پس از ماه ها جر و بحث در مورد تعیین نخست وزیر جدید عراق، سر انجام گروه های سیاسی عراق روز شنبه اول فوریه 2020، در این زمینه به توافق رسیدند و در نتیجه، محمد توفیق علاوی، به عنوان نخست وزیر عراق تعیین شد. هنوز دقایقی از اعلام خبر گزینش توفیق علاوی، در سمت نخست وزیری عراق نگذشته بود که تظاهرات ضد دولتی بار دیگر شدت گرفته و معترضان عراقی مخالفت خود را با تعیین توفیق علاوه ابراز کردند. تظاهر کنندگان با تأکید بر تداوم اعتراضات، علاوه کردند که احزاب سیاسی، حقوق و خواسته های ملت را نادیده گرفته و کسی را به عنوان نخست وزیر تعیین کردند که تنها به تأمین منافع آن ها می پردازد و ملت همچنان محروم باقی خواهد ماند.

توفیق علاوی، در نخستین صحبت خود به عنوان نخست وزیر، معترضان را مخاطب قرار داده و افزود: "پس از این که رئیس جمهور کشور، بنده را موظف به تشکیل دولت جدید کرد، تصمیم گرفتم پیش از هر کس دیگری شما را مخاطب قرار دهم، زیرا انتخاب من به عنوان نخست وزیر به هدف خدمت به شما است و اگر شجاعت، پایمردی و فداکاری های شما ملت عزیز نمی بود، در عراق هیچ تغییری به نفع ملت رو نما نمی شد."

علاوی ادامه داد: مسئولیت دولت، حمایت از شما است نه سرکوبی ملت، بنابر این، شما تظاهرات خود را ادامه دهید تا تمام اهداف والای ملی بر آورده شود و قدرت واقعی از آن، ملت باشد، باید تمام مسئولان فاسد و جنایت کاران مجازات شوند و هر که به این ملت آسیب رسانده است، مورد پیگرد قرار گیرد.

علاوی وعده داد که به زودی زمینه برگزاری انتخابات را تحت نظارت سازمان ملل و نهادهای حقوقی، فراهم می کند و هشدار داد که از این پس  بجز نیروهای امنیتی، دیگر هیچ فردی حق حمل سلاح را ندارد و عراق، بیش از این نباید به عنوان میدانی برای تسویه حساب های دیگران باشد.

در همین حال، منابع آگاه به اندیپندنت عربی، گفتند که گزینش محمد توفیق علاوی به عنوان نخست وزیر، با اجماع احزاب سیاسی و ائتلاف های پارلمانی صورت گرفته است و ائتلاف های "سائرون" به رهیری مقتدی صدر و "فتح" به رهبری هادی العامری نیز حمایت خود را از وی اعلام کرده اند. به گفته منابع یاد شده، رئیس جمهور عراق پس از دریافت نامه ای که 56 تن از رهبران جناح های سیاسی آن را امضا کرده بودند، توفیق علاوی را به عنوان نخست وزیر معرفی کرده است.

بنا به برخی معلومات، رئیس جمهور عراق از مدتی بدین سو، سعی می کند در دیدار با فعالان سیاسی، آن ها را متقاعد به پذیرش اقدامات اخیر در مورد تعیین محمد توفیق علاوی به عنوان نخست وزیر جدید کشور کند، اما فعالان سیاسی تأکید دارند که این گزینش در مغایرت با مطالبات معترضان است و قدرت را بار دیگر به کسانی تحویل می دهد که کشور را با این ناهنجاری ها رو به رو کرده اند.

منابع مزبور تأیید می کنند که جنین هنیس پلاسخارت، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در عراق و شماری از نمایندگان مجلس، در نشست های رئیس جمهور با فعالان سیاسی حضور داشتند.

از سوی دیگر، برخی منابع آگاه، اطلاعاتی را فاش کردند که نشان می دهد پرونده عراق که در گذشته از سوی قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، مدیریت می شد، اکنون مسئولیت آن به شخصیت های مختلف دیگری واگذار شده است که عمده ترین آن ها، محمد کوثرانی، یکی از رهبران برجسته حزب الله لبنان و حسن دنایی فر، سفیر پیشین ایران در عراق هستند و گفته می شود محمد توفیق علاوی، حمایت این دو شخصیت برجسته را با خود دارد.

در پیوند به این موضوع، یکی از سیاستمداران عراقی که نخواست نامش فاش شود، به اندیپندنت عربی، گفت: جناح های سیاسی نزدیک به ایران سعی کردند، مسئله ای تعیین نخست وزیر را با سیاست بازی خود به تعویق اندازند تا این که معترضان از وضعیت ناهنجار حاکم به ستوه آمده و در نتیجه، زمینه گزینش نامزدی که با این جناح ها همسویی داشته باشد فراهم شود. این سیاستمدار عراقی گفت: دیدگاه علاوی در رابطه با تهران با دیدگاه عادل عبد المهدی تفاوتی ندارد و تردیدی نیست که علاوی پس از تصدی سمت نخست وزیری، هیچ اقدام خاصی نخواهد کرد و تنها مسئولیت وی، تلاش برای کاهش خشم معترضان خواهد بود.

پس از اعلام محمد توفیق علاوی به عنوان نخست وزیر جدید عراق، فائق شیخ علی، نماینده مجلس با نشر پیامی در تویتر خود، توفیق علاوی را مخاطب قرار داده و گفته است: "شما صلاحیت تشکیل دولت را ندارید، زیرا تعیین شما به عنوان نخست وزیر، با حمایت ایران و گروه های وابسته به آن کشور صورت گرفته است و این امر جنایت و خیانت بزرگی به ملت عراق است. فداکاری های  بی شمار مردم عراق برای این نبود تا شما به جای عادل عبد المهدی نخست وزیر شوید، بلکه هدف از تظاهرات، باز گرداندن عزت وطن و رهایی از وابستگی به خارج بود."

اما ابراهیم الصمیدعی، یکی دیگر از سیاستمداران عراقی در صحبت با اندیپندنت عربی، اظهار داشته است که ایجاد همبستگی میان مقتدی صدر، ائتلاف فتح و برخی دیگر از جناح های سیاسی، نفوذ این گروه ها را در تعیین سرنوشت عراق افزایش داده است. وی ادامه داد: در گذشته رئیس جمهور توانست با در نظر داشت دیدگاه مرجعیت نجف، نامزدان پیشنهادی ائتلاف فتح را رد کند اما رئیس جمهور عراق نمی تواند، نامزدی که در تفاهم میان مقتدی صدر و هادی العامری، پشنهاد شود را رد کند.

در همین حال، شاهدان عینی گزارش دادند که به محض اعلام تعیین محمد توفیق علاوی به عنوان نخست وزیر، شماری از هواداران جریان "صدر" به پیشخوان یک رستوران ترکی در میدان آزادی بغداد، که معترضان آن را به عنوان تریبون صدور اعلامیه های خود استفاده می کردند، یورش بردند. برخی منابع آگاه به اندیپندنت عربی گفتند که در پی توافق میان مقتدی صدر و هادی العامری در مسئله ای تعیین نامزد نخست وزیری، مقتدی صدر به پیروان خود دستور داده است تا به منظور راه اندازی اعتراضات نمایشی، بار دیگر به معترضان بپیوندند.

از سوی دیگر، عمار الربیعی، یکی از فعالان عراقی، گفت: معترضان به صورت آشکار مخالف با تعیین محمد توفیق علاوی در سمت نخست وزیری عراق هستند، زیرا علاوی نه تنها مطابق به شروط و خواسته های معترضان نبوده بلکه گفته می شود که محمد کوثرانی، یکی از رهبران برجسته سازمان حزب الله لبنان، نقش موثری در تعیین وی به عنوان نخست وزیر داشته است.

البته معترضان عراقی در استان ذی قار نیز به تازگی دست به تظاهرات زده و مخالفت خود را با تعیین محمد توفیق علاوی ابراز داشته و تأکید داشتند که علاوی تفاوتی با عادل عبد المهدی ندارد و با تداوم روند سیاسی کنونی، ملت عراق شاهد هیچ تغییر مثبتی در کشور نخواهد بود.