برخی غذاها مانع مبارزه بدن با سرطان می‌شوند

فراوانی بیش از حد برخی اسیدهای چرب امگا۶‌ می‌تواند عملکرد دیگر اسیدهای چرب ضروری یعنی امگا ۳ را که خواص ضدالتهابی دارند، مختل کند

عکس تزیینی‌ــ تصویر غذاهای فوق‌فراوری شده در کنار طرحی از سرطان روده‌ــ Canva

بر اساس یک مطالعه جدید، غذایی که می‌خورید می‌تواند بر توانایی بدن شما برای مبارزه با سلول‌های سرطانی در روده بزرگ تاثیر بگذارد. محتمل‌ترین عامل این مسئله فراوانی بیش از حد برخی اسیدهای چرب امگا۶‌ــ ناشی از غذاهای فوق‌فراوری‌شده در رژیم غذایی‌ــ است که می‌توانند عملکرد دیگر اسیدهای چرب ضروری یعنی امگا ۳ را که خواص ضدالتهابی و مقابله با تومورهای سرطانی دارند، مختل کنند.

به گفته دکتر تیموتی یتمن، یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه که در «روده» (Gut)، نشریه انجمن گوارش بریتانیا، منتشر شد، در دستگاه گوارش هر روز جهش‌هایی رخ می‌دهند که معمولا بلافاصله از طریق سیستم ایمنی و با کمک مولکول‌ها یا واسطه‌های امگا ۳، سرکوب می‌شود اما اگر بدن سال‌ها در معرض التهاب مزمن ناشی از فقدان تعادل اسیدهای چرب امگا۶ قرار گیرد‌ــ که معمولا در غذاهای فوق‌فرا‌وری‌شده و ناسالم یافت می‌شود‌ــ من معتقدم که جهش‌ها راحت‌تر تثبیت می‌شوند و بدن برای مقابله با آن‌ها سخت‌تر عمل می‌کند.»

منظور از «جهش» (mutation) تغییرات یا اختلالات دائمی در توالی دی‌ان‌ای است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عوامل محیطی، وراثت یا خطاهای طبیعی در تقسیم سلولی ایجاد شود و آثار مختلفی دارد. برخی جهش‌ها ممکن است بی‌ضرر باشند اما برخی دیگر می‌توانند به بیماری‌ها یا اختلالات ژنتیکی منجر شوند.

به گزارش سی‌ان‌ان، کارشناسان می‌گویند رژیم غذایی غربی معمولا حاوی مقدار زیادی اسید چرب امگا۶ است و دلیل آن ارزانی، در دسترس بودن و استفاده مداوم از روغن‌ دانه‌‌ها (ذرت، آفتابگردان، سویا، کنجد، بادام‌زمینی) است که برای سرخ کردن فست‌فودها و تولید غذاهای فوق‌فراوری‌شده هم بیشتر استفاده می‌شوند. به طوری که اکنون حدود ۷۰ درصد مواد غذایی عرضه‌شده در ایالات متحده با این روغن‌ها تهیه می‌شوند. اسید لینولئیک، یک اسید چرب امگا۶ که در روغن‌ ذرت، بادام‌زمینی، سویا، گل تاج‌خروس و آفتابگردان یافت می‌شود، رایج‌ترین امگا۶ موجود در مواد غذایی آمریکا است.

این باعث می‌شود تعادل میان نسبت اسیدهای چرب امگا۳ به امگا۶ در بدن بسیاری از افراد به میزان قابل‌توجهی از بین برود. یک مطالعه در نوامبر ۲۰۱۵ نشان داد که در نیم‌قرن گذشته، سطح اسید لینولئیک در بافت چربی آمریکایی‌ها ۱۳۶ درصد افزایش یافته است.

با این حال دکتر بیل هریس، استاد پزشکی داخلی دانشگاه پزشکی سانفورد ایالت داکوتای جنوبی، که در تحقیق جدید مشارکت نداشت، خاطرنشان می‌کند اینکه فکر کنیم اسیدهای چرب امگا۶ موجود در غذاهای فوق‌فراوری‌شده علت اصلی‌اند، یک نتیجه‌گیری فوری و بدون شواهد کافی است. مسئله این است که آمریکایی‌ها در عین حال مقدار اسید چرب امگا۳ هم خیلی کم دریافت می‌کنند، زیرا از ماهی‌های چرب مانند ماهی ماکرل، هرینگ و ساردین که منابع عالی این اسیدهای چرب‌اند، خوششان نمی‌آید. بنابراین نباید فقط اسیدهای چرب امگا۶ را مقصر دانست، مشکل اصلی کمبود اسیدهای چرب امگا۳ است.»

اسید‌های چرب ضروری کدام‌اند؟

اسیدهای چرب ضروری چربی‌های غیراشباع چندگانه‌ای‌اند که برای سلامتی انسان ضروری‌اند، اما بدن خود نمی‌تواند آن‌ها را تولید کند و باید از طریق غذاهایی که می‌خوریم، تامین شوند. هم اسیدهای چرب امگا۳ و هم امگا۶ برای سلامتی نقش اساسی دارند.

اسیدهای چرب امگا۳ به مقدار زیاد در ماهی‌های چرب مانند سالمون و همچنین در دانه‌های کتان، دانه‌های چیا، گردو و دانه‌های کاج یافت می‌شوند. این اسیدها به حفظ سلول‌های بدن، تامین انرژی، حفظ  سیستم دفاعی بدن و کاهش التهاب کمک می‌کنند. با این حال، مانند بسیاری مواد مغذی دیگر، مصرف زیاد امگا۳ هم می‌تواند مضر باشد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اسیدهای چرب امگا۶ نیز برای حفظ سلامتی ضروری‌اند. مولکول‌های این اسیدها رشد مو و پوست را تحریک و سوخت‌وساز را تنظیم می‌کنند، به بهبود سلامت استخوان‌ها کمک می‌کنند و در برخی موارد حتی ممکن است خاصیت ضدالتهابی داشته باشند. با این حال، می‌توانند به مولکول‌هایی مانند پروستاگلاندین‌ها نیز تبدیل شوند که به بدن پیام می‌دهند فرایند التهاب را آغاز کند.

این واکنش التهابی معمولا به‌منظور مقابله با عفونت‌ها، آسیب‌ها یا تومورها است، اما اگر التهاب برای مدت طولانی ادامه یابد یا به‌درستی کنترل نشود، می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند. 

روند خطرناک 

سرطان روده بزرگ که در قدیم تنها بیماری افراد مسن بود، اکنون در میان  جوانان ۲۰ سال به بالا رو به افزایش است و موارد ابتلا به سرطان روده بزرگ در افراد زیر ۵۰ سال در ایالات متحده و تمام نقاط جهان روند صعودی دارد. 

بر اساس یک مطالعه در فوریه ۲۰۱۷، نسل هزاره (Millennials) که بین سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۶ به دنیا آمده‌اند، دو برابر بیشتر از کسانی که در سال ۱۹۵۰ به دنیا آمدند، در معرض خطر سرطان روده بزرگ‌اند. بر اساس اعلام موسسه ملی سرطان آمریکا، برای مردان جوان، این نوع سرطان مرگبارترین است و برای زنان جوان، پس از سرطان پستان و ریه در رتبه سوم قرار دارد.

دکتر رابین مندلسون، متخصص گوارش، در مصاحبه قبلی با سی‌ان‌ان گفته بود که متخصصان هنوز دقیقا نمی‌دانند دلیل این افزایش چیست. البته ژنتیک در آن نقش دارد، اما این بیماری در بیمارانی که سابقه خانوادگی ندارند، در حال ظهور است. به گفته او، افزایش چاقی هم می‌تواند دلیل افزایش موارد باشد، اما این بیماری در برخی بیماران جوان گیاهخوار و علاقه‌مند به ورزش هم دیده شده است.

 با این حال، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که وجود ارتباط بین داشتن رژیم غذایی ناسالم حاوی غذاهای فوق‌فراوری‌شده، گوشت قرمز، ژامبون، بیکن، سوسیس، هات داگ و همچنین میزان اندک میوه‌ها و سبزیجات تازه و شروع زودهنگام سرطان روده بزرگ را نشان می‌دهد.

رفع التهاب، عامل کلیدی برای سلامتی

در این مطالعه جدید، محققان بافت سرطانی روده بزرگ ۸۰ بیمار در ایالات متحده را با بافت سالم روده بزرگ که از همان بیمار گرفته شده بود، مقایسه کردند. هدف این بود که در طول مرحله حل التهاب حاد، واسطه‌های خاص حل‌شونده‌ای را که بدن از اسیدهای چرب امگا۳ تولید می‌کند، از جمله اسید ایکوزاپنتانوئیک (EPA) و اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA)، شناسایی کنند. این واسطه‌ها که آثار ضدالتهابی قوی دارند، به بافت‌های ملتهب کمک می‌کنند پس از پایان نیاز به پاسخ التهابی، به حالت عادی بازگردند.

توضیح اینکه برای بهبودی از آسیب یا عفونت، دو مرحله وجود دارد: ابتدا سیستم ایمنی با ایجاد التهاب، مانند تب، با عفونت مقابله می‌کند و سپس این التهاب با کمک مولکول‌های خاصی که از مشتقات امگا۳ ساخته می‌شوند، کاهش می‌یابد. اما مولکول‌های مربوط به امگا۳ تنها زمانی وارد عمل می‌شوند که بدن در حال مبارزه با التهاب است. به همین دلیل معمولا شناسایی آن‌ها در مراحل ابتدایی التهاب دشوار است. محققان برای غلبه بر این مشکل و شناسایی حتی مقدار کم این مولکول‌ها در نمونه‌های تومورهای سرطانی، از یک روش تحلیلی خاص استفاده کردند.

نتیجه تحقیق این بود که در بافت‌های سالم بدن، بین امگا۶ و امگا۳ تعادل خوبی برقرار است، اما در بافت‌های سرطانی، امگا۶ که از غذاهای فراوری‌شده به دست می‌آیند، مولکول‌های التهاب‌زای بیشتری داخل تومور ایجاد می‌کنند و اگر بدن مقدار کافی امگا۳ نداشته باشد تا التهاب ایجادشده در پاسخ به سرطان را کنترل کند، التهاب ادامه می‌یابد و شرایط بدتر می‌شود.

متخصصان توصیه می‌کنند تا جایی که می‌توانید امگا۳ را از طریق رژیم غذایی به دست آورید. برای افزایش دریافت امگا ۳، مصرف ماهی‌های چرب مانند ماهی سالمون، ماهی خال‌مخالی، شاه‌ماهی، ساردین، قزل آلا و همچنین صدف توصیه می‌شود. 

بیشتر از بهداشت و درمان