پس از تسلط طالبان بر افغانستان، سازمان «هالو تراست» تلاش برای پاکسازی مواد منفجره باقیمانده از جنگهای چند دهه گذشته را افزایش داده است. این موسسه، که بزرگترین خیریه پاکسازی مین در جهان است، اکنون با کمک برخی از جنگجویان سابق طالبان در حال شناسایی و خنثیسازی مینها و بمبهای دستسازی است که طی سالها درگیری در این کشور کار گذاشته شدهاند.
در یکی از ماموریتهای هالو تراست در سال ۲۰۲۱، گروهی از کارشناسان برای بررسی یک بمب کنار جادهای در نزدیکی قندهار راهی منطقهای شدند که پیشتر محل درگیریهای شدید بوده است. در این سفر یکی از محافظان امنیتی کاروان که جنگجوی سابق طالبان بود بهشکلی نامنتظره به بمب اشاره کرد و گفت: «این یکی را من کار گذاشتم.»
این محافظ امنیتی، سپس به اطراف اشاره کرد و گفت: «ما بمبها را اینجا، آنجا و آنجا کار گذاشتیم.» چنین اطلاعاتی به هالو تراست کمک کرد تا با دقت بیشتری مواد منفجره را شناسایی کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کالم پیبلز، مدیر برنامههای هالو تراست، در گفتوگو با خبرگزاری پیاِی (PA) این تجربه را «فوقالعاده» توصیف کرد و افزود: «در نظر من، این لحظه خاصی بود که فهمیدم حضور این افراد چقدر مفید است و هیچ محدودیتی در اطلاعاتی که جمعآوری کردهایم وجود ندارد.»
علاوه بر این برخورد، هالو تراست در موارد دیگری نیز با جنگجویان سابق طالبان و حتی سازندگان بمبهای دستساز در ارتباط بوده است. به گفته پیبلز، این افراد اغلب منطق و تاکتیکشان در کارگذاری مواد منفجره را توضیح میدهند: «ما توانستیم با سازندگان بمب صحبت کنیم. آنها دلایل انتخاب نوع خاصی از بمب و محل قرار دادن آن را برای ما توضیح دادند. این اطلاعات بسیار ارزشمند و بینظیر است.»
این جنگجویان سابق طالبان کارمند هالو تراست نیستند اما اطلاعاتی که ارائه میدهند نقش مهمی در شناسایی و خنثیسازی مواد منفجره دارد.
هالو تراست که از سال ۱۹۸۸ در افغانستان فعالیت میکند، تاکنون بیش از ۸۰۰هزار مین را خنثی کرده است. با کاهش درگیریها، این موسسه توانسته است در قسمتهای بیشتری از کشور فعالیت کند و سرعت پاکسازی مینها را افزایش دهد.
تلاشهای گستردهای برای پاکسازی مینها در افغانستان صورت گرفته، اما این کشور همچنان یکی از آلودهترین مناطق به مواد منفجره در جهان است. براساس گزارشها، حدود ۶۰ کودک در هر ماه بهدلیل مینها یا مواد منفجره باقیمانده از جنگهای چند دهه گذشته کشته یا زخمی میشوند.
هالو تراست در حال حاضر در ۲۵ ولایت از ۳۴ ولایت افغانستان فعالیت میکند. این موسسه علاوه بر پاکسازی مینها، در مواقع بحرانی مانند سیل و رانش زمین نیز به کمک مردم شتافته است.
طالبان از سال ۲۰۰۵ جنگ علیه حکومت پیشین افغانستان را شدت بخشیدند. کارگذاری مینهای کنار جادهای و استفاده از بمبهای بشکهای زردرنگ به یکی از ابزارهای اصلی آنها در نبرد تبدیل شد. هدف اصلی این تاکتیکها نیروهای دولتی و ائتلاف بینالمللی بود، اما هزاران شهروند بیگناه افغان را نیز قربانی کرد.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، این گروه در برخی مراسم و مناسبتها مینهای کنارجادهای و بمبهای بشکهای را به نمایش گذاشته و از آنها بهمنزله عوامل اصلی پیروزی یاد کردهاند. این نمایشها در حالی صورت میگیرد که این ابزارهای جنگی همچنان تهدیدی جدی برای جان مردم افغانستاناند.
مینهای کنارجادهای و بمبهای بشکهای نهتنها در طول سالهای جنگ، که پس از پایان درگیریها نیز جان بسیاری از شهروندان را گرفتهاند. در بسیاری از موارد، کودکان و غیرنظامیان بیخبر از وجود این مواد منفجره قربانیان اصلی آنها بودهاند.
بهرغم اینکه طالبان این ابزارهای مرگبار را بهمنزله «افتخار جنگی» نمایش میدهند، بسیاری از شهروندان افغانستان خواستار پاکسازی کامل این مواد منفجرهاند. آنها میگویند که میراث جنگ نباید تهدیدی برای نسلهای آینده باشد و دولتها و نهادهای بینالمللی باید به پاکسازی این مناطق اولویت دهند.
این در حالی است که سازمانهای بشردوستانهای مانند هالو تراست همچنان میکوشند تا این میراث خطرناک را از میان ببرند و افغانستان را به مکانی امن تبدیل کنند.