جنگجویان اویغور می‌گویند گام بعدی پس از فروپاشی رژیم بشار اسد «آزادسازی کاشغر از اشغال چین» است. اعضای این گروه، که از بزرگ‌ترین گروه‌های مسلح خارجی مقیم سوریه‌اند، در تهاجم گسترده هیئت تحریر شام برای سرنگونی رژیم بشار اسد نقش برجسته‌ای داشتند، و در یک هفته اخیر در شهرهای حلب و دمشق، با برپایی رژه پیروزی، به سخنرانی در مساجد و مکان‌های عمومی پرداختند.

روزنامه تلگراف در گزارشی درباره این گروه نوشت: «حزب اسلامی ترکستان مبارزه خود را بخشی از جهاد گسترده‌تر برای آزادسازی مناطق مسلمان‌نشین چین تعریف می‌کند.» این گروه که در دهه ۹۰ میلادی و در جریان حاکمیت دور نخست طالبان در افغانستان شکل گرفت، اکنون در افغانستان، پاکستان و سوریه فعال است. عبدالسلام ترکستانی و عبدالحق ترکستانی، از رهبران این گروه، در شمال افغانستان زندگی می‌کنند. با این حال، یک گردان متشکل از ده‌ها نیروی مجهز و آموزش‌دیده، از چند سال پیش در شهر ادلب سوریه مستقر شده و نقش برجسته‌ای در جنگ علیه رژیم بشار اسد ایفا کرده است.

این گروه، که در فهرست گروه‌های تروریستی برخی کشورها قرار دارد، با مشارکت در جنگ داخلی سوریه و هم‌پیمانی با دیگر گروه‌های شبه‌نظامی، توجه بیشتری به خود جلب کرده است. ویدیوهایی که جنگجویان این گروه در هفته‌های اخیر در رسانه‌های اجتماعی منتشر کردند هزاران بار دیده شده است. این گروه همچنین ترانه‌ها و ویدیوهایی از فعالیت نظامی‌شان در سوریه منتشر کرده است که حاوی پیام‌های ضد حکومت چین و دعوت به قیام مسلحانه علیه سلطه چین بر ایالت سین‌کیانگ است.

روزنامه تلگراف نوشت که سخنان اعضای این گروه درباره گسترش مبارزاتشان علیه چین نگرانی‌هایی درباره وقوع حملات احتمالی در داخل و خارج از مرزهای چین به وجود آورده است. با این حال، کارشناسان درباره توانایی نظامی و انسجام داخلی این گروه تردید دارند. قدرت نظامی چین و کنترل امنیتی شدید بر منطقه سین‌کیانگ برای هرگونه اقدام سازمان‌یافته این گروه چالش جدی محسوب می‌شود.

چین یکی از قدرتمندترین ارتش‌های جهان را دارد که شمار سربازانش بیش از دو میلیون نفر برآورد شده است. در سال‌های اخیر، کنترل شدید چین بر ایالت سین‌کیانگ و بازداشت گسترده اعضای جامعه مسلمان باعث نارضایتی عمیق در میان مسلمانان چین شده است. با این حال، ارتش این کشور مجال فعالیت‌های سیاسی و نظامی را به مخالفان نداد و صداهای مخالف را به‌شدت سرکوب کرد.

هرچند از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه حزب اسلامی ترکستان تلاش کرد مبارزات ضدچینی را تقویت کند، اما این گروه همچنان بر عملیات نظامی و فعالیت در سوریه متمرکز است. در این مدت اعضای این گروه شبه‌نظامی در مرزهای چین یا در داخل خاک این کشور هیچ فعالیتی نداشته‌اند. شماری از اعضای این گروه، ازجمله دو رهبر آنان، در داخل افغانستان حضور دارند و تا پیش از فروپاشی دولت جمهوری در کنار طالبان می‌جنگیدند. با سلطه طالبان بر کابل و به‌دلیل تعهد این گروه به قطع روابط با گروه‌های تروریستی، فعالیت حزب اسلامی ترکستان در افغانستان دست‌کم در رسانه‌های اجتماعی و اینترنت محدود شد.

با این حال، هسته‌های نظامی این گروه در سوریه حضور دارند و از آزادی عمل برخوردارند. با اینکه چین به تهدید بالقوه این گروه علیه امنیت و مرزهای خود اعتراف نکرده است، کارشناسان معتقدند این گروه ممکن است بکوشد با جذب بیشتر نیرو از جوامع مسلمان ناراضی، به اهداف خود نزدیک‌تر شود. از سوی دیگر، چین نیز احتمالا تلاش خواهد کرد از طریق افزایش همکاری‌های امنیتی با کشورهای منطقه، به‌ویژه در خاورمیانه و آسیای میانه، تهدیدات احتمالی را مهار کند.

پس از بازگشت طالبان به قدرت، چین روابط نزدیکی با رژیم این گروه برقرار کرد. شی جین پینگ نخستین رئیس‌جمهوری یک کشور بود که در ژانویه ۲۰۲۴ استوارنامه بلال کریمی سفیر طالبان را پذیرفت. بسیاری از کارشناسان این اقدام چین را به رسمیت شناختن رژیم طالبان تفسیر کردند. با این حال، چین هنوز رژیم طالبان را دولت قانونی افغانستان نمی‌داند و در اعلامیه‌های رسمی‌اش از این گروه با عنوان «دولت سرپرست» یا «دولت موقت» نام می‌برد.