گزارش‌ جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد درمورد افغانستان و گروه‌های تروریستی مستقر در این کشور نشان می‌دهد که اعضای القاعده اخیرا از کشورهای مختلف و به‌ویژه از یمن به افغانستان بازگشته‌اند و خطر حضور داعش خراسان در این کشور رو به افزایش است. براساس این گزارش، عبدالعظیم بن علی، یکی از فرماندهان سابقه‌دار القاعده که شهروند لیبی است، در سمت مشاور سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی، و وزیر داخله (کشور)‌ رژیم طالبان کار می‌کند و شماری دیگر از فرماندهان القاعده نیز مشغول راه‌اندازی مراکز آموزشی و همکاری با دیگر گروه‌های جهادی‌اند.

در گزارش شورای امنیت، که مشخصا درمورد فعالیت داعش و القاعده در آفریقا، خاورمیانه و آسیا تهیه شده، آمده است که داعش خراسان از خطرهای جدی برای امنیت بسیاری از کشورهای جهان است و این گروه به اعضایش دستور داده است که حمله‌هایی را به کشورهایی جز افغانستان و پاکستان نیز سازماندهی کنند.

در این گزارش آمده است که تهدید داعش خراسان تنها به کشورهای همسایه افغانستان و آسیای میانه خلاصه نمی‌شود، این گروه قصد دارد دامنه حمله‌های مرگبارش را فراتر از مرزهای آسیا ببرد. براساس این گزارش، ابومنظر، شهروند تاجیکستان مستقر در افغانستان، مسئولیت امور مالی داعش خراسان را برعهده دارد. 

داعش خراسان شبکه‌ای از افراد مرتبط با خود را در ترکیه، اوکراین، کشورهای آسیای میانه و کشورهای اروپایی ایجاد کرده است و از طریق آنان ضمن جمع‌آوری کمک مالی نیروی جدید استخدام می‌کند.

گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌افزاید که عصمت‌الله خلوزی مسئولیت شبکه داعش خراسان را در اروپا برعهده دارد و از تامین‌کنندگان مالی این گروه است. درمورد عصمت‌الله خلوزی اطلاعات زیادی در دست نیست، اما در ژوئن ۲۰۲۲، وزارت کشور عربستان سعودی، عصمت‌الله خلوزی و ۱۳ نفر دیگر را به اتهام فعالیت تروریستی و حمایت مالی از سازمان‌های تروریستی در فهرست افراد و گروه‌های ممنوعه قرار داد. 

در گزارش دبیرکل سازمان ملل آمده است که پس از حمله به یک کلیسا در استانبول، در ژانویه ۲۰۲۴، نیروهای امنیتی ترکیه ۱۶ نفر از شهروندان کشورهای آسیای میانه، قفقاز و افغانستان را بازداشت کردند که همگی با داعش خراسان ارتباط داشتند. پس از بازداشت این افراد، داعش خراسان تغییراتی در نحوه ارتباط با شبکه ارتباطی و افرادش در ترکیه ایجاد کرد و مکان فعالیت عناصر این گروه را تغییر داد.

از آغاز سال ۲۰۲۴ تاکنون، حمله‌های سازماندهی‌شده داعش خراسان در کشورهای فرانسه، بلژیک، اسپانیا، بریتانیا، هلند، اتریش، آلمان، سوئد، کانادا و آمریکا کشف و افراد این گروه بازدداشت شده‌اند. بیشتر این افراد که قصد راه‌اندزای حمله‌های مرگبار را داشتند، شهروندان افغانستان، تاجیکستان و برخی دیگر از کشورهای آسیایی‌اند.

در ماه ژوئن، نیروهای امنیتی اسپانیا هسته تبلیغاتی داعش خراسان را مهندم کردند. این هسته تبلیغاتی برای جذب افراد و حمله‌های جهادی به ۳۰ زبان پیام‌هایی منتشر می‌کرد. 

درمورد شمار اعضای داعش خراسان در گزارش شورای امنیت سازمان اطلاعات دقیقی نیامده، اما به نقل از منابعی در دولت‌های عضو سازمان ملل آمده است که برخی گزارش‌ها شمار آنان را تا شش هزار نفر و برخی دیگر از دو تا سه هزار و ۵۰۰ نفر می‌دانند.

برخی اعضای کلیدی داعش خراسان در ماه‌های اخیر از کنر و ننگرهار، که پایگاه اصلی این گروه قلمداد می‌شود، به بدخشان در شمال شرقی و به نیمروز و هرات در غرب افغانستان رفته‌اند. 

در گزارش شورای امنیت سازمان ملل آمده است که یکی از اهداف عمده داعش خراسان، تسخیر قلمرو در افغانستان و ضربه زدن به آسیای میانه، روسیه و ایران است.

داعش خراسان با گسترش تبلیغات به زبان‌های مختلف، ازجمله زبان‌های رایج در روسیه و کشورهای آسیای میانه، می‌کوشد نیروی بیشتری از این کشورها جذب کند. داعش خراسان همچنین تلاش می‌کند افرادی را در هند استخدام کند. این افراد که «گرگ‌های تنها» نیز نامیده می‌شوند، معمولا به‌تنهایی به اهدافی ازپیش تعیین‌شده حمله می‌کنند. در گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد آمده است که پیوندهایی میان داعش خراسان و سازمان جیش‌العدل مستقر در ایران نیز شکل گرفته است.

براساس این گزارش، داعش خراسان افراد انتحاری و تجهیزات نظامی برای حمله به قرارگاه‌های نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی را در راسک و چابهار برای جیش‌العدل مهیا کرده است.

تقویت شبکه مالی داعش خراسان

در بخشی از گزارش شورای امنیت سازمان ملل به شبکه پولی داعش خراسان نیز پرداخته شده است. براساس این گزارش، در کنار ابومنظر، که شهروند تاجیکستان است و شبکه مالی داعش خراسان در افغانستان را برعهده دارد، این گروه برای جمع‌آوری پول و کمک مالی چندین شبکه دیگر ایجاد کرده است. قاری رفیع‌الله از دیگر مسئولان شبکه مالی داعش خراسان در افغانستان است، در حالی شخص دیگری به نام ابوتمیم الکردی از دوستان ابومحمد المدنی نیز مسئولیت یک شاخه دیگر مالی داعش خراسان را برعهده دارد.

این گزارش می‌افزاید که رهبری داعش خراسان را ثناءالله غفاری، معروف به شهاب المهاجر، برعهده دارد و واحد عملیات‌های خارجی این گروه را شخصی به نام ابواحمد المدنی، که شهروند عراق و ساکن شرق افغانستان است، برعهده دارد. محل احتمالی اقامت ابواحمد المدنی استان‌های کنر و نورستان در شرق افغانستان است. براساس اطلاعات این گزارش، داعش خراسان همچنین از شاخه داعش در آفریقا نیز کمک‌های مالی دریافت می‌کند. این کمک‌ها از طریق افرادی از آفریقا به یمن و سپس به افغانستان فرستاده می‌شود. اعضای داعش خراسان میان افغانستان، آسیای میانه، ترکیه و ایران تردد می‌کنند و علاوه بر جمع‌آوری پول، عضوگیری هم می‌کنند. 

یک فرمانده القاعده در سمت مشاور وزیر داخله طالبان کار می‌کند

در گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد درمورد القاعده آمده است که اخیرا شماری از اعضای این گروه از کشورهای مختلف به افغانستان بازگشته‌اند. در این گزارش آمده است که القاعده در افغانستان در حال بازسازی تشکیلات نظامی و به‌ویژه فراهم‌سازی برنامه‌های آموزشی است، اما در مقایسه با داعش خراسان فعالیت کمتری دارد و «صبر استراتژیک پیشه کرده است». براساس گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد،‌ القاعده به روابطش با طالبان افغانستان اهمیت می‌دهد و به همین دلیل هنوز از داخل افغانستان اقدام به حمله نظامی نکرده است.

اعضای القاعده مستقر در کشورهای خاورمیانه از طریق شهرهای مشهد و زابل، از ایران وارد افغانستان می‌شوند و در خانه‌های امن این گروه که در شهرهای مختلف افغانستان برپا شده است زندگی می‌کنند. در این گزارش از ابوحمزه الانباری، شهروند عراق، عبدالقادر مصری و علی عمرالکردی نام برده شده است که پس از بازگشت طالبان به قدرت، از کشورهای خاورمیانه، ازجمله از یمن، به افغانستان رفته‌اند. در این میان یکی از فرماندهان القاعده به نام عبدالعظیم بن علی، شهروند لیبی، در سمت مشاور سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی، و وزیر داخله (کشور) رژیم طالبان کار می‌کند.

اتحاد میان تحریک طالبان پاکستان، طالبان افغان و القاعده

در بخشی از این گزارش به فعالیت تحریک طالبان پاکستان نیز پرداخته شده است. نورولی محسود، رهبر این گروه، اخیرا روابط نزدیک‌تری با القاعده برقرار کرده است. تخمین زده می‌شود که تحریک طالبان پاکستان حدود ۶۰هزار عضو دارد و براساس این گزارش، تنها ۱۴هزار تن از افراد این گروه، اعضای قبیله و بستگان نورولی محسود و قاری امجد، معاون او، هستند.

ابواخلاص المصری، یکی از فرمانده‌هان سابقه‌دار القاعده مستقر در کنر افغانستان، در هماهنگی با گروه جماعت الاحرار، برای حمله‌های مرگبار در داخل پاکستان مهاجم انتحاری آماده می‌کند و مرکز آموزشی تحت رهبری المصری نیز در کنر فعال است. براساس این گزارش، طالبان افغان، طالبان پاکستانی و القاعده شبکه‌ای از مراکز آموزشی و امکانات نظامی را در اختیار شاخه هند القاعده قرار داده است که تهدید بزرگی برای آینده هند، بنگلادش، پاکستان و میانمار به شمار می‌رود.

پیش از این نیز تیم تحلیل و نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد درمورد فعالیت گروه‌های تروریستی بین‌المللی در افغانستان گزارش‌هایی منتشر کرده‌‌اند،‌ اما طالبان همواره این گزارش‌ها را نادرست و بی‌اساس دانسته‌اند.