با وجود آنکه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، مدعی موفقیت نظام تحت امرش در گسترش زیرساخت‌های حوزه انرژی و «۱۴ برابر شدن تولید برق» شده است، بحران خاموشی‌های گسترده در سراسر ایران و تعطیلی کارخانه‌ها در پی ناترازی برق به دلیل کمبود سوخت و نبود نیروگاه‌های مدرن، همچنان رو به وخامت است، تا حدی که تنها به‌عنوان یک نمونه، کوره ۲۲ کارخانه بزرگ تولید سیمان به دلیل کسری گاز و تعطیلی نیروگاه‌های برق خاموش شده‌اند و هم‌زمان تسنیم خبر داده است که در حال حاضر از مجموع بیش از ۶۰۰ واحد نیروگاهی، دست‌کم ۸۰ نیروگاه از مدار بهره‌برداری خارج شدند.

عباس علی‌آبادی، وزیر نیروی جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه هفته گذشته گفته بود به دلیل محدودیت و کمبود سوخت تحویلی، ۱۳ نیروگاه برق در ایران‌ــ که دومین ذخایر بزرگ گاز جهان و چهارمین ذخایر بزرگ اثبات‌شده نفتی جهان را در اختیار دارد‌ــ از مدار خارج شده‌اند. او افزود دوسوم واحد‌های نیروگاه شیروان، یکی از مهم‌ترین مجتع‌های نیروگاه برق ایران، هم امکان تولید برق ندارد و اکنون با یک‌سوم ظرفیت فعالیت می‌کند.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی، روز پنجشنبه در سفر به استان خراسان شمالی، با بیان اینکه «مهاجرت کردن هنر نیست و باید بمانید تا مملکت را بسازید»، اذعان کرد: «در مشکلات اخیری که به وجود آمد، واقعا پاسخی نداشتم به مردم بدهم و امروز واقعا شرمنده مردم شده‌ایم که مجبوریم برق و گاز را قطع کنیم.»

او در شرایطی باز هم از مردم ایران خواست تا جای ممکن در مصرف برق و گاز صرفه‌جویی کنند که فریدون عباسی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی و رئیس کمیسیون انرژی در مجلس یازدهم شورای اسلامی، روز سه‌شنبه هفته جاری گفته بود مدیران برخی از نیروگاه‌های ایران «برای جبران هزینه‌هایشان» مشغول تولید رمزارزند که می‌تواند حجم چشمگیری از برق تولیدی این نیروگاه‌ها را مصرف کند.

عباسی توضیح داد: «شکی نیست که برخی نیروگاه‌ها به دلیل طلب سنگینی که از وزارت نیرو دارند، ناچارند اقدام‌هایی خارج از شبکه انجام دهند تا بتوانند هزینه‌های جاری‌شان را تامین کنند. یکی از این کارهای خلاف هم این است که در خود نیروگاه رمزارز تولید کنند. یعنی بخشی از برقی را که تولید می‌شود، وارد شبکه نمی‌کنند و با استفاده از آن رمزارز تولید می‌کنند.»

او اقدام مدیران پالایشگاه‌ها در «فروش غیرقانونی گازوئیل» در بازار آزاد را از دیگر عوامل مهم در پدید آمدن بحران کمبود سوخت در نیروگاه‌ها عنوان کرد و افزود: «یکی از مسئولان دولت دوازدهم به من گفت نیروگاه‌ها گازوئیل می‌فروشند تا بتوانند خودشان را اداره کنند. یعنی بخشی از قاچاق سوخت در کشورمان از همین طریق شکل می‌گیرد.»

دو هفته قبل، مسعود پزشکیان گفته بود روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت در ایران «گم می‌شود» اما او از جزئیات این سرقت سنگین اطلاعی ندارد.

در نمونه‌ای دیگر، مدیرعامل پیشین شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران روز ۲۷ آبان، افشا کرد که مدیران پالایشگاه آبادان به‌ جای ارسال ۴۵۰ میلیون لیتر گازوئیل ذخیره زمستان به نیروگاه‌های سراسر ایران، آن را به قیمت آزاد در بورس فروخته‌اند.

این شرایط موجب شده تا اکنون مدیران وابسته به دولت پزشکیان مدیران وزارتخانه‌های نفت و نیرو در دولت رئیسی را مقصر وضعیت فعلی بنامند و از سوی دیگر، مدیران دولت رئیسی به همراه تعداد زیادی از نمایندگان مجلس فعلی سهل‌انگاری مدیران حوزه انرژی در دولت حسن روحانی را ریشه مشکلات فعلی معرفی کنند.

در این میان، بیشترین آسیب بابت وجود این فساد ساختاری و افسارگسیخته در دستگاه‌های اجرایی جمهوری اسلامی یا ترجیح سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نظامی و موشکی بر زیرساخت‌های انرژی در سیاست‌گذاری‌های کلان، متوجه مردم عادی و صاحبان صنایع می‌شود که حالا چه در فصل گرم و چه در فصل سرد سال، با قطعی‌های گسترده برق مواجه‌اند.

هفته گذشته معاون شرکت توانیر، زیرمجموعه وزارت نیرو، گفته بود: «قطعا در تابستان سال بعد هم کسری برق خواهیم داشت.»

در تازه‌ترین مورد، جلیل مختار، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، روز جمعه ۷ دی‌ماه توپ را به زمین دولت پزشکیان انداخت و مدعی شد ناکارآمدی در تامین سوخت پس از شهریور ۱۴۰۳ عامل خاموشی‌های گسترده فصل پاییز است. او تاکید کرد: «عامل قطعی برق مصرف نکردن مازوت در آبان و آذر با وجود مصوبات شورای عالی امنیت ملی با قید فک پلمب و مدیریت نکردن سوخت نیروگاهی پس از شهریور است.»

این در حالی است که رسانه وزارت نفت به‌تازگی مصاحبه‌ای از جلیل مختار منتشر کرده که در آن گفته مصرف نکردن مازوت در تابستان، طبق مصوبه شورای عالی امنیت، عامل قطعی برق است. مختار انتشار مطالب از قول او در رسانه وزارت نفت را تحریف خواند.