در حالی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده، برای بازگشت به کاخ سفید آماده می‌شود، جمهوری اسلامی به دلیل شکست سنگین در بهره‌برداری از جنگ غزه و درگیری‌های دیگری که از طریق شبه‌نظامیان نیابتی‌اش در سوریه،‌ عراق، لبنان و یمن به‌ راه انداخته است، بحران عمیقی را پشت سر می‌‌گذارد. نخستین آزمونی که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید در نیمه دوم ژانويه ۲۰۲۵ با آن روبرو خواهد شد، چگونگی مقابله با تهدیدهای جمهوری اسلامی است.

پس از تارومار شدن حزب‌الله و مشخص شدن اینکه جمهوری اسلامی نه‌تنها حزب‌الله، بلکه کارت لبنان را نیز از دست می‌دهد، تهران به دنبال ایجاد خطوط دفاعی جدیدی در خارج از مرزهای ایران است. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که با توجه به وضعیت حاکم بر منطقه، ترامپ با چه راهبرد و روشی به مقابله با جمهوری اسلامی خواهد پرداخت؟

از سوی دیگر، جمهوری اسلامی که توانایی اسرائيل را در ضربه زدن به حزب‌الله و تبدیل شهرک‌ها و روستاهای نوار مرزی لبنان به چیزی شبیه به غزه ویران‌شده مشاهده کرده است، عملا باید در راهبرد منطقه‌ای خود تجدیدنظر کند.

با توجه به ماهیت روابط ترامپ و نتانیاهو، می‌توان گفت که رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده حداقل تا زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه آینده، نمی‌تواند اسرائیل را از ادامه عملیات نظامی وحشتناک در لبنان و حتی در سوریه بازدارد.

در عین حال، جمهوری اسلامی هم به پایان عملیات نظامی اسرائيل در لبنان علاقه‌ای ندارد، زیرا قصد دارد با قربانی کردن حزب‌الله در برابر اسرائيل، لبنان را به خاک و خون بکشاند و همه چیز این کشور را ویران کند. چنانچه سخنان نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزب‌الله لبنان، هم این واقعیت را به‌وضوح بازگو می‌کند.

نعیم قاسم در مراسم چهلم حسن نصرالله، بر ادامه حمله به اسرائيل تاکید کرد؛ اقدامی که بدون شک، به اسرائيل فرصت می‌دهد حملاتش به لبنان را شدت بخشد و سراسر این کشور را به بهانه‌ سرکوب حزب‌الله هدف قرار دهد.

جمهوری اسلامی به فاجعه‌ای که لبنان و مردمش در آن گرفتار شده‌اند، اهمیت نمی‌دهد. آنچه رژيم ایران در حال حاضر از حزب‌الله‌ــ که مستقیما تحت فرماندهی افسران سپاه پاسداران فعالیت می‌کند‌ــ می‌خواهد این است که جنگ را تا زمانی که جمهوری اسلامی برنامه‌های منطقه‌ای خود را سروسامان می‌دهد، ادامه دهد.

رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده باید بیندیشد که با تلاش جمهوری اسلامی برای تشدید کنترل بر عراق، که احتمالا به‌زودی به خط اول دفاعی رژیم ایران تبدیل خواهد شد، چگونه مقابله کند. بعید نیست که واشینگتن روی برنامه مشخصی کار کند که هدف از آن بیرون کشیدن عراق از چنگ جمهوری اسلامی ایران باشد. البته کسانی که قرار است در دولت بعدی آمریکا کار کنند، از اهمیت عراق آگاهی کافی دارند.

خاورمیانه تا چند ماه دیگر، تحولات پیچیده‌ای را شاهد خواهد بود، به‌ویژه اگر دولت اسرائيل به دنبال ادامه جنگ در غزه و لبنان باشد و دامنه آن را به سمت پایگاه‌های جمهوری اسلامی در سوریه و عراق گسترش دهد.

با این حال، باید یادآور شد که نگرانی‌های دولت جدید آمریکا به تهدیدهای جمهوری اسلامی و آنچه اسرائیل قصد دارد انجام دهد، محدود نمی‌شود. چالش‌هایی مانند رقابت با چین و رسیدگی به مشکلات داخلی، از جمله موضوع مهاجران که ترامپ به مقابله با آن‌ها متعهد شده است، مسائل مهم دیگری‌اند که دولت آینده ایالات متحده باید به آن‌ها بپردازد.

در این میان پرونده‌ دیگری هم که در اولویت قرار دارد، جنگ روسیه و اوکراین است که در نهایت سراسر اروپا را تهدید می‌کند. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که ترامپ با جنگ اوکراین چگونه برخورد خواهد کرد؟ آیا ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، مجبور خواهد شد برای متقاعد کردن پوتین به توقف جنگ علیه کشور همسایه، از بخش‌هایی از سرزمین اوکراین که روسیه آن‌ها را اشغال کرده است، صرف‌نظر کند؟

شاید موضع ترامپ در قبال جمهوری اسلامی روشن باشد اما موضع‌گیری در قبال اوکراین پیچیده است، به‌ویژه اینکه ناتوانی‌ اروپا در حمایت کافی از اوکراین آشکار شده است. در واقع، اوکراین تاکنون به لطف کمک‌های آمریکا‌ــ از پول تا تسلیحات نسبتا پیشرفته‌ــ توانسته است در میدان باقی بماند.

چالش‌های ناشی از جنگ اوکراین با گذشت زمان، به‌ویژه پس از ورود نیروهای کره شمالی به روسیه و احتمال انتقال این نیروها به خاک اوکراین، پیچیده‌تر می‌شود. اگر کره شمالی به بخشی جدایی‌ناپذیر از جنگ اوکراین تبدیل شود، ترامپ چه خواهد کرد؟

دونالد ترامپ علاوه بر مواجهه با آزمون جمهوری اسلامی، دیر یا زود با آزمون‌های متعدد دیگری از جمله آزمون اوکراین که رابطه بین آمریکا و اروپا و آینده ناتو را‌ــ که ترامپ به آن علاقه‌ای چندانی ندارد‌ــ شکل می‌دهد، روبرو خواهد شد. پرسش دیگری که در این میان مطرح می‌شود، این است که ترامپ چگونه رابطه‌ای را با اروپا می‌خواهد؟ اگر اروپا مجبور شود، به‌تنهایی با روسیه مقابله کند، آیا باید درباره ساختار نیروهای جنگی و تسلیحاتش تجدیدنظر کند؟

برگرفته از روزنامه الرای