با رسیدن بهار به پشت درهای کابل و پس از چند ماه آلودگی مرگبار هوا، سرانجام در پایتخت افغانستان «مشک تازه می‌بارد.»
شهروندان این سرزمین زمستان سختی را سپری کردند. بی‌برقی و نبود سیستم گرمایی استاندارد، نفس کشیدن در کابل پنج میلیونی را دشوار کرده بود. وضعیت در دیگر شهرهای کشور هم تعریف چندانی نداشت. اما حالا که نزدیک فصل بهار است، بخاری‌ها خاموش شده‌اند، بر تپه‌های خشن زغال‌سنگ سرپوش کشیده شده، و پیکار سبزسازی افغانستان آغاز شده است.
این پیکار، این هفته با این شعار شروع شد که «هر افغان، یک روز، یک نهال» بکارد.
دو اداره دولتی در صدر این پیکار قرار گرفته‌اند. وزارت «زراعت، آبیاری و دامداری» و «اداره ملی حفاظت از محیط زیست» که با شهرداری‌های مختلف کشور کار می‌کنند، می‌خواهند این پیکار را به یک موفقیت تبدیل کنند.
نصیراحمد درانی، وزیر زراعت، آبیاری و دامداری، می‌گوید که امسال نزدیک به دو میلیون نهال برای غرس از سوی این وزارت تهیه و توزیع شده است.
این نهال‌ها در راستای سرسبزسازی کابل و دیگر شهرهای کشور، رایگان در دسترس شهروندان قرار داده می‌شود.
شاید در کش و قوس‌های سیاسی و سایه سنگین ویروس کرونا، کوشش فعالان محیط زیست و نهادهای دولتی برای سرسبزسازی افغانستان چندان مهم جلوه نکند، اما آلودگی هوا و شرایط بد زیست محیطی، جان افراد بیشتر را نسبت به بمب‌گذاری‌های تروریستی در این کشور می‌گیرد.
مثلا براساس یک گزارش مرکز تحقیقات افغانستان، در سال ۲۰۱۷ حدود ۲۶ هزار نفر از شهروندان این کشور به دلیل آلودگی هوا جان باخته‌اند. در همین مدت، سه هزار و ۴۸۳ نفر جان خود را در درگیری‌ها و جنگ از دست دادند.
اکنون هم فدا محمد پیکان، معاون وزیر «صحت عامه» أفغانستان، می‌گوید تنها در یکی از هفته‌های اخیر در زمستان ۱۷ تن در اثر آلودگی هوا جان باخته‌اند و حدود ۹ هزار نفر به بیمارستان رجوع کرده‌اند.
او به خبرگزاری آناتولی ترکیه گفت:«آلودگی هوا کشنده‌تر از جنگ داخلی است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
همزمان، آمارها در سامانه «Air Visual»، از منابع بررسی‌کننده آلودگی هوا، نشان می‌دهد که شهر کابل گاهی بیش‌ترین میزان ذرات آلوده در هوا را دارد و از این لحاظ در صدر آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار گرفته است. این سامانه در ادامه به کاربرانش که در این شهر زندگی می‌کنند، علاوه بر توصیه استفاده از ماسک و دستگاه تصفیه هوا، توصیه کرده است که از باز کردن «کلکین»ها و تمرینات بیرون از اتاق نیز خودداری کنند.
با این وصف، رفتن زمستان و بازگشت بهار، فرصتی فراهم کرده است که دولت افغانستان به فکر مبارزه با این بلای کشنده باشد.
ریاست جمهوری افغانستان با صدور حکمی، بیستم اسفندماه/حوت را «روز ملی نهال‌شانی» (نهال‌نشانی/ درختکاری) نام‌گذاری کرده است و پیکار سرسبزی افغانستان هم از همین روز شروع شده است.
نصیر درانی، وزیر زراعت افغانستان، در بیانیه‌ای خبری که به ایندپندنت فارسی رسیده است، می‌گوید:«در کشور زراعتی افغانستان، زندگی و اقتصاد شهروندان وابسته به پرورش نهال است. نهال به تنهایی یک کلمه است، اما تاثیرات آن بر محیط زیست و تغییرات اقلیمی چشمگیر است. اقتصاد و زندگی ما وابسته به همین است.»
خشکسالی نیز به چالش بزرگی برای این کشور در این اواخر تبدیل شده است که تبعات منفی زیادی داشته است. آقای درانی می‌گوید: «به خاطر این که از پی‌آمدهای بد تغییرات اقلیمی، تخریب سیلاب‌ها، باران‌ها، خشکسالی و کمبود آب‌های زیرزمینی جلوگیری کنیم، باید محیط زیست مناسب داشته باشیم و محیط زیست مناسب هم با غرس نهال به میان می‌آید.»
در شهر کابل که براساس نقشه‌‌برداری‌های از فضا، دارای کم‌ترین پوشش سبز است، مقام‌های مسئول طرح‌هایی در راستای حفظ سرسبزی تنظیم کرده‌اند.
در سال گذشته در پایتخت افغانستان به منظور گسترش فضای سبز بازسازی، ۲۷ پارک «نهال‌شانی» و طراحی شده است، اما بخشی از آن تاکنون به بهره‌برداری نرسیده است.
شهرداری کابل همچنین خبر می‌دهد که حدود بیست‌‌هزار مترمربع گل‌دان کنار جاده، نصب سیستم آبیاری بارانی و قطره‌ای در برخی از پارک‌ها و کنار جاده‌ها و آبیاری مداوم حدود دو میلیون نهال قبلی، از دیگر فعالیت‌های شهرداری کابل در طول سال جاری خورشیدی بوده است.
احمد ذکی سرفراز، شهردار کابل، به طرح پیش روی اداره‌اش در سال جدید خورشیدی اشاره می‌کند:«امسال در همکاری با وزارت زراعت و اداره ملی حفاظت از محیط زیست، سعی می‌کنیم که در هر یک از حوزه‌های شرق، شمال و جنوب، بیش از ۱۷۰هکتار را مثل کمربند سبز شهری شکل بدهیم.»
اما غرس نهال و سبزه‌کاری تنها بخشی از این پیکار است. نگهداشت این سرسبزی نیز از اهمیت فراوان برخوردار است تا کار انجام شده هدر نرود.
مقام‌های دولتی می‌گویند، با وجود تلاش‌هایی مانند آنچه شهرداری کابل در پیش گرفته است، مسئولیت نگهداری و مراقبت از نهال‌ها تنها به عهده یک یا چند نهاد نیست و حکم اخیر رئیس جمهوری در تعیین «روز ملی نهال‌شانی»، این مسئولیت را همگانی کرده است.
شاه زمان میوندی، رئیس اداره ملی حفاظت از محیط زیست، تصریح کرده است که افغانستان با مشکلات متعدد محیط زیستی مواجه است و یگانه راه موثر برای رفع این مشکلات، غرس نهال است.
او در روز ملی «نهال‌شانی» گفت: «نهال‌شانی یکی از موثرترین شیوه‌هایی است که می‌توانیم با کمک آن، به مشکلات محیط زیستی‌ای که با آن مواجه هستیم، پاسخ دهیم.»
اما به گفته کارشناسان، این امر باید هدف‌مند و مؤثر انجام گیرد و از سوی دیگر، بر استفاده از سوخت و نگهداشت محیط زیست نظارت شود تا سرانجام، با کاشتن سبزه در کوی و برزن کابل، طراوت و زیبایی از دست رفته به پایتخت کشور کوهستانی افغانستان بازگردد.
