وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا، روز جمعه، اول مارس (۱۱ اسفند)، اعلام کرد که فریبا بلوچ، فعال حقوق بشر ایرانی، و بنفشه یعقوبی، وکیل مدافع و فعال حقوق بشر افغان، از برندگان جایزه شجاعت این وزارت‌خانه در سال ۲۰۲۴ هستند. آگاتر آتوهیر از اوگاندا، ربها الهایمار از مراکش، رینا گونوی از ژاپن، فاتو بالده از گامبیا، فاطمه کوروزو از اکوادور، مارتا بئاتریس روکه کابلو از کوبا، مینتزو برد از برمه، آجنا یوسیچ از بوسنی و هرزگوین، وله هاربونوا از بلاروس و فوزیه کریم فیروزه از بنگلادش از دیگر برندگان این جایزه هستند. برنامه اهدای جوایز، روز دوشنبه، چهارم مارس (۱۴ اسفند)، با حضور جیل بایدن، بانوی اول آمریکا، و آنتونی بلینکن، وزیر خارجه این کشور، برگزار می‌شود.
بنفشه یعقوبی و فریبا بلوچ هر دو در تبعید زندگی می‌کنند. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است که هر دو فعال حقوق بشر در تبعید به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
بنفشه یعقوبی، که کم‌بیناست، در دولت پیشین افغانستان کمیسر کمیسیون مستقل حقوق بشر و مسئول سازمان مدافع کم‌بینایان و افراد دارای معلولیت بود. پس از فروپاشی دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت، بنفشه یعقوبی از افغانستان خارج شد و اکنون در تبعید به سر می‌برد.
در بیانیه وزارت خارجه آمریکا در مورد بنفشه یعقوبی آمده است: «او سازمان رهیاب را در سال ۲۰۰۸ باهمراهی همسرش برای ارائه آموزش و توانبخشی به افراد کم‌بینا در افغانستان تأسیس کرد و میزبان یک برنامه تلویزیونی زنده روزانه برای افزایش آگاهی درمورد حقوق افراد دارای معلولیت بود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در این بیانیه همچنین درمورد فریبا بلوچ آمده است که او اهل سیستان و بلوچستان ایران و از قوم بلوچ است، قومی که در ایران به حاشیه رانده شده است. بیانیه وزارت خارجه آمریکا افزود که فریبا بلوچ درمورد حقوق زنان و بحران حقوق بشر در سیستان و بلوچستان «که تحت خشونت رژیم، اعدام و تبعیض‍های هدفمند قرار گرفته است، کاملا صریح صحبت می‌کند.»
فریبا بلوچ که به‌دلیل فعالیت‌هایش مورد تهدید رژیم جمهوری اسلامی است، در اواخر مرداد امسال خبر داد که پسر و برادرش در ایران گروگان گرفته شده‌اند. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا با اشاره به تهدیدهای رژیم جمهوری اسلامی علیه فعالان حقوق بشر، ازجمله فریبا بلوچ، آمده است: « بلوچ به دفاع از حقوق زنان ایرانی و جلب کردن توجه به تبعیض جنسیتی، قومیتی و فرقه‌ای رژیم ایران ادامه می‌دهد.»
علاوه بر این، در بیانیه وزارت خارجه آمریکا جزئیاتی هم درمورد فعالیت تمامی برندگان جایزه شجاعت این وزارت‌خانه ذکر شده است. ازجمله درمورد بنفشه یعقوبی آمده است که او در جریان کار در کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در زمینه «آموزش کودکان کم‌بینا» فعالیت می‌کرد و همچنین زنانی را که با خشونت مواجه بودند یاری می‌کرد .
با وجودی که سلطه طالبان بر افغانستان به توقف فعالیت کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان و دیگر سازمان‌های حقوق بشری انجامید، اما بنفشه یعقوبی در تبعید نیز در حمایت از افغان‌های دارای معلولیت فعالیت می‌کند. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است که یعقوبی «مدافع خستگی‌ناپذیر افغان‌های دارای معلولیت است» و از جامعه بین‌المللی می‌خواهد تا تضمین کند که حقوق این افراد در حوزه تلاش‌های بشردوستانه امدادرسانان بین‌المللی گنجانده شده است.
بنفشه یعقوبی، پیش از این، در مقالات و گزارش‌های متعدد درمورد تبعیض علیه افراد دارای معلولیت در روند توزیع کمک‌های بشردوستانه در افغانستان هشدار داده بود. او، با اینکه براساس فرامین زن‌ستیزانه طالبان، زنان از تحصیل و اشتغال محروم شده‌اند و تحصیل دختران تا کلاس ششم محدود شده است، هنوز هم در بیرون از افغانستان تلاش می‌کند که با دادخواهی برای دختران دارای معلولیت از حقوق انسانی آنان دفاع کند.
در چند سال اخیر، شماری از نهادهای حقوق بشری و فعالان ایرانی و افغان رژیم جمهوری اسلامی ایران و طالبان را به اعمال آپارتاید جنسیتی در برابر زنان متهم کرده‌اند و از نهادهایی مانند سازمان ملل متحد خواسته‌اند که آپارتاید جنسیتی را جنایت علیه بشریت به شمار آورد تا امکان دادخواهی بیشتر و زمینه دفاع از زنان در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که سازمان‌های حقوق بشری در آن‌ها حق فعالیت آزادانه ندارند فراهم شود. زنان در ایران با انواع تبعیض و محدودیت مواجه‌اند و در افغانستان نیز از ابتدایی‌ترین حقوق خود محروم‌اند.
هرچند در دولت پیشین افغانستان نیز در دسترسی دختران، زنان و افراد دارای معلولیت به برنامه‌های آموزشی مشکلاتی وجود داشت، اما هیچ محدودیت قانونی در این زمینه اعمال نشده بود. سازمان‌های مدافع حقوق بشر و نهادهایی که به صورت مشخص در زمینه حمایت از افراد دارای معلولیت فعالیت می‌کردند، برنامه‌های آموزشی ویژه‌ای را برای این افراد برگزار می‌کردند. طالبان با سلطه بر افغانستان، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، وزارت امور زنان و دیگر نهادهایی را که در زمینه دفاع از حقوق بشر فعالیت می‌کردند منحل کردند. در ساختار رژیم طالبان هیچ نهادی در زمینه دادخواهی برای آموزش زنان و حقوق بشر فعالیت نمی‌کند. طالبان حقوق بشر را پدیده‌ای غربی می‌دانند و در بیش از دوسال سلطه بر افغانستان، ده‌ها فعال حقوق بشر را به اتهام تبلیغ علیه نظام، دریافت پول برای ترویج حقوق بشر و تحریک مردم به اعتراض بازداشت و زندانی و شکنجه کرده‌اند.
