امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه روز چهارشنبه ۲ مارس (۱۳ فروردین) جلسه‌ای را با حضور وزرای کلیدی و کارشناسان نظامی این کشور برای بررسی «خطرات جمهوری اسلامی و برنامه هسته‌ای ایران» برگزار کرد.

این نشست که سه منبع دیپلماتیک در گفت‌وگو با رویترز آن را تایید کرده‌اند، در بحبوحه افزایش تنش‌های نظامی میان مقامات تهران و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برگزار می‌شود.

رویترز، برگزاری چنین جلسه‌ای با محوریت یک موضوع خاص در کابینه فرانسه را «نادر» و «نشان‌دهنده نگرانی فزاینده متحدان اروپایی واشنگتن» درباره وقوع احتمالی جنگ توصیف کرده است. زیرا این نگرانی وجود دارد که آمریکا و اسرائیل ممکن است در صورت عدم دستیابی سریع به توافقی در مورد برنامه هسته‌ای ایران، علیه تاسیسات هسته‌ای این کشور حملات هوایی انجام دهند.

پنتاگون روز سه‌شنبه اعلام کرد که پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا توانایی نظامی این کشور در خاورمیانه را با اعزام جنگنده‌های بیشتر تقویت کرده است. این اقدام در بحبوحه بمباران نیروهای حوثی یمن از سوی آمریکا انجام شده است. حوثی‌ها بخش عمده‌ای از یمن را در کنترل خود دارند و از حمایت ایران برخوردارند.

یک مقام ارشد اروپایی به رویترز گفت استراتژیست‌های اروپایی در حال بررسی این احتمال هستند که آیا این حملات و انتقال تجهیزات سنگین نظامی به خاورمیانه، می‌تواند مقدمه‌ای برای یک حمله گسترده از سوی آمریکا به ایران در ماه‌های آینده باشد یا خیر.

ترامپ که از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی خواسته است فورا وارد مذاکرات شود، روز یکشنبه هفته جاری ایران را تهدید کرده بود که در صورت عدم توافق بر سر برنامه هسته‌ای خود، با بمباران و تحریم‌های ثانویه مواجه خواهد شد. کشورهای غربی می‌گویند این برنامه هسته‌ای در راستای تولید سلاح‌های هسته‌ای است.

وزیر خارجه اسرائیل، دشمن مستقیم جمهوری اسلامی ایران نیز روز پنجشنبه هفته گذشته به پاریس سفر خواهد کرد. منابع دیپلماتیک اعلام کرده‌اند که وزرای امور خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان امیدوارند در نشست وزرای ناتو در بروکسل، این هفته با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در مورد پرونده هسته‌ای ایران گفتگو کنند.

ترامپ، ایالات متحده را از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ که بین ایران و قدرت‌های جهانی امضا شده بود خارج کرد. این توافق، محدودیت‌های سختی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعمال می‌کرد و در ازای آن تحریم‌ها علیه این کشور کاهش می‌یافت. ترامپ پس از خروج از این توافق، مجددا تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران اعمال کرد.

ایران از آن زمان به‌طور قابل‌توجهی از محدودیت‌های تعیین‌شده در توافق برجام فراتر رفته و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را در سطح خلوص بالایی افزایش داده است. کشورهای غربی معتقدند این سطح از غنی‌سازی برای یک برنامه انرژی صلح‌آمیز غیرموجه است و به سطحی نزدیک می‌شود که برای ساخت سلاح هسته‌ای لازم است.

مقامات ایران نیز اگرچه همواره قصد تولید سلاح هسته‌ای را رد کرده‌اند، اما پس از افزایش تهدیدهای نظامی دولت ترامپ علیه تهران، دوشنبه‌شب هفته جاری علی لاریجانی، مشاور علی خامنه‌ای و مسئول اصلی پرونده هسته‌ای این کشور در گفت‌و‌گوی ویژه صداوسیما گفت: «ما گفته‌ایم، هم فتوا هست هم زیرنظر آژانس کار می‌کنیم و به سمت سلاح نمی‌رویم، اما اگر شما در مساله هسته‌ای کار اشتباهی بکنید، ایران را مجبور می‌کنید.»

فرانسه، بریتانیا و آلمان در ماه‌های اخیر تلاش کرده‌اند فشار بر ایران را افزایش دهند تا این کشور را به مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای خود بازگردانند. آن‌ها تاکنون چندین دور گفتگو با ایران، از جمله در سطح فنی در هفته گذشته برگزار کرده‌اند تا زمینه‌سازی برای نوعی توافق را فراهم کنند.

اما دولت جدید ترامپ از ابتدا بر کارزار فشار حداکثری علیه ایران متمرکز بوده است و دیپلمات‌ها می‌گویند هماهنگی میان کشورهای اروپایی با آمریکا دشوار بوده است. قدرت‌های اروپایی پیش از این امیدوار بودند که با هدف رسیدن به توافقی تا اوت امسال، ایران را متقاعد کنند که مذاکرات درباره محدودیت‌های جدید برای برنامه هسته‌ای خود را آغاز کند. این امر زمان کافی را برای تعیین محدودیت‌های جدید برای برنامه هسته‌ای ایران و لغو برخی تحریم‌ها قبل از انقضای توافق ۲۰۵ در اکتبر ۲۰۲۵ فراهم می‌کند.

با این حال افزایش تهدیدهای نظامی مقامات تهران و واشنگتن در روزهای گذشته و همچنین پافشاری علی خامنه‌ای بر انجام هرگونه مذاکره مستقیم میان دو کشور، اکنون احتمال دستیابی به توافق هسته‌ای را بیش از پیش کمرنگ‌تر کرده است.