بیش از ۱۰۰ تن از ساکنان منطقه سمتی در شهرستان چاه‌آب استان تخار، در اعتراض به حضور و نقش گسترده افراد غیربومی در استخراج معادن طلا تجمع کردند و هشدار دادند که اگر طالبان جلو این فعالیت‌ها را نگیرد و مانع تردد خودروهای سنگین و باری نشوند، به اعتراض ادامه خواهند داد.  

ویدیویی که به ایندیپندنت فارسی رسیده، نشان می‌دهد نماینده معترضان ادعا می‌کند حضور افراد غیربومی با خودروهای باری به مراتع، زمین‌های کشاورزی و حتی خانه‌های مسکونی آن‌ها خسارت وارد کرده است. طالبان هم نه‌تنها مانع این کار نمی‌شوند، بلکه به زیرساخت‌های منطقه از جمله جاده‌ها، مدارس و مراکز درمانی هیچ توجهی نکرده‌اند.  

یکی از معترضان در این ویدیو می‌گوید: «ما برای دادخواهی آمده‌ایم. اینجا هیچ جاده، سد آب، شفاخانه یا درمانگاهی نداریم. همه‌چیز به تاراج رفته است. بولدوزرها آمده‌اند و مراتع و تفریحگاه‌های ما را ویران کرده‌اند. ما صدای اعتراضمان را بلند کرده‌ایم و از اعتراض دست برنمی‌داریم.» 

یکی دیگر از معترضان هم می‌گوید برای پایان دادن به حضور افراد غیربومی و ناشناس در اطراف معادن طلا بارها به مقام‌های محلی طالبان مراجعه کرده‌، اما هیچ پاسخی دریافت نکرده‌اند. او می‌افزاید: «ما برای گرفتن حقمان اینجا جمع شده‌ایم. هیچ‌کس به داد ما نمی‌رسد، اما ما تا آخر ایستاده‌ایم.»  

طالبان تاکنون به این موضوع واکنشی نشان نداده‌اند. با این حال، هرگونه اعتراض و تجمع را ممنوع اعلام کرده و هشدار داده‌اند که در صورت ادامه اعتراض‌ها، آن‌ها را با توسل به قوه قهریه سرکوب خواهد کرد. 

وزارت معادن رژیم طالبان در ماه دسامبر، از واگذاری پنج ساله معدن طلای سمتی تخار به ارزش ۳۵۰ میلیون دلار به یک شرکت چینی و شرکای افغان آن  خبر داده بود. همایون افغان، سخنگوی این وزارتخانه، ادعا کرده بود که عقد قرارداد معدن طلا سمتی باعث جلوگیری از استخراج غیرقانونی و قاچاق معدن طلا می‌شود.

روند سبز افغانستان، به رهبری امرالله صالح، معاون پیشین ریاست جمهوری، ادعا کرده است که طالبان قندهاری به مردم چاه‌آب هشدار داده‌اند در صورت مخالفت با استخراج طلا، آن‌ها را به کوچ اجباری وادار خواهند کرد.  

بر اساس اطلاعیه روند سبز، مردم روستای سمتی از دو روز پیش مانع ورود تجهیزات شرکت‌های خصوصی استخراج‌کننده طلا شده‌اند و دامنه اعتراض‌ها در حال گسترش است. 

روند سبز گزارش داده است که استخراج معادن طلا در این منطقه با همکاری حاجی احسان‌الله، مشهور به «حاجی ملنگ»، از اهالی شهرستان چاه‌آب، انجام می‌شود. این نهاد پیش‌تر افشا کرده بود که عملیات استخراج را شرکتی به نام «افغان‌چینا» انجام می‌دهد که متعلق به تاجران چینی است. سهامدار اصلی این شرکت هم فردی به نام «استیفن» از کشور چین معرفی شده است.  

بر اساس این گزارش، شرکت افغان‌چینا حدود ۱۲ کیلومتر از منطقه سمتی در نزدیکی مرز تاجیکستان را در کنترل دارد و تاکنون دو هزار نقطه را برای حفاری و استخراج علامت‌گذاری کرده است. همچنین ادعا شده است که حاجی بشر نورزی، قاچاقچی مشهور مواد مخدر و حامی مالی طالبان، به همراه یک فرد ترکمن، در این شرکت سهام دارند و درآمد استخراج طلا هم به این شکل تقسیم می‌شود که ۵۶ درصد سهم طالبان و ۴۴ درصد سهم سه سهامدار دیگر است. مسئولیت تامین امنیت عملیات استخراج هم بر عهده نیروهای طالبان است.  

شرکت افغان‌چینا حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ کارگر دارد. پیش‌تر، قتل یکی از کارمندان چینی این شرکت باعث توقف موقت عملیات استخراج شده بود.  

در سه سال و نیم حاکمیت مجدد طالبان، این گروه تلاش کرده است که معادن افغانستان را به منبع اصلی درآمد خود تبدیل کند. طالبان با ارائه تضمین‌های امنیتی به سرمایه‌گذاران خارجی، به‌ویژه چینی‌ها، از آن‌ها خواسته‌اند که در معادن افغانستان سرمایه‌گذاری کنند. با این حال، منتقدان طالبان بر این باورند که چین از شرایط نابسامان افغانستان و فقدان یک نظام مشروع سوءاستفاده کرده و در حال غارت معادن و منابع زیرزمینی این کشور است.