بسیاری از مردم فکر میکنند کلسترول به‌طور کلی مضر است، اما این‌طور نیست.
با توجه به پیام‌ها و توصیه‌های متناقض فراوانی که در این زمینه وجود دارد، فهم کامل این موضوع می‌تواند دشوار باشد. به همین دلیل، کارشناسان نکات اساسی را برای شما تفکیک و بازگو کرده‌اند: کلسترول چیست، چگونه می‌تواند بر سلامت ما تاثیر بگذارد و چه چیزهایی مفیدند.
چه به شما گفته شده باشد که کلسترولتان بالا است چه فقط کنجکاو باشید که در بدنتان چه می‌گذرد، آنچه باید بدانید در ادامه آمده است:
کلسترول چیست؟
روث گاس، پرستار ارشد بخش قلب در بنیاد قلب بریتانیا، توضیح می‌دهد: «تمام سلول‌های بدن شما از کلسترول استفاده میکنند تا سالم بمانند.»
«کلسترول از طریق پروتئین‌های موجود در خون در بدن می‌چرخد و به سلول‌هایی که به آن نیاز دارند رسانده می‌شود. وقتی کلسترول و پروتئین‌ها با هم ترکیب می‌شوند، به آن‌ها لیپوپروتئین گفته می‌شود.»
لیپوپروتئین کم‌چگالی (LDL) و لیپوپروتئین پرچگالی (HDL) دو نوع اصلی‌اند.
دکتر دونالد گرانت، پزشک عمومی و مشاور ارشد بالینی در داروخانه اینترنتی ایندیپندنت (The Independent Pharmacy) تاکید می‌کند: «الدیال ناسالم است و می‌تواند باعث تجمع رسوب در رگ‌ها شود و خطر سکته مغزی را افزایش دهد.»
«در حالی که اچ‌دی‌ال به حذف کلسترول اضافی از بدن کمک می‌کند تا میزان آن را در حد سالم حفظ کند.»
چه عواملی خطر بالا رفتن سطح الدیال را افزایش دهند؟
به نوشته وب‌سایت بنیاد قلب بریتانیا، یکی از بزرگ‌ترین عوامل خطر، هیپرکلسترولمی ارثی است‌ــ عارضه‌ای ژنتیکی که کبد نمی‌تواند کلسترول را به‌درستی هضم کند.
دکتر جف فاستر، پزشک عمومی در بخش خصوصی و خدمات ملی سلامت و مدیر خدمات سلامت مردان منیوال (Manual)، می‌گوید: «اگر به هیپرکلسترولمی ارثی دچارید، باید مصرف داروهای استاتین یا دیگر داروهای کاهش کلسترول را شروع کنید، چون به‌تنهایی [بدون مداخله دارویی] نمی‌توانید این خطر را کاهش دهید.»
وزن بدن نیز بر سطح کلسترول تاثیر می‌گذارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گرانت متذکر می‌شود: «افراد دچار چاقی یا اضافه‌وزن بیشتر در معرض خطر تولید کلسترول الدیال قرار دارند، که این موضوع خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد. چاقی همچنین می‌تواند به مقاومت به انسولین منجر شود و سطح کلسترول اچ‌دی‌ال را کاهش دهد.»
«علاوه بر این، التهاب مزمن که در اثر اضافه‌وزن ایجاد می‌شود نیز می‌تواند فشار بیشتری به قلب وارد کند و اثری منفی بر سطح کلسترول بگذارد.»
آیا علائم مشخصی برای بالا بودن سطح کلسترول الدیال وجود دارد؟
بر اساس وب‌سایت بنیاد قلب بریتانیا، در برخی موارد، به‌ویژه در افرادی که سطح کلسترولشان بسیار بالا است یا دارای عارضه‌های ژنتیکی خاص‌اند، ممکن است زانتوما (برجستگی‌های چربی روی پوست)، زانتلاسما (لکه‌های زردرنگ اطراف چشم‌ها) یا آرکوس قرنیه (حلقه‌های سفید اطراف بخش رنگی چشم) دیده شود.
با این حال، در اکثر افراد علائم مشهودی بروز نمی‌کند.
گاس می‌گوید: «این موضوع معمولا یک عامل خطر پنهان برای عارضه‌های جدی مثل حمله قلبی و سکته مغزی است، به این معنا که ممکن است وجود داشته باشد بدون اینکه بدانیم، تا وقتی که دیگر خیلی دیر شده است. به همین دلیل بررسی سطح کلسترول بسیار مهم است‌ــ می‌توانید از پزشک عمومی بخواهید که با یک آزمایش خون ساده سطح کلسترولتان را اندازه‌گیری کند.»
هر چند وقت یک بار باید سطح کلسترول را بررسی کرد؟
دکتر گرانت می‌گوید: «به‌طور کلی، بزرگسالان باید هر پنج سال یک بار سطح کلسترولشان را بررسی کنند، اما این بازه زمانی بسته به عواملی مانند سابقه خانوادگی کلسترول بد یا سن، می‌تواند تغییر کند. معمولا این بررسی بخشی از برنامه «بررسی سلامت» خدمات ملی سلامت بریتانیا است که هر پنج سال یک بار برای افراد ۴۰ تا ۷۱ ساله ارسال می‌شود.»
با این حال، به عقیده دکتر فاستر بهتر است سطح کلسترولتان خیلی زودتر آزمایش شود.
دکتر فاستر توصیه می‌کند: «از سن ۲۰ سالگی بررسی سطح کلسترولتان را آغاز کنید. خیلی زود به نظر می‌رسد، اما کلسترول بالا فرایندی است که به‌مرور زمان آسیب‌زا می‌شود.»
«اگر در دهه ۲۰ سالگی کلسترول بالا داشته باشید، هر سالی که کلسترولتان بالا باشد، بر میزان خطر سال قبل می‌افزاید، یعنی فقط دارید این خطر را سال‌به‌سال بیشتر می‌کنید.»
استاتین چیست و چگونه می‌تواند کمک کند؟
دکتر گرانت می‌گوید: «استاتین درمانی موثر است که می‌تواند مقدار کلسترول الدیال را در بدن فرد کاهش دهد و خطر بروز حوادث جدی قلبی را کم کند. این درمان با مهار آنزیم‌هایی در کبد، تولید کلسترول را کند می‌کند.»
«استاتین معمولا برای افراد دچار ضعف سلامت قلبی-عروقی یا سطح بالای کلسترول الدیال توصیه می‌شود.»
استاتین به شکل قرص است که روزی یک بار مصرف می‌شود، و دوز آن به دلیل نیاز به دارو، سطح کلسترول، و داروهای دیگری که مصرف می‌کنید، بستگی دارد.
در وب‌سایت خدمات ملی سلامت بریتانیا آمده است بسیاری از افرادی که استاتین مصرف میکنند یا هیچ عارضه جانبی ندارند یا با عوارض بسیار اندک مواجه می‌شوند و افرادی که دچار برخی عوارض می‌شوند معمولا خفیف است مانند اسهال، سردرد یا حالت تهوع.
آیا برنامه غذایی بر سطح کلسترول تاثیر دارد؟
گاس توضیح می‌دهد: «انواع کلسترولی که در بدن شما یافت می‌شوند، مانند کلسترول غیر-اچ‌دی‌ال، با کلسترول خوراکی که در غذا یافت می‌شود تفاوت دارند. بسیاری از مردم فکر میکنند که خوردن غذاهای حاوی کلسترول خوراکی بالا، مثل زرده تخم‌مرغ و غذاهای دریایی، باعث افزایش سطح کلسترول خون می‌شود.»
«اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کلسترول خوراکی تاثیر بسیار اندکی بر سطح کلسترول خون دارد.»
«مسئله خیلی مهم‌تر این است که تمرکزتان را روی کاهش مصرف چربی‌های اشباع‌شده بگذارید، که مشخص شده است سطح کلسترول خون را افزایش می‌دهند.»
چه تغییرات دیگری در سبک زندگی می‌توانند تاثیر چشمگیری داشته باشند؟
گرانت می‌گوید: «از آن‌جا که این عارضه ارتباط بسیار نزدیکی با سلامت قلبی-عروقی دارد، تقویت تناسب و آمادگی جسمانی می‌تواند سلامت قلب را بهبود ببخشد، کلسترول الدیال را کاهش دهد و در عین حال، کلسترول اچ‌دی‌ال را افزایش دهد. به‌طور کلی، افراد باید سعی کنند روزانه حدود ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند.»
«همچنین پرهیز از سیگار و الکل ضرورت دارد، زیرا هر دو این عادات ناسالم در افزایش سطح کلسترول الدیال نقش دارند.»
© The Independent
