اعلام حمایت هشت کشور اروپایی از پیوستن به یک ماموریت نظارت دریایی در خلیج فارس در شرایطی که ائتلاف امنیت دریایی تحت رهبری آمریکا با ۹ کشور کار خود را در منطقه آغاز کرده، یکی از پیامدهای مستقیم تنش‌هایی است که از بهار امسال در خلیج فارس ایجاد شد و به عراق هم سرایت کرد.

مقامات تهران که پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس در حمله پهپادی آمریکا، اصرار به خروج نیروهای آمریکایی از منطقه دارند، اکنون نظاره‌گر کشورهایی هستند که یکی پس از دیگری به ساز و کار امنیت دریایی در خلیج فارس محلق می‌شوند.

سیر صعودی تنش‌ها بین ایران و آمریکا از اردیبهشت‌ماه امسال آغاز شد. زمانی که آمریکا با لغو معافیت از تحریم‌های نفتی، صادرات نفت ایران را به طور کلی تحریم ‌کرد. از اردیبهشت‌ماه تا شهریور امسال، شش تانکر نفتی منفجر شد، نفتکش‌ها (شامل نفتکش بریتانیای استنا ایمپرو) در تنگه هرمز توقیف شدند،‌ یک پهپاد آمریکایی با موشک سپاه سرنگون شد و در نهایت هم حمله‌های موشکی و پهپادی به تاسیسات نفتی آرامکو در عربستان سعودی خسارت زیادی وارد کرد.

در نتیجه این بحراین فزاینده ایالات‌متحده توانست بریتانیا، استرالیا، عربستان سعودی، ‌امارات متحده عربی، کویت، قطر،‌ عمان، بحرین و آلبانی را با ائتلاف امنیت دریایی تحت رهبری خود همراه کند. این ساز و کار از آبان‌ماه فعالیت خود را آغاز کرد و هدف آن حفاظت از خطوط کشتی‌رانی و امنیت دریانوردی در آب‌های خلیج فارس و تنگه هرمز است. اسرائیل‌ هم می‌گوید با این ائتلاف همکاری خواهد کرد.

هرچند فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی تا قبل از حمله به تاسیسات نفتی عربستان در مورد اعزام نیرو و تجهیزات با خلیج فارس مردد به نظر می‌رسیدند، ‌پس از این حمله‌ها و انتقال کانون بحران به عراق و تنش‌های چند هفته اخیر در این کشور (با محوریت ایران)، موضع خود را تغییر دادند.

نخست فرانسه اعلام کرد که ناو خود را به خلیج فارس اعزام می‌کند و اکنون آلمان، بلژیک، دانمارک، ایتالیا، هلند، پرتغال و یونان نیز به این کشور ملحق شده‌اند. آنها قصد دارند یک مرکز فرماندهی ماموریت نظارت دریایی در ابوظبی ایجاد کنند. خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داده که یک ناوچه هلندی اواخر ماه آینده نخستین دور گشت‌زنی‌ها را آغاز می‌کند.

هرچند فرانسه و هفت کشور اروپایی حاضر در این ماموریت می‌کوشند برای پرهیز از اقدامات تحریک‌ آمیز به طور رسمی به ائتلاف امنیت دریایی تحت رهبری آمریکا محلق نشدند، در عمل با آن هماهنگی و همکاری نزدیکی خواهند داشت.

پیش از این نیز ژاپن اعلام کرده بود تجهیزات و نیروهای خود را به طور مستقل به منطقه می‌فرستد، اما با نیروی دریایی آمریکا در ارتباط خواهد بود.

علاوه بر این کره جنوبی هم می‌گوید، قصد دارد عملیات مقابله با دزدان دریایی را تا مناطقی در اطراف تنگه هرمز گسترش دهد. کره جنوبی تاکید دارد که حضورش مستقل از ائتلاف امنیت دریایی آمریکا است. اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که همه این ۲۰ کشور در تبادل اطلاعات و اقدامات نظارتی و گشت‌زنی‌ها با یکدیگر همکاری خواهند کرد.

به این ترتیب کمتر از چهار ماه پس از اوج تنش‌‌آفرینی‌ها در خلیج فارس و در حالی که تنش‌ها بین ایران و آمریکا در زمین عراق تا آستانه یک درگیری جدی پیش رفت، ۲۰ کشور از اقصی نقاط جهان بسیج شده‌اند تا بدون مشارکت ایران، امنیت را در آب‌های جنوبی آن تامین کنند.