طرح ویزای آمریکا برای افغان‌های در معرض خطر (SIV) رو به پایان می‌رود و احتمال دارد اواخر امسال کاملا متوقف شود. در پی خروج آمریکا از افغانستان هزاران نفر از همکاران افغان نیروها و نهادهای آمریکایی به حال خود رها شدند و شماری از آنان نیز بر اثر اقدام‌های تلافی‌جویانه طالبان جان باختند.

به نوشته رویترز، محدودیت مجاز کنگره آمریکا برای صدور ۳۸ هزار و ۵۰۰ ویزای ویژه بشردوستانه برای افغان‌ها در ماه اوت سال جاری میلادی، که مصادف با سالروز فروپاشی دولت افغانستان و قدرت‌گیری دوباره طالبان است، پایان می‌یابد و بعید است که درخواست دولت جو بایدن برای تایید ۲۰ هزار ویزای دیگر از سوی کنگره پذیرفته شود.

با این حال متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت حدود ۸ هزار ویزای ویژه دیگر از این دست باقی مانده است و صادر خواهد شد. میلر افزود: «ما از کنگره خواسته‌ایم که سقف ویزای ویژه بشردوستانه را افزایش دهد و اجازه دهد به تعهدات خود در قبال افغان‌هایی که جان‌شان را به‌خاطر ایالات متحده به خطر انداخته‌اند عمل کنیم.»

یک منبع در وزارت خارجه آمریکا که نامی از او برده نشده، در مصاحبه با رویترز گفت که با متوقف شدن روند صدور ویزای ویژه مهاجرت برای افغان‌های در معرض خطر، حدود ۱۰ هزار نفر از متقاضیان با خانواده‌های شان که بیشتر آنان در بیرون از افغانستان منتظر دریافت ویزا هستند، از فرصت زندگی در آمریکا محروم خواهند شد.

جیسون کرو، کهنه‌سرباز آمریکایی که در افغانستان خدمت کرده است، گفت عدم افزایش سقف ویزای ویژه بشردوستانه برای افغان‌های در معرض خطر که با ارتش و نهادهای آمریکایی کار کرده‌اند، «فاجعه اخلاقی و شکستی در سیاست امنیت ملی» آمریکا است. جیسون کرو از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان پیوسته تلاش می‌کند تا روند انتقال افغان‌های در معرض خطر را به آمریکا تسهیل کند.

با خروج آمریکا از افغانستان بیش از ۱۰۰ هزار نفر طی دو هفته از افغانستان خارج شدند که بیشتر آنان به ایالات متحده و شماری دیگر از آنان نیز به کانادا، استرالیا و اروپا منتقل شدند. با وجود این، هزاران نفر دیگر که طی ۲۰ سال حضور آمریکا و متحدانش با نهادهای نظامی و غیرنظامی غربی همکاری داشتند و جان‌شان در خطر بود، در افغانستان باقی ماندند. شمار افغان‌هایی که برای اسکان مجدد راهی آمریکا و اروپا شدند تا اوت ۲۰۲۳ به ۱۲۰ هزار نفر رسید که از این میان حدود ۸۰ هزار نفرشان به آمریکا رفته‌اند.

از سوی دیگر، درخواست ۱۳۰ شهروند افغان که مدعی‌‌اند زندگی‌شان زیر سلطه طالبان در خطر است از وزارت خارجه آمریکا پاسخی نگرفته‌اند. شاون ون دایور، مدیر طرح «نجات افغان‌ها» که روند اسکان مجدد افغان‌های در معرض خطر به آمریکا را سرپرستی می‌کند، به رویترز گفت مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان، پیشنهاد افزایش ویزاهای بشردوستانه برای افغان‌های در معرض خطر را متوقف کرده است و «به صورت یکجانبه از دسترسی ده‌ها هزار افغان واجد شرایط» به این ویزا جلوگیری می‌کند.

طالبان متهم است که با سلطه بر افغانستان، صدها نفر از کارمندان دولت پیشین، مترجمان و همکاران نهادهای غربی را بازداشت، شکنجه و اعدام کرده است. دیدبان حقوق بشر و عفو بین‌الملل از کشته و زندانی شدن ده‌ها نفر از کارکنان دولت پیشین و همکاران نهادهای نظامی و غیرنظامی غربی طی دو سال و نیم گذشته در افغانستان گزارش داده‌اند. همچنین گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل متحد از وضعیت افغانستان که روز چهارشنبه به شورای امنیت ارائه شد تهدید، بازداشت و ناپدید شدن افراد را در افغانستان، به‌دلیل کار با دولت پیشین و نهادهای خارجی، تایید کرد. سخنگویان طالبان ضمن رد این گزارش‌ها مدعی‌ شده‌اند که فرمان عفو عمومی ملا هبت‌الله آخندزاده به صورت کامل عملی شده است و کسی هدف انتقام‌جویی قرار نگرفته است.