حماس، جنگ و یوروویژن، این سه پدیده بطور طبیعی غیرقابل جمعاند. اما در هفتة گذشته این امر ممکن شد و یوروویژن (مسابقه آواز خوانی بینالمللی که از چند دهه پیش برگزار میشود) به اسرائیل رفت و به عنوان آخرین سد، مانع مشتعل شدن آتش جنگ میان اسرائیل و رزمندگان فلسطینی غزه شد. اما این یک وضع استثنایی و موقتی است و زیاد دوام نخواهد داشت.
در هفته اخیر و چند روز پیشتر از وصول مادونا به تلآویو و ارائه کنسرت در آنجا، جنگ ویرانگر دیگری در شرف وقوع بود؛ فعالان غزهای حدود ۷۰۰ موشک و خمپاره به جنوب اسرائیل پرتاب کردند و از جانب دیگر جنگندهها و تانکهای اسرائیلی ۳۵۰ هدف را در غزه بمباران کردند و تنها در ۳۶ ساعت گذشته ۲۵ فلسطینی ـ از جمله دو زن باردار و دو کودک شیرخوارـ و ۴ نفر اسرائیلی به قتل رسیدند. هرچند اینبار تلفات غیرنظامیان اسرائیلی نسبت به جنگ سال۲۰۱۴ ـ که هفت هفته ادامه داشت ـ اندکی کمتر بود.
این چهارمین درگیری مسلحانه در طول یک سال بود. و به اینترتیب میبینیم که فاصلههای زمانی میان جنگها کوتاهتر وراهحلها، درست مانند کمربندهای امنیتی موجود در اسرائیل و غزه بیثمرتر شده است. البته این دوره از جنگ خیلی نگرانکننده به نظر میرسید؛ زیرا تعداد موشکهای پرتاب شده از غزه و تعداد بالا و غیرعادی تلفات غیرنظامیان اسرائیلی، موضوعی بود که در گذشته خط قرمز اسرائیل به شمار میرفت؛ از این جهت اسرائیلیها یک لشکر زرهی و یک لشکر پیاده نظام در مرز مستقر کردند و برای حمله زمینی کاملا آماده شده بودند، همچنین آنان برای اولین بار در پنج سال گذشته، مسئولین حماس را هدف قرار دادند، چنانچه خودروی یک جنگجوی فلسطینی را ـ که گفته میشود یکی از حامیان مالی مهم حماس بوده ـ بمباران کرده وی را به قتل رساندند. در عین حال این احتمال هم وجود داشت که موشکهای دوربرد غزه در تلآویو بر سر هزاران جهانگرد ترسان و مرعوب سقوط کند. اما بطور ناگهانی آتشبس اعلام شد. اگر یوروویژن نبود فکر میکنم آتش جنگ در گرفته بود.
حالا این پرسش مطرح میشود که پس از یک هفته، زمانی که مسابقه آوازخوانی تمام میشود و همه به خانههایشان بر میگردند، چه خواهد شد؟ پاسخ این پرسش را از مایکل اورین، نماینده پارلمان (کنست) و سفیر سابق اسرائیل در آمریکا میتوان به دست آورد، وی در صفحه توئیتر خود با جدیت نوشته است: « پس از مرخصی و پس از یوروویژن، حماس باید برود .. بر اسرائیل است که حماس را از غزه طرد کند و بر ایالات متحد آمریکا است که ما را از نظر نظامی و دیپلوماسی کمک کند و با همکاری کشورهای عربی در بهبود وضع غزه بکوشد. تا زمانی که حماس در غزه هست صلح در منطقه غیرممکن است. اسرائیل برای اقدام آماده است.»
پژواک سخنان وی را من درمیان بسیاری از اسرائیلیهایی که با ایشان صحبت کردم، میتوان احساس کرد. بسیاری از مردم، از خانوادههای خسته در زیر باران موشک در جنوب گرفته تا بینیگانتز، بارزترین چهرههای انتخاباتی، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر را به باد انتقاد گرفتند و وی را بخاطر ضعف در استفاده از نیروی بازدارنده اسرائیل در برابر حماس سرزنش کردند و خیلیها به من اظهار داشتند که از ترجیح یوروویژن بر منافع ملی، خشمناک و عصبانی هستند. از طرف دیگر، محاصره اعمال شده توسط مصر و اسرائیل بر غزه که از دوازده سال به این سو جریان دارد، زندگی را در ابعاد مختلف فلج کرده و سبب نا امیدی و فرو ریختگی در آنجا شده است.
اما در رابطه با زمامداران جنگجوی غزه، باید گفت که بحران انسانی شاید وجود آنان را با خطر مواجه کند؛ چنانچه امسال سعی برای راه اندازی یک اعتراض داخلی موسوم به انقلاب گرسنگان، بخاطر مشکلات معیشتی و فقر شدید و سوء مدیریت، با خشونت و بازداشتهای گسترده، سرکوب شد.
باید دانست که بعد از اینکه ایالات متحده آمریکا در سال گذشته کمکهایش را قطع کرد، اوضاع در غزه به وخامت گراییده روز به روز بدتر شده است. اگر تنها یک ماه کمکهای فوری صورت نگیرد، بودجه نمایندگی سازمان ملل برای امداد رسانی و کاریابی به آوارگان فلسطینی، تمام میشود و یک میلیون نفر در معرض گرسنگی قرار خواهند گرفت و مدارس سازمان ملل که در غزه بهترین مدارس محسوب میشود، بسته خواهد شد و سازمان مجبور خواهد شد، کارمندان خود را مرخص کند. چنانچه در گذشته نیز سازمان ملل، کارمندان خود را مرخص نمود و به سبب آن تظاهرات بزرگی به راه افتاد و سازمان سه هفته کنترل دفاتر خود از دست داد. اضافه بر آن احتمال میرود کار در مؤسسات بهداشتی و درمانی سازمان ملل متوقف شود. چنانچه هفته گذشته این سازمان اعلام کرد مجبور به قطع اعضای ۱۷۰۰ نفر از مجروحین فلسطینی شده که در اثر آتش اسرائیلی زخم برداشته اند و به جراحی فوری نیاز داشتهاند. به همین ترتیب شاید برنامههای ملل متحد برای واکسیناسیون که تنها خط دفاعی در برابر وبا به شمار میرود، نیز متوقف شود، در حالی که آب غزه به شدت آلوده و دولت خود گردان از تصفیه آن ناتوان است. با در نظرگرفتن اینکه وبا مرز نمیشناسد و اسرائیل نیز در معرض تهدید آن قرار دارد.
این وضع بر مشکلات مالی حکومت خودگردان، خواهد افزود. حکومتی که هماکنون بر سر درآمد مالیات با اسرائیل در کشمکش قرار دارد و کمبود بودجهاش در سال جاری به یک میلیارد دلار بالغ خواهد شد، همچنین حقوق کارمندان دولتی در غزه را قطع کرده و شاید به قطع پرداختهای دیگری نیز مجبور شود.
اینها همه همزمان شده است با موعد ارائه برنامه ایالات متحده برای صلح در خاورمیانه. برنامهای که فلسطینیها آنرا جانبدارانه و به نفع اسرائیل دانسته و رد کردهاند. همچنین فلسطینیها سال گذشته، پس ازاین که آمریکا قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و کمکهای مالی خود به فلسطین را قطع کرد، کلیه روابط خود را با واشنگتن قطع کردند.
براساس اطلاعات تأیید نشده و درز کرده در رسانههای اسرائیل، برنامه صلح آمریکا برای خاورمیانه، تمام شهرکهای اسرائیل در کرانه غربی را مشروع میداند، در حالی که این شهرکها در قانون بینالملل غیر مشروع به شمار میرود. همچنین این برنامه، فلسطین جدید را از داشتن ارتش محروم کرده و مسئولیت دفاع از آن را بهعهده اسرائیل واگذار میکند.
کسی نمیداند موارد یاد شده، واقعا جزء برنامه آمریکا برای صلح هست یا نه، اما شواهد و قراین دال بر این است که این برنامه بجای این که کشمکشها را خاموش کند، بیشتر از پیش آتش آن را مشتعلتر خواهد کرد.
باید افزود که مسابقات موسیقی و آواز خوانی این روزها اندک است و البته که برای توقف خشونتها کافی نیست.