تیرماه ۱۴۰۱ وقتی با تصمیم دولت سیزدهم ارز ترجیحی دارو حذف و اجرای طرح موسوم به «دارویار» آغاز شد، بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت، این طرح را «معجزه» نامید و ادعا کرد که با اجرای آن نهتنها دارو گران نمیشود، بلکه دسترسی به آن آسانتر خواهد شد و بیماران از طریق سازمانهای بیمهگر به شکل مستقیم یارانه دارو دریافت میکنند.
برخلاف ادعای وزیر بهداشت، طرح دارویار از همان ماههای نخست به دردسری مضاعف و جدی برای بیماران و خانوادههایشان تبدیل شد و حالا که بیش از دو سال از اجرای آن میگذرد، فعالان این بخش اذعان میکنند که کمبود، گرانی و مافیای دارو به بحرانی راهبردی تبدیل شده است.
روزنامه اعتماد روز سهشنبه ۳۰ مرداد در گزارشی با عنوان «تداوم سرگردانی بیماران با اجرای طرح ناموفق دارویار» به پیامدهای اجرای این طرح پرداخت و نوشت بسیاری از بیماران برای پیدا کردن داروهای موردنیازشان به دهها داروخانه سر میزنند و در نهایت نیز آن را با قیمت گرانتری تهیه میکنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در این گزارش به نقل از ماهنامه رازی، نشریه تخصصی حوزه دارو، آمده است: «طرح دارویار با محوریت خروج دارو از سبد ارز ترجیحی، تمركز بر نظام بیمه و تسهیل دسترسی بیماران به دارو اجرا شد اما آنچه پس از دو سال شاهدیم، از همپاشیدگی محسوس و آشكار زنجیره تامین و توزیع و همچنین ورشکستگی شرکتهای داخلی تولید، توزیع و پخش دارو است.»
نتیجه این ورشکستگی نیز چیزی نبود جز کمبود قابلتوجه اقلام دارویی؛ به طوری که داروهایی که تا پیش از این به سهولت در دسترس همه قرار داشتند، اكنون نایاب یا كمیاب شدهاند. حتی اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم نیز بهتناوب درباره بحران کمبود و گرانی دارو در ایران هشدار داده و تلویحا ناکارآمدی طرح دارویار را تایید کردهاند. با این حال، مقامهای وزارت بهداشت کمبود و گرانی دارو را انکار میکنند و درباره کمبودهای اقلام دارویی نیز اطلاعات شفاف نمیدهند.
تیرماه ۱۴۰۳ پس از اینکه محمدرضا واعظ مهدوی، رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت، در گفتوگو با روزنامه اعتماد با انتقاد از طرح دارویار رواج فعالیت مافیای دارو و رانت ناشی از آن را تایید کرد، وزارت بهداشت ادعا کرد: «شفافیت فرایند تولید و توزیع دارو در دولت ابراهیم رئیسی بیسابقه بوده و همین مسئله امکان بروز گسترده تخلف، مانند دولتهای پیشین، را منتفی کرده است.»
وزارت بهداشت همچنین ادعا کرد که با اجرای طرح دارویار، هم قیمت دارو برای مصرفکننده ثابت ماند و هم روند تامین دارو در ایران تسهیل شد؛ ادعایی که با واقعیتهای موجود جامعه و گزارشها و مشاهدات میدانی تطابق ندارد. زیرا تمام شواهد نشان میدهد که بیماران در ایران برای تهیه دارو با رنجی مضاعف و فزاینده مواجهاند و حتی اگر شانس بیاورند و داروی موردنیازشان را در داروخانهها پیدا کنند، باید برای آن مبلغی چند برابر دو سال پیش بپردازند.
محمود فاضل، رئیس شورای عالی نظام پزشکی، روز دوشنبه درباره طرح دارویار به خبرگزاری ایسنا گفت که اجرای این طرح نهتنها رفع کمبود دارو را در پی نداشت، بلکه باعث افزایش بدهی سازمانهای بیمهگر به داروخانهها شد و مشکلات داروخانهها را افزایش داد؛ زیرا بیمهها نتوانستند تعهداتشان را به داروخانهها پرداخت کنند و در چنین شرایطی، پول به شرکتهای تولیدکننده دارو بازنگشت و در نتیجه تولید دارو متوقف شد.