هم‌زمان با پیشروی سریع نیروهای شورشی مخالف بشار اسد در شهرهای مهم سوریه، یک نهاد ناظر جنگ اعلام کرد که دولت سوریه روز جمعه کنترل شهر درعا، مهد قیام سال ۲۰۱۱، را از دست داده است.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه گزارش داد: «گروه‌های محلی کنترل مناطق بیشتری از استان درعا ازجمله شهر درعا را به دست گرفته‌اند... آن‌ها اکنون بیش از ۹۰ درصد استان را تحت کنترل دارند و نیروهای دولتی از آن خارج شده‌اند.»
به گزارش خبرگزاری فرانسه، مازن الفرایا، وزیر کشور اردن، نیز گفت که اوایل روز جمعه، گروه‌های محلی گذرگاه مرزی نصیب-جابر با اردن را تصرف کردند و اردن گذرگاه را از سمت خود بسته است.
درعا، پایگاه قیام سال ۲۰۱۱ علیه حکومت بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه بود، اما در سال ۲۰۱۸ در یک توافق آتش‌بس، با میانجیگری روسیه، به کنترل دولت اسد بازگشت. این منطقه سنگر ستیزه‌جویان در اوج جنگ داخلی در اوایل دهه ۲۰۱۰ بود. ستیزه‌جویان سابقی که قرارداد ۲۰۱۸ را پذیرفتند توانستند سلاح‌های سبک خود را حفظ کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
استان درعا در سال‌های اخیر با حملات مکرر، درگیری‌های مسلحانه و ترورها دستخوش ناآرامی بوده و گروه داعش مسئولیت برخی از آن‌ها را برعهده گرفته است.
فیلم‌های منتشرشده نشان می‌دهد که پس از تصرف نیروهای مخالف بشار اسد، صدها زندانی محبوس در زندان مرکزی درعا آزاد شده‌اند. همچنان در تصاویر دیگری دیده می‌شود که شورشیان سوری پس از تصرف شهر درعا مجسمه حافظ اسد، پدر بشار اسد، را از میدان شهر پایین کشیدند. این دومین بار است که مجسمه حافظ اسد در درعا تخریب می‌شود، اولین بار در سال ۲۰۱۱ در شروع جنگ داخلی بود.
تخلیه نیروهای جمهوری اسلامی
نیویورک‌تایمز به نقل از چند مقام محلی و سه مقام ایرانی از خروج نیروهای نظامی و غیرنظامی جمهوری اسلامی از سوریه خبر داد. براساس این گزارش، تخلیه فرماندهان و نیروهای نظامی از صبح جمعه ۱۶ آذر آغاز شده است.
به نوشته نیویورک تایمز، در میان کسانی که به کشورهای عراق و لبنان رفته‌اند، فرماندهان ارشد سپاه قدس نیز حضور داشته‌اند.
این رسانه نوشت که سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق و پایگاه‌های سپاه پاسداران در سوریه، دستور تخلیه دریافت کرده و برخی از کارکنان سفارت نیز این کشور را ترک کرده‌اند. برخی از افراد با هواپیما به تهران بازگشته‌اند و برخی از طریق مسیرهای زمینی در راه لبنان، عراق و بندر لاذقیه سوریه‌اند.
گزارش‌ها از فرار خانواده اسد به روسیه
وال‌استریت ژورنال نیز اعلام کرد که همسر و سه فرزند بشار اسد این کشور را ترک کرده و به روسیه گریخته‌اند.
این در حالی است که یک منبع نزدیک به کرملین به خبرگزاری بلومبرگ گفت: «روسیه برنامه‌ای برای نجات اسد ندارد و تا زمانی که ارتش سوریه به ترک مواضع خود ادامه می‌دهد، طرحی در حال اجرا نیست.»
به‌رغم این گفته‌ها، در گزارش وال‌استریت ژورنال آمده است که اسما اسد، همسر بشار اسد، هفته گذشته به روسیه گریخته است و دو برادر اسما نیز سوریه را به مقصد امارات متحده عربی ترک کرده‌اند.
هم‌زمان درباره حضور اسد در سوریه گزارش‌های ضدونقیضی مطرح می‌شود و با پیشروی بیشتر شورشیان، کشورهای متعدد ازجمله روسیه و آمریکا از شهروندانشان خواسته‌اند که این کشور را ترک کنند.
از سوی دیگر، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، صبح شنبه برای شرکت در «فروم دوحه» و نشست «روند آستانه» به قطر سفر کرده است.
خبرگزاری دولتی ایسنا گزارش داد که عراقچی قرار است روز شنبه با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، و هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، دیدار کند. محور این گفت‌وگوهای سه‌جانبه بررسی آخرین تحولات سوریه و فعالیت مجدد گروه‌های مخالف بشار اسد خواهد بود.
عراقچی پیش از سفر به دوحه، روز جمعه در بغداد با وزیر امور خارجه و رئیس‌جمهوری عراق نیز درباره آخرین تحولات سوریه گفت‌وگو کرد.
«روند آستانه» مجموعه‌ای از مذاکرات چندجانبه با هدف پایان دادن به جنگ داخلی سوریه بود که از ژانویه ۲۰۱۷ در پایتخت قزاقستان و تحت نظارت ایران، روسیه و ترکیه آغاز شد. هدف اصلی این روند کاهش تنش‌ها و تسهیل روند صلح در سوریه پس از پنج سال جنگ داخلی بود که به‌دلیل رعایت نشدن تعهدات از جانب دولت بشار اسد به اهداف نهایی نرسید.
