حسن روحانی، رئیس‌جمهوری دولت‌های یازدهم و دوازدهم در جمهوری اسلامی که شورای نگهبان صلاحیت او را برای شرکت در انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری رد کرده بود، روز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت نامه‌ای سرگشاده و حاوی انتقادهای تند «خطاب به ملت ایران» منتشر کرد و دلایل شورای نگهبان برای رد صلاحیتش را «کیفرخواستی علیه نهاد ریاست‌جمهوری» نامید.
رئیس‌جمهوری پیشین ایران مدعی شد آنچه منتشر می‌کند، دفاعیه شخصی او نیست بلکه «دفاع از جمهوریت (و اسلامیت) نظام است؛ دفاعیه‌ای برای نهاد ریاست‌جمهوری که به عنوان وکیل مستقیم همه ملت ایران نباید بیش از این تضعیف شود».
او که بارها خواستار مشخص شدن مستندات و دلایل شورای نگهبان برای ردصلاحیتش در تازه‌ترین انتخابات مجلس خبرگان رهبری شده بود، در این نامه تصریح کرد: «آنچه در نامه دبیر شورای نگهبان به عنوان ادله عدم احراز صلاحیت بنده در انتخابات خبرگان آمده، نه‌تنها جرم و حتی تخلف نیست، بلکه در برخی موارد مایه افتخار من است.»
حسن روحانی در ادامه، دلایل شورای نگهبان را که در نامه‌ای محرمانه به او اعلام شده است، فاقد هرگونه «وثاقت» و اقدامی «خلاف قانون اساسی» خواند و به چهار موضوع «اهانت به قوه قضاییه و شورای نگهبان، فقدان بینش سیاسی، التزام نداشتن به قانون اساسی و تعرض به اعتقادات اصیل دینی» پاسخ داد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او تاکید کرد: «محتوای این نامه ثابت می‌کند عالی‌ترین مقام منتخب مستقیم ملت ایران حتی در حد یک شهروند هم از حق آزادی بیان برخوردار نیست و اظهارات او درباره دیگر نهادهای کشور از جمله شورای نگهبان، قوه قضاییه، قوه مقننه و سایر نهادها همواره ممکن است به سند جرمی علیه او بدل شود!»
حسن روحانی در ادامه مدعی شد که در هشت سال ریاست‌جمهوری «خار در چشم» و «استخوان در گلو» در برابر «تعرض به حقوق ملت و دولت (قوه مجریه)» مقاومت کرده و ناگفته‌های بسیاری را در دل نهان کرده و به تاریخ سپرده است «تا نظام و مردم از دوگانه‌سازی میان دولت و حاکمیت آسیب نبیند» اما اینک شورای نگهبان در بیان دلایل احراز نشدن صلاحیت «به کارنامه رئیس‌جمهوری قانونی کشور به‌گونه‌ای استناد می‌کند که گویی دومین مقام رسمی کشور اپوزیسیون نظام است».
این مقام جمهوری اسلامی با بیان اینکه «آیا رد صلاحیت روسای‌جمهوری سابق و پاره‌ای از دیگر روسای قوا زیر سوال بردن جمهوریت نظام نیست؟» در نامه‌اش افزود: «آیا فقهای شورای نگهبان با کمترین تجربه سیاسی و امنیتی و دیپلماتیک برای ردصلاحیت نامزدها به علت آنچه دانش و بینش سیاسی می‌خوانند صلاحیت تخصصی دارند؟ شما که نامزدها را به عدم شناخت مردم متهم می‌کنید، چند بار و در کدام انتخابات رقابتی خود را در معرض رای ملت قرار داده‌اید؟»
او با بیان اینکه «چه در مجلس شورای اسلامی و چه در مجلس خبرگان رهبری با طراحی مجریان انتخابات و شورای نگهبان اقلیت بر اکثریت حاکمیت یافته است» تاکید کرد: «شورای نگهبان با استناد به کدام اصل قانون اساسی، با تفسیر نادرست از نظارت بر انتخابات، حق اساسی مشارکت مردم در تعیین نمایندگان واقعی خود را سلب و انتخابات در جمهوری اسلامی ایران را از انتخاب مستقیم مردم به انتخاب دومرحله‌ای و کنترل‌شده با سلیقه خاص و غیرمطلوب مردم تبدیل کرده است؟»
بخش دیگری از نامه روحانی به موضوع برجام اشاره دارد که در آن مهم‌ترین هدف برجام را «گذار از تحریم» می‌داند و می‌افزاید: «با وجود آنکه امکان احیای برجام در پایان دولت من وجود داشت، با کارشکنی مجلس یازدهم و حمایت شورای نگهبان این فرصت از ملت و دولت سلب شد اما دولت موجود که هویتش را در نفی دولت قبل می‌داند، نه توان خروج از برجام را دارد و نه اراده احیای آن را.»
او در بخش دیگری از این نامه، مدعی دفاع از حقوق سیاسی شهروندان در جمهوری اسلامی شد و گفت: «روسای‌جمهوری آینده (اگر چنین مقام و نهادی باقی بماند) باید بدانند که با این کیفرخواست دیگر حتی آنان هم آزادی سیاسی ندارند و قادر به انجام وظایف قانونی خود نیستند و به جای قانون اساسی باید تابع شورای نگهبان باشند و از ریاست‌جمهوری اسلامی به ریاست قوه مجریه آن هم در حد برخی امور اداری کفایت کنند.»
رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم در عین حال با بیان این ادعا که «علت حساسیت برای حضور برخی منتخبان تاثیرگذار ملت در مجلس خبرگان رهبری به ویژه در این دوره» را می‌داند، نوشت: «می‌دانم دوره ششم مجلس خبرگان رهبری دوره‌ای مهم و سرنوشت‌ساز و حضور من و افرادی چون من در آن از نظر فقهای شورای نگهبان نگران‌کننده است؛ اما باور دارم مجلس خبرگان رهبری مرکز انسجام جمهوریت و اسلامیت نظام است و هرگونه تضعیف این نهاد تضعیف نظام است، همچنان که تضعیف شورای نگهبان به سود جمهوریت نیست.»
با انتشار نتیجه بررسی صلاحیت نامزدهای ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری در بهمن ۱۴۰۲، حسن روحانی با سرنوشتی مواجه شد که پیش از او محمد خاتمی، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی‌نژاد (هرچند به شکلی دیگر) از سر گذرانده بودند. خبر رد صلاحیت رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم جمهوری اسلامی برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان رهبری در حالی اعلام شد که او سه دوره عضو این مجمع بود.
حسن روحانی در شرایطی تلاش کرد وارد مجلس خبرگان رهبری شود که با توجه به کهولت سن علی خامنه‌ای، احتمال می‌رود همین مجلس تعیین‌کننده رهبر آینده جمهوری اسلامی باشد.
انتقادهای کنونی روحانی از شیوه تایید صلاحیت نمایندگان و فعالیت شورای نگهبان در حالی است که او پیش‌تر بارها در سخنرانی‌هایش خواستار شرکت مردم در انتخابات گوناگون جمهوری اسلامی شده بود. رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم جمهوری اسلامی سال ۱۳۹۶ نیز با این ترفند که نباید اجازه داد اقلیت بر اکثریت حاکم شوند، موفق شد شمار قابل‌توجهی از مردم را به نفع خود پای صندوق‌ها بکشاند و از حدود ۲۳ میلیون نفری که آن سال به حسن روحانی رای دادند، اکثرا پای صندوق‌ها رفتند تا مانع از به قدرت رسیدن تندروها شوند؛ اما دولتی که با ادعای «اعتدال» روی کار آمد، کمتر از دو سال بعد در جریان اعتراض‌های سراسری آبان ۹۸، به کشتار گسترده معترضان چراغ سبز نشان داد و پس از وقایع آبان ۹۸ و سپس سرنگونی هواپیمای اوکراینی بود که حتی آن‌هایی که به اصلاحات درون‌ساختاری حکومت امیدوار بودند، نیز حسابشان را از جمهوری اسلامی جدا کردند و خواستار عبور از جمهوری اسلامی شدند.
