عید طالبان؛ تلاش برای اثبات جایگاه امیرالمومنین قندهار

برخی احزاب اسلام‌گرا اقدام طالبان را در اعلام عید قربان در روزی غیر از آنچه عربستان سعودی اعلام کرد، «تفرقه‌افکنی» و «نماد فتنه» خواندند

مراسم نماز عید قربان در دفتر نخست‌وزیر طالبان در کابل‌ــ رسانه‌های اجتماعی

رژیم طالبان برای سومین‌ بار عید قربان را در روزی غیر از آنچه عربستان سعودی اعلام کرد، جشن گرفت. افغانستان به صورت سنتی از سال‌ها پیش مانند بسیاری از کشورها اسلامی، روز عید فطر و عید قربان را به پیروی از عربستان سعودی اعلام می‌کرد، اما با بازگشت طالبان به قدرت، این رژیم کمیته رویت هلال تشکیل داد و در این مدت اعیاد اسلامی را بر اساس دستور دادگاه عالی و دفتر ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه که ساکن قندهار است، اعلام کرده‌ است.

طالبان در سال ۱۴۰۳ نیز عید فطر و عید قربان را یک روز بعد از عربستان سعودی جشن گرفتند و ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در حالی که بسیاری از مردم افغانستان روز شنبه مراسم عرفه را برگزار کرده بودند و برای جشن عید قربان در روز یکشنبه آماده می‌شدند، اعلام کرد که بر اساس حکم دادگاه عالی این گروه، بر خلاف عربستان سعودی، یکشنبه روز عرفه بوده و عید قربان در افغانستان هم دوشنبه است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

رژیم طالبان در افغانستان در حالی روز عرفه را یک روز بعد از عربستان سعودی اعلام کرد که بخشی از رهبران این گروه از جمله سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله و رهبر شبکه حقانی، مولوی عبدالکبیر، معاون نخست‌وزیر، ملا فاضل مظلوم، معاون وزارت دفاع، نورمحمد ثاقب، وزیر حج و اوقاف، انس حقانی، عضو ارشد شبکه حقانی، و شماری دیگر از سران این گروه برای ادای مراسم حج در عربستان سعودی حضور دارند و اعمال روز عرفه و عید قربان را بر اساس تقویم عربستان سعودی انجام داده‌اند.

مقام‌های طالبان هنوز برای اینکه چرا عرفه و عید قربان را یک روز بعد از عربستان سعودی اعلام می‌کنند، توضیح و دلیلی ارائه نکرده‌اند.

دادگاه طالبان در پایان ماه رمضان ادعا کرد که هلال ماه شوال را یک روز بعد از عربستان سعودی رویت کرده و به همین دلیل عید فطر را یک روز بعد از عربستان سعودی اعلام کرد اما در مورد روز عرفه و عید قربان امسال توضیحی نداد.

در حالی که بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار زائر مسلمان از سراسر جهان از جمله چند هزار زائر از افغانستان و شماری از مقام‌های طالبان، مناسک روز عرفه و عید قربان را در روزهای  شنبه و یکشنبه به جا آوردند، طالبان برای اثبات جایگاهشان در میان کشورهای اسلامی، این مراسم را یک روز بعد انجام دادند.

ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، خود را «امیرالمومنین» می‌داند و سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی، هم خود را «خلیفه» نامیده‌ است. این القاب در صدر اسلام ارزش و جایگاه بالایی داشتند. بر اساس روایت‌های تاریخی، پس از درگذشت محمد، پیامبر اسلام، لقب امیرالمومنین نخستین‌بار به عمر، دومین خلیفه از خلفای راشدین داده شد اما شیعیان معتقدند که لقب امیرالمومنین نخستین‌بار برای علی بن ابیطالب به کار رفت.

ملا عمر، بنیان‌گذار طالبان، نیز خود را امیرالمومنین لقب داده بود. ملا اختر منصور هم که سال ۲۰۱۶ در حمله پهپادی نیروهای آمریکایی در پاکستان کشته شد، به پیروی از ملا عمر این لقب را یدک می‌کشید. پس از اختر منصور، ملا هبت‌الله آخندزاده که رئیس دادگاه بدوی طالبان بود، با لقب امیرالمومنین به رهبری طالبان رسید و در این مدت تمام فرمان‌ها و احکامش با امضای امیرالمومنین منتشر کرده است.

بر اساس روایت‌های تاریخ اسلام، شخصیت‌هایی که لقب امیرالمومنین داشتند، این لقب را معمولا پس از اثبات شایستگی در رهبری جامعه اسلامی وقت دریافت می‌کردند، اما از آنجا که بخش بزرگی از مردم افغانستان رهبر طالبان را به عنوان رهبر مذهبی قبول ندارند، جامعه دچار دودستگی شده‌ است. به طوری که طالبان و طرفدارانشان عید فطر و قربان را بر اساس اعلام تقویم دادگاه طالبان جشن می‌گیرند و بخشی از مردم افغانستان علی‌رغم تهدید طالبان، مراسم اعیاد اسلامی را بر اساس تقویم عربستان سعودی برگزار می‌کنند.

برخی احزاب اسلامی تندرو در افغانستان از جمله حزب التحریر و حزب اسلامی هم اقدام طالبان را در اعلام روز عرفه و عید قربان برخلاف عربستان سعودی، محکوم کردند. هواداران حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار در افغانستان روز یکشنبه را به عنوان روز نخست عید قربان جشن گرفتند و شهادت میدیا، رسانه وابسته به حزب اسلامی، با انتشار ویدیویی از برگزاری نماز عید در مسجد حزب اسلامی در کابل نوشت: «دین بخشی از سیاست نیست، بلکه سیاست بخشی از دین است و بنابراین سیاست باید فدای دین شود.»

این رسانه با انتقاد از اقدام طالبان در اعلام روز عرفه و عید قربان یک روز بعد از عربستان سعودی، نوشت که این گروه دین را فدای سیاست کردند.

گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، نیز در بیانیه‌ای به مناسبت عید قربان گفت: «متاسفانه امروز وضعیت ما به گونه‌ای است که دو میلیون زائر در کوه و دشت عرفات جمع شده‌اند و عملا شهادت می‌دهند که امروز عرفه  است و فردا عید است، اما برخی دیگر این شهادت بزرگ را کافی نمی‌دانند. در حالی رسول خدا شهادت دو شاهد مسلمان و عادل را مستحب عمل می‌داند و حدیث و علم و حکمت نیز همین را می‌گویند.»

او بدون اشاره به رهبر طالبان، افزود که «عده‌ای» دین را به «ابزار اختلاف و نفرت» تبدیل کرده‌اند.

در همین حال، حزب التحریر، سازمان افراطی فعال در بسیاری از کشورهای مسلمان، هم با صدور بیانیه‌ای اقدام طالبان را در اعلام روز عرفه و عید قربان در روزهای یکشنبه و دوشنبه، نمادی از «فتنه عظیم» خواند و نوشت: «نظام حاکم بر افغانستان روز یکشنبه را عرفه و روز دوشنبه را اول عید اعلام کرد، در حالی‌ که در بسیاری از سرزمین‌های اسلامی دیگر مبنی به شهادت مسلمانان، شنبه روز عرفه و یکشنبه روز اول عید قربان خواهد بود. اختلاف در مراسم دینی فتنه‌‌ای عظیم است و مردم مسلمان افغانستان را در انجام دادن تکالیف شرعی‌شان سردرگم کرده است.»

حزب التحریر اقدام طالبان را «مغایر با شهادت سایر مسلمانان» دانست و خاطرنشان کرد در حالی‌ که بسیاری از مقام‌های طالبان در مراسم حج حضور دارند، این رژیم با اعلام عرفه و عید یک‌ روز بعد از دیگر کشورهای اسلامی، در حال تفرقه‌افکنی است.

احزاب سیاسی و جبهه‌های نظامی مخالف طالبان نیز پیام‌های تبریکشان به مناسبت عید قربان را روز یکشنبه منتشر کردند. در این میان، شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان در پیامش، بر مبارزه با طالبان به عنوان تنها گزینه برای عبور از بحران کنونی افغانستان تاکید کرد و احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی، نیز از ادامه مقاومت مسلحانه خبر داد.

طالبان در مقابل این انتقادها سکوت اختیار کردند و صبح دوشنبه، با قطع کردن شبکه‌های مخابراتی به منظور تامین امنیت شرکت‌کنندگان در نماز عید، از حضور ملا هبت‌الله آخندزاده در میان نمازگزاران در قندهار خبر دادند.

بیشتر از