سال ۲۰۲۴ در حالی به پایان می‌رسد که این سال برای پاکستان یکی از بحرانی‌ترین سال‌های اخیر این کشور به شمار می‌رود. در سال ۲۰۲۴، انتخابات جنجالی و پرمخاطره‌ای در این کشور برگزار شد که به بازگشت خانواده شریف به قدرت انجامید. هرچند عمران خان، نخست‌وزیر پیشین، حزب تحریک انصاف را از زندان رهبری کرد و چندین تظاهرات بزرگ را در سراسر این کشور سازمان داد، همچنان در زندان ماند. در کنار تنش‌های سیاسی، حملات مرگبار تحریک طالبان پاکستان، داعش خراسان و ارتش آزادی‌بخش بلوچستان هم در سراسر این کشور افزایش یافت و ایالت‌های بلوچستان و خیبر پختونخوا صحنه ناآرامی‌های بیشتری بودند.

پس از آنکه تحریک طالبان پاکستان در سال ۲۰۲۲ آتش‌بس شکننده‌ این گروه با دولت پاکستان را زیرپا گذاشت، این کشور افزایش چشمگیر تعداد حملات تروریستی را شاهد بود که نیروهای امنیتی و ماموران پلیس را به‌ویژه در ایالت‌های بلوچستان و خیبر پختونخوا، هدف قرار دادند. وزارت کشور پاکستان در پایان سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که در این سال یک‌هزار و ۵۱۴ حادثه تروریستی در این کشور رخ داد که به کشته شدن دو هزار و ۹۲۲ نفر منجر شد که ۵۷۲ نفر از کشته‌شدگان نیروهای نظامی بودند. 

رسانه پاکستانی دان به نقل از وزارت کشور پاکستان نوشت که طی ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۲۴ هم تعداد ۹۴۸ مورد از مجموع یک هزار و ۵۶۶ حادثه تروریستی در خیبر پختونخوا رخ داده که به کشته شدن ۵۸۳ نفر انجامیده است.

افزایش حملات مرگبار نه‌تنها امنیت داخلی پاکستان را به خطر انداخته، بلکه روابط این کشور را با همسایگانش، به‌ویژه افغانستان، هم پیچیده‌تر کرده است. دولت پاکستان بارها از رژیم طالبان در افغانستان خواسته است که مانع استفاده تروریست‌ها از خاک افغانستان برای حمله به پاکستان شوند.

با وجود آغاز عملیات نظامی ارتش پاکستان برای مهار تهدید تحریک طالبان پاکستان و ارتش آزادی‌بخش بلوچستان، حملات این گروه‌ها به ماموران امنیتی و نهادهای دولتی این کشور افزایش یافته است. تازه‌ترین حمله در منطقه مکین وزیرستان جنوبی به کشته شدن ۱۶ سرباز انجامید. واحد رسانه‌ای ارتش پاکستان اعلام کرد که در این حمله که روز شنبه، اول دی‌ماه رخ داد، هشت تروریست نیز کشته شدند.

شدت و تکرار این حملات نشان از قدرت‌گیری دوباره این گروه دارد. با این حال افزایش تهدیدهای امنیتی تنها مشکل دولت نواز شریف نیست و تنش‌های سیاسی با حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان نیز بر پیچیدگی اوضاع در این کشور افزوده است.

عمران خان، نخست‌وزیر پیشین و رهبر تحریک انصاف، اخیرا برای مذاکره با دولت کمیته‌ای تشکیل داده است. در پاسخ به این اقدام، شهباز شریف، نخست‌وزیر فعلی، نیز کمیته‌ای متشکل از نمایندگان ائتلاف حاکم شکل داد. 

دان نیوز گزارش داد که اولین نشست میان این کمیته‌ها به ریاست ایاز صادق، رئیس مجلس ملی، غیرعلنی برگزار شد. در این نشست که برخی اعضای کلیدی مانند خواجه آصف حضور نداشتند، نمایندگان دو طرف درباره کاهش تنش‌ها و مسیر پیشروی مذاکرات بحث کردند. با این حال، هنوز نتیجه مشخصی از این مذاکرات حاصل نشده و اپوزیسیون قرار است منشور مطالباتش را در نشست بعدی ارائه دهد.

در کنار تهدیدهای امنیتی و سیاسی، بحران اقتصادی هم یکی دیگر از بزرگ‌ترین چالش‌های دولت نواز شریف است. بدهی خارجی پاکستان به حدود ۱۳۱ میلیارد دلار رسیده و بازپرداخت‌ بهره سنگین وام‌ها ذخایر ارزی این کشور را تحت فشار شدید قرار داده است. دولت پاکستان به‌شدت به وام‌های خارجی از چین، عربستان سعودی و صندوق بین‌المللی پول وابسته است، اما این وام‌ها معمولا با شرایط سختگیرانه اعطا می‌شوند.

افزایش بدهی‌ها و کاهش ارزش روپیه هم باعث تضعیف توان خرید مردم و افزایش نارضایتی عمومی شده است. کارشناسان پاکستانی معتقدند که این وضعیت نه‌تنها اقتصاد بلکه اتحاد اجتماعی در این کشور را نیز تهدید می‌کند.

بحران‌های چندبعدی دولت نواز شریف در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که پاکستان در سال آینده نیز یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های تاریخ معاصر خود را شاهد خواهد بود. در این مدت، نه چشم‌اندازی برای بهبود وضعیت اقتصاد به چشم می‌خورد و نه به نظر می‌رسد که عملیات «عزم استحکام» بتواند ضربه‌ای مهلک به تحریک طالبان پاکستان و ارتش آزادی‌بخش بلوچستان وارد کند. مخالفان مسلح دولت شهباز شریف نیز همچنان قدرتمندند و قلمرو وسیع کوهستانی در این دو ایالت ناآرام را در اختیار دارند.