مکمل‌های غذایی شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی، گیاهان دارویی و پروبیوتیک‌ها، محبوب‌تر از همیشه شده‌اند؛ به طوری که طبق گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، بیش از سه‌چهارم مردم این کشور حداقل یک مکمل مصرف می‌کنند. اما آیا تمام این مکمل‌ها ارزش استفاده دارند؟

تحقیقات مختلف نتایج مختلفی را نشان داده‌اند. برای مثال برخی مطالعات بالینی بزرگ تعدادی از ویتامین‌ها، از جمله مولتی‌ویتامین‌ها، را مفید دانسته‌ و بر احتمال آسیب‌زا بودن برخی دیگر تاکید کرده‌اند. بسیاری از این مکمل‌ها هم جایی بین این دو قرار دارند.

به گزارش ان‌بی‌سی، سازمان غذا و داروی آمریکا پس از عرضه این مکمل‌ها به بازار، بر آن‌ها نظارت محدودی دارد. محققان کالیفرنیایی پس از یک مطالعه در سال ۲۰۱۸، درباره مکمل‌های حاوی مواد غیرمجاز و بالقوه خطرناک، نگرانی‌هایی ابراز کردند.

قانون بهداشت و آموزش مکمل‌های غذایی آمریکا در سال ۱۹۹۴، مکمل‌ها را در همان دسته‌بندی مواد غذایی قرار داد. این یعنی مکمل‌های غذایی مشمول مقررات سخت‌گیرانه‌تر داروها نمی‌شوند و نظارت بر ایمنی و کارآیی این محصولات عمدتا به عهده شرکت‌های تولیدکننده آن‌ها است.

اگر یک شرکت بخواهد مکمل غذایی‌ بفروشد که حاوی ماده‌ای است که قبلا در غذاهای فروخته‌شده در ایالات متحده موجود نبوده است، باید به سازمان غذا و دارو یک «اطلاعیه ماده جدید غذایی» ارسال و طی آن تاریخچه استفاده و سایر شواهد ایمنی را ارائه دهد. سازمان غذا و دارو هم کارآیی آن‌ ماده را تایید یا رد نمی‌کند، بلکه فقط از نظر ایمنی آن را بررسی می‌کند.

محدودیت‌های تحقیق 

بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در بازار عموما بی‌خطرند اما ممکن است همیشه موثر نباشند و سازمان غذا و دارو تنها درصورتی که محصولی برای مصرف‌کنندگان عوارض جانبی نامطلوب داشته باشد، در‌خواست بازبینی می‌دهد.

کریستوفر گاردنر، استاد تغذیه دانشگاه استنفورد، می‌گوید برخی مکمل‌ها فواید ثابتی دارند، اما برخی دیگر از مکمل‌ها هیچ فایده‌ای ندارند و البته مضر هم نیستند.

از طرفی، به گفته دکتر دیوید سرس، مدیر موسسه تغذیه انسانی مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا، تحقیق درباره آثار دقیق مکمل‌ها بر سلامتی انسان دشوار، زمان‌بر و پرهزینه است و اکثریت تحقیقاتی که درباره آن‌ها می‌شنویم، مشاهده‌ای‌اند؛ یعنی بین دو چیز ارتباطی دیده می‌شود، اما اثبات‌کننده رابطه علت و معلولی نیست. 

بیشتر به معنای بهتر نیست

متخصصان توصیه می‌کنند در مصرف مکمل‌‌های ویتامینی در دوز بالا احتیاط کنند. برای این کار باید به میزان دوز دریافتی روزانه دقت کرد، زیرا دوزهای بالا می‌توانند خطرناک یا پول هدر دادن باشند.

گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده، یک هیئت مستقل از متخصصان پزشکی که در مورد اقدام‌های پیشگیرانه و اولیه، توصیه‌های مراقبتی ارائه می‌دهند، به‌تازگی اعلام کرده‌اند شواهد نشان می‌دهند مصرف ویتامین دی برای جلوگیری از زمین خوردن و شکستگی‌ استخوان در افراد مسن مفید نیست، مگر اینکه فرد واقعا کمبود ویتامین دی داشته باشد.

برخی شواهد وجود دارد که مصرف روزانه مولتی‌ویتامین می‌تواند به جلوگیری از زوال حافظه کمک کند؛ با این حال هیچ مطالعه‌ای نشان نداده است که مکمل‌ها اثری معجزه‌آسا و ملموس بر سلامتی دارند. یک رژیم غذایی سالم مانند رژیم مدیترانه‌ای که سرشار از گیاهان، سبزیجات و ماهی‌های چرب است، می‌تواند خطر زوال عقل یا بیماری قلبی را کاهش دهد، در حالی که تحقیقات نشان داده‌اند مکمل‌ها معمولا همان فواید را ارائه نمی‌دهند.

بنابراین بهترین راه دریافت ویتامین‌ها مصرف مواد غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی است و تنها در صورتی‌ که افراد از دسترسی به مواد غذایی متنوع و سالم محروم‌اند، باید از برخی مکمل‌ها استفاده کنند.