدهم دسامبر منتشر کرد، به تاثیر حمله حماس به اسرائیل بر وضعیت جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان پرداخت.
در این گزارش اشاره شده است که اگرچه تاکنون هیچ کشوری به اندازه ایران از حمله هفتم اکتبر حماس و متعاقب آن خشم بین‌المللی به واکنش شدید اسرائیل سود نبرده است، اما تهران پس از گذشت بیش از دو ماه هنوز دستاوردهای راهبردی ملموسی از این درگیری به دست نیاورده است.
تحلیلگران این نشریه با یادآوری خواسته حاکمان جمهوری اسلامی مبنی بر نابودی اسرائیل نوشتند: «با این که اسرائیل در حمله حماس با شکست اطلاعاتی مواجه بود و در ادامه به دلیل گستردگی واکنش نظامی‌اش و کشتن تعداد زیادی از غیرنظامیان، با محکومیت بین‌المللی روبرو شد، ایران نیز به‌نوبه‌خود هزینه‌های ناشی از این درگیری را می‌پردازد. یکی از این هزینه‌ها این است که دیپلماسی تهران با غرب، با هدف کاهش تحریم‌های آمریکا ناشی از برنامه هسته‌ای ایران، به دلیل حمایت این کشور از حماس متوقف شده است و میلیاردها دلاری که ایالات متحده در معامله آزادی زندانیان به جمهوری اسلامی تعهد داده بود عملا مسدود شده است. در عین حال، پس از آغاز جنگ اخیر حماس و اسرائيل، ایران از کشورهای عربی که روابط دیپلماتیک با اسرائیل دارند خواست با تل‌آویو قطع رابطه کنند، اما هیچ‌کدام این کار را نکردند.»
افزون بر این، متحد نظامی قوی تهران در لبنان یعنی حزب‌الله، از حمله همه‌جانبه به اسرائیل خودداری کرده است و آن را می‌توان ناشی از هشدارهایی مبنی بر انتقام‌جویی اسرائیل و ایالات متحده دانست که می‌تواند به یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر و تضعیف امنیت ایران منجر شود.
یکی از تبعات دیگر مهم جنگ غزه این بود که ماموریت آمریکا برای دفاع از منافعش در خاورمیانه را با استقرار نیروها و تجهیزات نظامی بیشتر احیا کرد؛ این در حالی است که جمهوری اسلامی مدت‌ها‌ست خواستار اخراج نیروها و نفوذ آمریکا از منطقه است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به نوشته وال‌استریت ژورنال، حماس موفق شد «هاله شکست‌ناپذیری اسرائیل» را در هم بشکند و واکنش افکار عمومی را علیه اسرائیل و ایالات متحده – به‌عنوان دو دشمن بزرگ جمهوری اسلامی – برانگیزد، اما در مقابل به این منجر شد که اسرائیل برای اولین بار قصد نابودی حماس را داشته باشد؛ اتفاقی که اگر محقق شود ایران را از داشتن یکی از اعضای مهم اتحاد ضدغربی خود محروم می‌کند.
در همین حال ایالات متحده پیشنهاد کرده است که به‌جای حماس، رقیبش یعنی تشکیلات خودگردان فلسطین، مسئولیت نهایی اداره غزه را بر عهده بگیرد. اگر این اتفاق بیفتد و وضعیت در نوار غزه تثبیت شود، جمهوری اسلامی ایران با کاهش نفوذ در مرز اسرائیل مواجه خواهد شد.
مایکل سینگ، تحلیلگر اندیشکده موسسه واشینگتن، در‌این‌باره گفت: «جمهوری اسلامی حمله حماس به اسرائیل در تاریخ هفتم اکتبر را به‌عنوان یک موفقیت بزرگ تلقی می‌کند، اما اگر آمریکا و اسرائیل واکنش درستی داشته باشند، ایران در درازمدت بازنده خواهد شد.»
سینگ که پیش از این مدیر ارشد پیشین امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی بوده است، تاکید کرد: «ایران نمی‌خواهد هیچ‌کدام از پیشنهادهای ایالات متحده محقق شود؛ نه احیای تشکیلات خودگردان فلسطین، نه از سرگیری مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین و نه ادامه روند عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل.»
در ادامه گزارش وال‌استریت ژورنال تاکید شده است: «مطمئنا پس‌لرزه‌های حمله حماس و عملیات نظامی گسترده اسرائیل در غزه تازه شروع شده است، اما می‌توان گفت که این تبعات بیشتر بر دو موضوع استوار است؛ یکی میزان ویرانی این گروه شبه‌نظامی و دیگری توانایی اسرائیل، واشینگتن و شرکای منطقه‌ای آن‌ها برای ایجاد ثبات در غزه پس از پایان درگیری. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران مدت‌ها‌ست خودش را قهرمان مبارزات فلسطینی‌ها برای تعیین سرنوشت می‌داند و گمان می‌کرد حمله حماس فرصت‌هایی را برای تهران گشوده است.»
با وجود ناوهای جنگی ایالات متحده در دریای مدیترانه و تهدیدهای اسرائیل برای گسترش جنگ غزه به سایر نقاط منطقه در صورت لزوم، متحدان ایران از ایجاد جنگ گسترده‌تر اجتناب کرده‌اند. تحلیلگران می‌گویند این موضوع نشان‌دهنده بی‌میلی تهران به قربانی کردن یک قطعه از اتحاد خود برای نجات بخشی دیگر است، مگر اینکه بقای خود جمهوری اسلامی در خطر باشد.
به نظر می‌رسد که از نظر دیپلماتیک، ایران با عقب‌نشینی مواجه شده است. به گفته دیپلمات‌های اروپایی و منطقه‌ای، در نشست سران سازمان همکاری اسلامی که در آن رئیس‌جمهوری ایران و ولیعهد عربستان سعودی دیدار کردند، پیشنهادهای تهران برای انتقام‌جویی اقتصادی علیه اسرائیل از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس، مصر و اردن رد شد. فشار ایران بر کشورهای عربی به منظور قطع روابط با اسرائیل نیز رد شده است. امارات متحده عربی و بحرین که به‌تازگی روابطشان را با اسرائیل به‌عنوان بخشی از پیمان ابراهیم با میانجیگری ایالات متحده عادی کردند، روابطشان را قطع نکرده‌اند. مصر و اردن هم این کار را نکرده‌اند.
در عین حال، اگرچه مذاکرات با هدف نزدیکی دیپلماتیک بین عربستان سعودی و اسرائیل متوقف شده است، رئیس‌جمهوری آمریکا این هفته گفت ریاض همچنان خواهان برقراری روابط با اسرائیل است، به شرط آن‌که یک کشور مستقل فلسطینی به رسمیت شناخته شود.
در بخش دیگری از گزارش وال‌استریت ژورنال تاکید شده است که حمایت ایران از حماس، شکاف رو به رشد تهران با کشورهای اروپایی را عمیق‌تر کرده و دیپلماسی محدود و عمدتا محرمانه جمهوری اسلامی با واشینگتن را از بین برده است. در مقابل، این شکاف، ایران را به روسیه و چین نزدیک‌تر کرده است، محوری که تهران در سال‌های اخیر با شکست توافق هسته‌ای از آن استقبال کرد.
به گفته تحلیلگران، آتش‌بس چندین ماهه بین شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران و نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه که ناشی از مذاکره بی‌سروصدای ایالات متحده با ایران از طریق اشخاص ثالث بود، پس از هفتم اکتبر از میان رفت و دولت بایدن مذاکرات غیرمستقیم با تهران را لغو کرد. در چنین شرایطی، در حالی که کانال‌های غیرمستقیم بین تهران و واشینگتن همچنان باز است، هر گونه امیدی برای کاهش قابل‌توجه تحریم‌ها علیه تهران قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده آمریکا ضعیف به نظر می‌رسد. ضمن آن‌که پس از حمله حماس، ایالات متحده عملا تحویل شش میلیارد دلار را که به قطر سپرده بود، مسدود کرد.
هنوز مشخص نیست وضعیت نوار غزه و شبه‌نظامیان حماس در حمله‌های اسرائیل چه خواهد شد، اما امیل هوکایم، کارشناس مسائل امنیتی، در‌این‌باره معتقد است: «نابودی کامل حماس مایه شرمساری ایران خواهد بود و باعث ایجاد نگرانی در میان شرکای جمهوری اسلامی در منطقه می‌شود که شاید تهران آن‌قدر که فکر می‌کردند قابل‌اعتماد نباشد. در مقابل، این را هم باید در نظر گرفت که حماس مقاوم می‌تواند تمایل و توانایی اسرائیل را برای مقابله با دیگر متحدان ایرانی کاهش دهد.»
