برپایی مدارس جهادی در سراسر افغانستان و بی‌توجهی به مدارس مدرن، هم‌زمان با افزایش فقر و بیکاری، بسیاری از خانواده‌ها در افغانستان را وادار کرده است که برای فرار از فشارهای اقتصادی، کودکانشان را به مدارس جهادی بفرستند که تحصیل و خدمات آن رایگان است. با این حال به‌تازگی افزایش موارد ناپدید شدن یا فرار کودکان از این مدارس به نگرانی جدید خانواده‌ها تبدیل شده است.
منابع مطلع در بدخشان در شمال‌شرق افغانستان به ایندیپندنت فارسی گفتند که در ماه‌های اخیر، کودکان دست‌کم چهار خانواده از مدارس طالبان در بدخشان، ننگرهار، سرپل و برخی دیگر از استان‌ها ناپدید شده‌اند. بر اساس یک اطلاعیه که در یک گروه واتساپ متعلق به ساکنان بدخشان منتشر شد، دو کودک به نام‌های طلحه و صفی‌الله که حدود ۱۰ تا ۱۲ سال دارند و ساکن شهرستان کوهستان بدخشان‌اند و در مدرسه دینی «جامعه صدیقیه» شهرستان خیوه استان ننگرهار تحصیل می‌کردند، در آبان‌ماه ناپدید شدند.
در اطلاعیه‌ای که خانواده آن‌ها در گروه‌های واتس‌اپی به اشتراک گذاشته‌‌اند، آمده است که هیچ سرنخی از آنان در دست نیست و مشخص نیست این دو کودک ربوده شده‌اند یا به مکان دیگری رفته‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در اطلاعیه دیگری که در گروه واتساپ «شورای سرتاسری بدخشانی‌ها» منتشر شده، آمده که کودکی به نام محب‌الله که سن او زیر ۱۰ سال به نظر می‌رسد، از مدرسه دینی در استان سرپل ناپدید شده است. این کودک از ساکنان روستای انیس‌آباد در شهرستان کشم استان بدخشان است و خانواده او با انتشار شماره تماس‌هایشان از مردم خواسته‌اند در صورت یافتن سرنخی از این کودک، با آن‌ها تماس بگیرند.
در اطلاعیه دیگری در گروه واتس‌اپی «همبستگی بدخشانیان» هم آمده که کودکی به نام محمدمراد از ساکنان روستای بیدکلان شهرستان یفتل سفلی در استان بدخشان که در مدرسه دینی دارالعلوم عمر ابن الخطاب در شهرستان نهرین استان بغلان تحصیل می‌کرد، از مدرسه «فرار» کرده و ناپدید شده است. در این اطلاعیه مشخص نشده که این کودک چه وضعیتی داشته و چرا از مدرسه فرار کرده است، اما خانواده او با اعلام شماره تماس‌هایی، از مردم خواسته‌اند که اگر از کودک آنان خبری یافتند، به آن‌ها اطلاع دهند.
هم‌زمان با دست به دست شدن این پیام‌ها، پلیس طالبان در شهرستان شکردره کابل، عکس دو کودک را در یک گروه واتساپ همرسانی کرد و گفت خانواده این کودکان که محمدعرفان و برهان نام دارند و ساکن روستای زرشخ شهرستان بهارک استان بدخشان‌اند، با مراجعه به دفتر پلیس این گروه گفته‌اند که آن‌ها گم شده‌اند. در این اطلاعیه آمده است که این کودکان اسم پدر خود و آدرس دقیق محل زندگی خانواده‌شان را نمی‌دانند.
هرچند طالبان از ارائه جزئیات در مورد آنچه در مدارس دینی و جهادی تحت مدیریت این گروه می‌گذرد، خودداری می‌کنند، منابعی در بدخشان به ایندیپندنت فارسی گفتند که پدیده فرار از مدارس و ناپدید شدن کودکان از زمان بازگشت طالبان به قدرت و برپایی مدارس دینی و جهادی آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
پیام‌هایی در مورد کودکان ناپدید شده که توسط خانواده‌های شان در گروه‌های واتساپ همرسانی شده است-ایندیپندنت فارسی
یکی از این منابع که ساکن بدخشان است، به شرط محفوظ ماندن نامش گفت خانواده‌های کودکان از ترس اینکه هدف خشم طالبان قرار بگیرند، سکوت می‌کنند و تنها به جستجو در میان آشنایانشان بسنده می‌کنند. به گفته این منبع، کودکانی که از مدرسه‌های جهادی و دینی طالبان ناپدید می‌شوند، بین هفت تا ۱۵ سال دارند و هیچ سرنخی از اینکه این کودکان را چه کسی یا چه گروهی می‌رباید، در دست نیست.
این منبع افزود که خانواده‌های این کودکان دو نگرانی عمده دارند؛ یکی ربودن شدن کودکان با هدف سوءاستفاده جنسی و دیگری ربوده شدن به دست داعش خراسان برای تبدیل به نیروی انتحاری.
کودکانی که خانواده‌هایشان در مورد ناپدید شدن آنان اطلاعیه پخش کرده‌اند، در مناطقی ناپدید شده‌اند که پیش از این حضور داعش خراسان در این مکان‌ها تثبیت شده است. شهرستان خیوه در استان ننگرهار، شهرستان نهرین در استان بغلان، شهرستان شکردره در کابل، شهر فیض‌آباد در بدخشان و همچنین مناطقی در استان سرپل پیش از این هم محل حضور و فعالیت داعش خراسان بوده‌اند.
داعش خراسان تا سال ۲۰۱۹ مناطقی را در ننگرهار در کنترل داشت و ثناءالله غفاری، مشهور به شهاب‌المهاجر، هم اهل شهرستان شکردره کابل است. هرچند در مورد اینکه داعش خراسان کودکان ناپدید‌شده را در اختیار داشته باشد، اطلاعات موثقی وجود ندارد، این احتمال‌ها خانواده‌ها را نگران کرده است.
داعش خراسان پیش از این با راه‌اندازی کانال‌های رسانه‌ای به زبان‌های مختلف از جمله فارسی، پشتو، ازبکی، اردو و دیگر زبان‌های محلی در افغانستان، پاکستان و آسیای میانه، به سربازگیری از میان کودکان و نوجوانان اقدام کرده است. اینکه در سه سال گذشته، مهاجمان انتحاری داعش خراسان بیشتر اهل تاجیکستان و افغانستان بوده‌اند، هم نگرانی‌ها را از جذب کودکان و نوجوانان خانواده‌های فقیر و آسیب‌پذیر به این گروه افزایش داده است.
از سوی دیگر، برپایی مدارس جهادی طالبان که بستری برای ترویج تفکر جهادی است هم نگرانی‌ها را از ایجاد بستر مناسب برای سربازگیری گروه‌های تروریستی افزایش داده است.
با بسته شدن درهای مدارس و دانشگاه‌ها به روی دختران و زنان و همچنین بی‌توجهی طالبان به مدارس مدرن، مراجعه کودکان به‌ویژه از خانواده‌های فقیر و نیازمند، به مدارس دینی و جهادی طالبان افزایش یافته است. بر اساس یک دستور رهبر طالبان که در سال ۲۰۲۲ صادر شد، وزارت معارف (آموزش و پرورش) این گروه مکلف است در تمامی شهرها و مراکز شهرستان‌ها، مدرسه جهادی برپا کند. هر یک از این مدارس که ظرفیت جذب دست‌کم یک هزار دانش‌آموز را دارند و تمامی خدمات از جمله خوابگاه و سه وعده غذایی را به رایگان در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهند. آموزگاران این مدارس هم از رژیم طالبان حقوق می‌گیرند.
