در حالی‌ که برخی منابع آگاه از تصمیم ریاض برای تعلیق موقت برنامه عادی‌سازی روابط با اسرائیل خبر می‌دهند، یک مقام ارشد کاخ سفید در حال پیش بردن طرحی است که برای بازگرداندن ثبات به سرزمین‌های فلسطینی، به عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی اولویت می‌دهد.

با وجود نگرانی‌ برخی مقام‌های ایالات متحده از پیامدهای ناشی از تلاش این کشور در زمینه عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای عرب منطقه، هاف‌پست در گزارشی نوشت که مک‌گورک، مقام ارشد کاخ سفید، در هفته‌های اخیر طرحی را به مقام‌های امنیت ملی آمریکا ارائه کرده است که به بازسازی ۹۰ روزه غزه پس از جنگ با هدف عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل نظر دارد.

به گفته سه مقام آمریکایی، بر اساس این طرح، از طریق تلاش‌های دیپلماتیک فوری مقام‌های آمریکایی، اسرائیلی، فلسطینی و سعودی با هدف اولویت دادن به عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی، در سرزمین‌های ویران‌شده فلسطینی ثبات برقرار خواهد شد.

به نوشته هاف‌پست، تلاش‌های مشابه به رهبری ایالات متحده در زمینه عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای منطقه که از نگاه برخی تحلیلگران به مشکلات فلسطینی‌ها چندان اعتنایی ندارد، نگرانی از ادامه ناآرامی‌ها در منطقه را به همراه دارد. از همین‌ رو، با وجود اینکه جو بایدن و دونالد ترامپ بارها بر عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل تاکید کرده‌‌اند، طرح مک‌گورگ با جدول زمانی «فشرده»‌‌اش در مقام‌های ایالات متحده نگرانی‌هایی را برانگیخته است.

آن‌طور که هاف‌پست با ارجاع به گفته‌های سه مقام آمریکایی می‌نویسد، این طرح در عمل با چالش‌های جدی روبرو است. در طرح یادشده که به مشوق‌های عربستان سعودی و احتمالا سایر کشورهای ثروتمند خلیج‌ فارس برای بازسازی غزه، با هدف فشار بر فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها نظر دارد، از یک‌سو رهبران فلسطینی باید با تشکیل دولت جدید برای غزه و کرانه باختری از انتقادهایشان از اسرائیل بکاهند و در مقابل، اسرائیل نیز باید نفوذش را در سرزمین‌های فلسطینی محدود کند.

در همین حال، نظر به سال‌ها هشدار کارشناسان سیاسی در زمینه ناامیدی و خشم متراکم ناشی از «صرف» وعده‌های حمایت اقتصادی بیشتر به فلسطینی‌ها، چنین طرحی می‌تواند به چرخه خشونت بی‌سابقه‌ای منجر شود. در مقابل، مک‌گورک مدعی شده که نگرانی‌های فلسطینی‌ها در پیگیری توافق اسرائیل و عربستان سعودی را هرگز کنار نگذاشته است. بلینکن اوایل هفته گذشته در آخرین سفرش به منطقه، توافق احتمالی را صراحتا به «پایان درگیری در غزه و مسیر عملی برای تشکیل کشور فلسطینی» مشروط کرد.

یک مقام‌ آمریکایی با اشاره به اظهارات تند وزرای راست‌گرای اسرائیل و ادامه خشونت‌های بی‌سابقه علیه فلسطینی‌ها، انتظار این طرح از اسرائیلی‌ها برای پایان دادن به سرکوب فلسطینی‌ها را دور از واقعیت توصیف کرد.

از طرفی طرح مک‌گورک به تشکیل کابینه جدیدی نظر دارد که نوار غزه و کرانه باختری را اداره کند که با توجه به مناسبات پیچیده میان تشکیلات خودگردان فلسطینی و گروه حماس و همین‌طور وزن و اعتبار هر یک از آن‌ها بین فلسطینی‌ها، به نظر می‌رسد مسیر تشکیل کابینه‌ جدید چندان هموار نباشد.

از سوی دیگر، با توجه به بدبینی مشترک شرکای ایالات متحده در منطقه به ایران و همبستگی کشورهای مسلمان و عرب‌ها درباره مسئله فلسطین، نمی‌توان انتظار داشت که عربستان سعودی بدون توجه به وضعیت فلسطینی‌ها، به عادی‌سازی روابط با اسرائیل تن بدهد.

هاف‌پست با استناد به نتایج نظرسنجی اخیر موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک از سعودی‌ها، اعلام می‌کند که تقریبا ۹۶ درصد آن‌ها معتقدند به دلیل رفتار اسرائیل در غزه، کشورهای عرب باید هرگونه روابط  با اسرائیل را قطع کنند.

همزمان رویترز نیز در گزارشی، به نقل از دو منبع آگاه و مرتبط با ریاض نوشت که عربستان سعودی برنامه‌های تحت حمایت آمریکا برای عادی‌سازی روابطش با اسرائیل را به‌طور موقت تعلیق کرده است، اقدامی که پس از هفته‌ها جنگ بین اسرائیل و حماس در نوار غزه، احتمالا از تجدیدنظر در اولویت‌های سیاست خارجی این کشور حکایت دارد.

به نوشته رویترز، تشدید درگیری‌ها در نوار غزه پادشاهی سعودی را به تعامل با جمهوری اسلامی بر سر وضعیت منطقه سوق داد. شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در نخستین تماس تلفنی‌اش با ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدم جمهوری اسلامی، تاکید کرد که «پادشاهی برای تعامل با تمام طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بیشترین تلاشش را به کار می‌گیرد تا تنش‌های جاری را متوقف کند». این تلاش به گفته شاهزاده محمد بن سلمان، «زیربنای اقدام ریاض برای مهار بحران در منطقه است».

در همین حال، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، هفته گذشته با اشاره به اینکه تلاش‌ها برای عادی‌سازی روابط دو کشور تعلیق نشده، افزود که اکنون تمرکز بر چالش‌های فوری دیگری است.

واشنگتن این هفته ریاض را برای محکوم‌کردن حمله حماس تحت فشار قرار داد، تلاشی که شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، از آن‌ استقبال نکرد.

از سوی دیگر به گفته یکی دیگر از منابع آگاه، ایالات متحده از شرکایش خواسته است به طریقی، حماس را از حملاتش منصرف کنند و از این گروه بخواهند گروگان‌ها را آزاد کند و همچنین حزب‌الله لبنان و ایران را از این درگیری‌ها دور نگه دارند.

به نظر می‌رسد کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله کشورهایی که با اسرائیل روابطی دارند، از پیامدهای ناشی از کشیده شدن ایران به این درگیری‌ها نگران‌اند.

رویترز به نقل از الکس واتانکا، مدیر برنامه ایران در موسسه خاورمیانه در واشنگتن، نوشت که سعودی‌ها راه‌حل را در همکاری‌های منطقه‌ای و توسعه اقتصادی می‌جویند، حال آنکه اولویت نخست جمهوری اسلامی این است که نبرد را به سمت اسرائیلی‌ها هدایت کند.

با این حال ریاض از مدت‌ها پیش عادی‌سازی روابطش با اسرائیل را به تشکیل کشور فلسطین گره زده است.