مردم عراق دوشنبه، ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳ (۲۷ آذر ۱۴۰۲)، برای شرکت در نخستین انتخابات شوراهای استانی در یک دهه اخیر پای صندوق‌های رای رفتند و با اینکه مقتدی صدر، روحانی پرطرفدار شیعه، انتخابات را تحریم کرده بود، ائتلاف شیعه حاکم توانست قدرت را حفظ کند. 

خبرگزاری رویترز نوشته است که این رای‌گیری آزمونی برای دموکراسی نوپایی است که ایالات متحده پس از سرنگونی صدام حسین در  ۲۰۰۳، در آن کشور ایجاد کرد و پیش از انتخابات پارلمانی ۲۰۲۵، موازنه قوا را در کشوری که گروه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی ایران در آن نفوذ دارند، تعیین می‌کند.

حوزه‌های اخذ رای ساعت شش عصر به وقت محلی، پس از ۱۲ ساعت فعالیت و بدون اینکه هیچ حادثه امنیتی مهمی گزارش شود، بسته شدند و گزارش‌ها حاکی است که میزان مشارکت رای‌دهندگان کم بود. 

رویترز نوشته است که رای‌دهندگان عمدتا جوان که احساس می‌کنند بهره‌ای از ثروت عظیم نفت کشورشان نمی‌برند، به انتخابات بی‌تفاوت‌اند و درخواست سیاستمداران ارشد عراقی نیز که در یکی از هتل‌های بغداد رای دادند و مردم را به شرکت در رای‌گیری فراخواندند، نظر واجدان رای دادن را جلب نکرد. 

به گزارش رویترز، از ۲۲ میلیون شهروند واجد شرایط رای‌ دادن در انتخابات شورای استانی عراق، بیش از ۱۶ میلیون نفر ثبت‌نام کردند، و این رقم کمتر از میزانی بود که در پی نظرسنجی‌های انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱ تخمین زده می‌شد. 

رویترز به نقل از یک مرد ۳۹ ساله عراقی و از نگاه او، انتخابات را «اتلاف‌وقت» توصیف کرد. او دموکراسی را «دروغی بزرگ» توصیف کرد و گفت: «به ما گفتند دموکراسی زندگی‌ ما را بهتر می‌کند، اما انتخابات رقابت حرف بدون عمل است.»

شهروندان دیگری، نظر مخالف دارند. مدیر ۵۸ ساله یک دبیرستان گفت که به تغییر ایمان دارد و فرصت رای دادن را از دست نمی‌دهد. او گفت: «یک روز دموکراسی برقرار می‌شود. اگر نه برای ما، برای فرزندانمان.»

آخرین انتخابات محلی پیش از این، در ۲۰۱۳ برگزار شده بود. پس از آن، به دلیل جنگ علیه داعش که بخش‌های زیادی از عراق را تصرف کرده بود و در نهایت شکست خورد، انتخابات‌های محلی به تعویق افتاد. 

امنیت در عراق بهبود یافته است و تمرکز مردم اینک بیشتر به ضعف خدمات دولتی، بیکاری بالا و فساد افسارگسیخته معطوف شده است - در جریان اعتراض‌های گسترده مردمی در  ۲۰۱۹ که نیروهای امنیتی آن را با خشونت سرکوب کردند، شرکت‌کنندگان در تظاهرات‌ها به همین مسائل اعتراض داشتند. 

در شهر نفت‌خیز کرکوک، از ۲۰۰۵ به این سو، نخستین بار است که انتخابات برگزار می‌شود. این شهر اخیرا صحنه تنش‌های خشونت‌آمیز میان گروه‌های قومی مختلف بوده است. 

رقبای شیعه مقتدی صدر که ائتلاف حاکم را در اختیار دارند، به احتمال زیاد کنترل اکثر شوراهای محلی، به ویژه در استان‌های جنوبی عمدتا شیعه‌نشین را در دست خواهند گرفت و ائتلاف حاکم موسوم به «چارچوب هماهنگی» که به جمهوری اسلامی ایران نزدیک است، از طریق دسترسی به ثروت نفت با اهرم‌های دولتی، قدرت خود را بیش از پیش تحکیم خواهد کرد. 

پس از خروج اعضای حزب صدر از مجلس، این ائتلاف بزرگ‌ترین بلوک پارلمانی را تشکیل می‌دهد.

مقتدی صدر که خود را مخالف سرسخت جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده معرفی می‌کند، گفته است که این انتخابات، سلطه یک طبقه سیاسی فاسد را تقویت‌ می‌کند.

رای‌گیری در ۱۵ استان از ۱۸ استان عراق برای انتخاب ۲۸۵ عضو شوراهایی که فرمانداران قدرتمند استانی را منصوب، و بر اداره‌های محلی نظارت می‌کنند، انجام شد.

اعضای ائتلاف شیعه در چندین فهرست حضور دارند، و نوری مالکی، نخست‌وزیر سابق و چهره نزدیک به تهران، و گروه‌های برخوردار از حمایت جمهوری اسلامی ایران با شاخه‌های مسلح خود، فهرست دیگری ارائه داده‌اند؛ هرچند، گفته‌اند که با هم همکاری خواهند کرد.

دو رهبر قدرتمند سنی‌های عراق، یعنی محمد حلبوسی، رئیس برکنارشده پارلمان، و خمیس خنجر، غول تجارت، نیز با هم رقابت می‌کنند.

امروز عراق می‌کوشد بخشی از گذشته خشونت‌آمیز خود را پشت سر بگذارد. این انتخابات نشان خواهد داد که آیا عراق می‌تواند انتخاباتی مسالمت‌آمیز داشته باشد و شهروندان شیعه و سنی، کردها، ایزدی‌ها، ترکمن‌ها، آشوری‌ها و دیگران را نمایندگی کند، یا خیر.