بر اساس گزارش رسانه خبری و تحلیلی آن‌هرد (unherd) در بریتانیا، بی‌بی‌سی که تنها ایستگاه رسانهای بین‌المللی فعال در افغانستان تحت سلطه طالبان است، برای ادامه کار در این کشور، مبالغ هنگفتی به نام مالیات و خدمات به طالبان پرداخته و از انتشار گزارش‌هایی که ممکن است طالبان را برنجاند، هم خودداری می‌کند.
در این گزارش که روز چهارشنبه ۲۶ فوریه منتشر شد، آمده است که مبالغ پرداختی بی‌بی‌سی به طالبان از طریق سازمان‌های تحت کنترل این گروه، مانند رادیو و تلویزیون ملی افغانستان (RTA) منتقل می‌شود.
طالبان در دسامبر ۲۰۲۲، دو رسانه رقیب بی‌بی‌سی، یعنی صدای آمریکا و رادیو آزادی را تعطیل کردند. آن‌ها دلیل این اقدام را «رعایت نکردن اصول رسانهای و انتشار گزارش‌های یک‌جانبه» اعلام کردند، در حالی که بی‌بی‌سی همچنان اجازه دارد در افغانستان به زبان‌های فارسی و پشتو برنامه پخش کند.
هرچند بی‌بی‌سی مدعی است که استقلال تحریریه خود را حفظ کرده است، تحقیقات آن‌هرد نشان می‌دهد این شبکه غیرمستقیم به طالبان پول پرداخت می‌کند. طبق بیانیه بی‌بی‌سی، این پرداخت‌ها هزینه‌های «استفاده از فرستنده‌ها، برق، نگهداری و امنیت» است که طالبان تامین می‌کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
طبق اسنادی که در این گزارش به آن استناد شده، بنیاد رسانهای بی‌بی‌سی (BBC Media Action) با رادیو تلویزیون ملی افغانستان تحت کنترل طالبان توافقی به ارزش ۱.۹ میلیون دلار برای پروژه‌های آموزشی و بهداشتی امضا کرده است. این سازمان همچنین «مالیات حقوق کارمندان» خود را هم به دولت طالبان پرداخت کرده؛ آنچه باعث تقویت منابع مالی طالبان شده و درباره نقض تحریم‌های بریتانیا شائبه‌هایی به وجود آورده است.
شماری از رهبران طالبان از جمله سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله این گروه، که به نهادهای خارجی مانند بی‌بی‌سی خدمات امنیتی ارائه می‌کنند و در ازای آن پول می‌گیرند، در فهرست تحریم‌های ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و سازمان ملل متحد است.
در گزارش آن‌هرد نیز آمده که یکی از جنجالی‌ترین موارد، ارتباط بی‌بی‌سی با سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و وزیر داخله طالبان است. او در لیست تحریم‌های بریتانیا و آمریکا قرار دارد و هرگونه معامله مالی با او جرم محسوب می‌شود. به علاوه، قاری محمد یوسف احمدی، رئیس رادیو تلویزیون ملی افغانستان، که تا پیش از بازگشت این گروه به قدرت، سخنگوی این گروه بود و در مورد حملات و فعالیت‌های نظامی طالبان اطلاع‌رسانی می‌کرد، نیز تحت تحریم قرار دارد.
با این حال، بی‌بی‌سی ادعا می‌کند که اقدام‌هایش نقض تحریم‌ها نیست و به دستورالعمل وزارت خارجه بریتانیا (FCDO) استناد می‌کند که حضور یک فرد تحریم‌شده در یک نهاد عمومی الزاما به تحریم آن نهاد منجر نمی‌شود.
سانسور در پوشش رسانهای
علاوه بر مسائل مالی، عملکرد بی‌بی‌سی در پوشش اخبار افغانستان نیز با انتقادهایی همراه است. در گزارش آمده که بی‌بی‌سی به سفارش طالبان، پخش موسیقی غربی و آثار خوانندگان محلی را که در گذشته از برنامه‌های اصلی بی‌بی‌سی بود، کاملا متوقف کرده است. سرویس افغانستان این رسانه گزارش‌ها درباره نقض حقوق زنان و سرکوب آزادی بیان را که در سایر سرویس‌های بی‌بی‌سی منتشر می‌شود، هم سانسور می‌کند.
این گزارش می‌افزاید که بی‌بی‌سی شکایت‌های طالبان را در مورد محتوایی که منتشر می‌شود بررسی می‌کند و خبرنگاران را در تحت فشار قرار می‌دهد. به‌عنوان نمونه به قتل یک دانشجوی همجنس‌گرا در کابل اشاره شده است که عامل آن نیروهای تحت فرمان حقانی بودند و بی‌بی‌سی آن را پوشش داد. بی‌بی‌سی پس از انتشار این گزارش، شکایتی از طالبان دریافت کرد و یک تحقیق داخلی علیه خبرنگارش آغاز کرد که ۱۱ ماه به طول انجامید.
بی‌بی‌سی تنها رسانه بین‌المللی است که هنوز در افغانستان فعالیت دارد. این شبکه تاکید می‌کند که حضورش در افغانستان برای اطلاع‌رسانی ضروری است و «به خبرنگاران محلی برای ارائه اطلاعات حیاتی کمک می‌کند».
در گزارش آن‌هرد آمده که طالبان بی‌بی‌سی را «یک منبع معتبر خبری برای افغانستان» می‌خواند و از همکاری آن با «امارت اسلامی» تمجید کرده است. با این حال همین تمجید، درباره بی‌طرفی این شبکه در پوشش اخبار افغانستان سوالاتی جدی ایجاد کرده است.
بی‌بی‌سی با دفاع از عملکردش در افغانستان می‌گوید که قوانین و تحریم‌های بریتانیا را نقض نکرده است، اما یک کارشناس تحریم‌های بین‌المللی به آن‌هرد گفت که اگر اثبات شود اشخاصی مانند سراج‌الدین حقانی یا قاری محمد یوسف احمدی بر نهادهای دریافت‌کننده این بودجه کنترل بالایی دارند، این موضوع می‌تواند نقض مستقیم تحریم‌های بریتانیا محسوب شود.
سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی که به کشتن و ربودن شهروندان کشورهای غربی از جمله ایالات متحده و بریتانیا متهم است، از زمان بازگشت طالبان به قدرت بر مسند وزارت داخله (کشور) که از قدرتمندترین نهادهای امنیتی طالبان است، تکیه زده است. قاری یوسف احمدی که مدتی رئیس مرکز رسانه‌های رژیم طالبان بود، از اوت ۲۰۲۳ رئیس رادیو و تلویزیون ملی، مهم‌ترین نهاد رسانهای طالبان، شد.
بی‌بی‌سی پشتو تا ماه مارس ۲۰۲۲، برنامه‌های تلویزیونی خود را از طریق رسانه‌های محلی افغانستان از جمله شبکه تلویزیونی شمشاد که یک رسانه پشتوزبان است، پخش می‌کرد، اما به دستور رهبر طالبان، این روند متوقف شد. با این حال دفتر این رسانه در افغانستان همچنان به کار ادامه می‌دهد و برای سرویس‌های مختلف محتوا تولید می‌کند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، هم که از مصاحبه با رسانه‌های آزاد و منتقد این گروه خودداری می‌کند، هرازگاه در مصاحبه با بی‌بی‌سی مواضع این گروه را اعلام می‌کند.
