دهها نفر از زندانیان سیاسی دوران پهلوی در نامهای به آیتالله خامنهای، خواهان عفو عمومی زندانیان سیاسی شدند. این افراد با اشاره به همرزم و همبند بودن خود با رهبر جمهوری اسلامی ایران، نسبت به وضعیت فعلی کشور و ناکارآمدی حکومت، ابراز شرمساری کردند.
در بخشی از این نامه آمده است:«مهمترین دغدغه همه ما، گسلهای بین نظام مدیریت کشور و بخشهایی ازمردم بوده است. درحال حاضر جامعه در روندی پرشتاب از فشار و تحریمهای سلطهگران جهانی، تنشهای فزاینده معیشتی، رکود و تورم اقتصادی، نا کارامدی نسبی در بعضی از ارکان نظام، و هماکنون نیز درجدال با گسترش بیماری ویروسی کرونا دست به گریبان است. بدون تردید هر نظام سیاسی درجهان، در چنین شرایطی توان مدیریت مطلوب را از دست میدهد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
امضاکنندگان این نامه با تبیین شرایط بغرنج ناشی از گسترش ویروس کرونا و شکاف عمیق بین حکومت و ملت، عفو عمومی زندانیان سیاسی را گامی در راستای ارتقای اعتماد عمومی و افزایش مشارکت بیشتر مردم در اداره کشور دانستند.
در میان امضاکنندگان، نام برخی افراد که سابقه همکاری با آیتالله خامنهای را داشتهاند، نیز به چشم میخورد. برای مثال، سیدکاظم اکرمی در دوران ریاست جمهوری آیتالله خامنهای، وزیر آموزش و پرورش بوده است. همچنین، خسرو تهرانی نیز معاونت اطلاعاتی نخستوزیر را در دوران آقای رجایی بر عهده داشته است. نام دیگری که جلب توجه میکند، سیدمحمد موسوی خامنه، برادر بزرگتر رهبر جمهوری اسلامی ایران است. او از سال ۱۳۷۳ تا امروز، ریاست بنیاد حکمت صدرا را بر عهده دارد. بنیاد صدرا از جمله بنیادهای زیر نظر آیتالله علی خامنهای است. طی چند دهه گذشته این دو برادر تقریبا هیچ فاصله سیاسی نداشتهاند و برادر بزرگتر حتی از رانت حمایتی برادر کوچکتر نیز برخوردار بوده است.
پیش از انتشار این نامه، دستاندرکاران حوزه بهداشت و سلامت و پزشکان بارها نسبت به شرایط وخیم زندانهای کشور هشدار داده بودند. از همان روزهای نخست، از دستگاه قضایی کشور توقع میرفت تا برای آزادی زندانیان سیاسی اقدام کند. غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران، روز ۱۳ اسفند در یک نشست خبری گفته بود که به ۵۴ هزار زندانی مرخصی داده شده است و برای ۱۴۴۰ نفر دیگر نیز درخواست عفو مشروط صادر شده است. او مدعی شده بود که بین کسانی که او «زندانی امنیتی» خواند و سایر زندانیان، تفاوتی وجود ندارد. اصغر جهانگیر، رئیس سازمان زندانهای کشور، نیز از آزادی ۷۰ هزار زندانی خبر داده بود. این اختلاف ارقام نشان میدهد که هنوز هماهنگی و ارادهای برای این منظور وجود ندارد. جهانگیر در ادامه توضیحات خود، از کنترل کامل بر شرایط بهداشتی زندانها خبر داده بود.
مصطفی تاجزاده در همین مورد، در توییتر نوشت:
«بیاعتنایی به نامه سرگشاده ۱۰۰ زندانی سیاسی رژیم شاه به رهبر ودرخواست آزادی تمام طندانیان سیاسی و عفو عمومی در شرایط بحرانی کنونی، نشانه آن است که فاصله حاکمیت از مردم روزبهروز بیشتر شده و جایگاه تدبیر و مصلحت و اخلاق در جمهوری اسلامی (ایران) رو به افول است.»
بیاعتنایی به نامه سرگشاده ۱۰۰ زندانی سیاسی رژیم شاه به رهبر و درخواست #عفو_عمومی و #آزادی_تمام_زندانیان_سیاسی در شرایط بحرانی کنونی، نشانه آن است که فاصله حاکمیت از مردم روز به روز بیشتر شده و جایگاه تدبیر و مصلحت و اخلاق در جمهوری اسلامی رو به افول است.
— مصطفی تاجزاده (@mostafatajzade) March 15, 2020
پیشتر نیز بعضی از خانوادههای زندانیان سیاسی در بیانهای، با خطاب قرار دادن ابراهیم رئیسی، با اشاره به گسترش ویروس کرونا و اخباری که از زندانها به بیرون درز کرده است، نگرانی خود را از وضعیت زندانیان سیاسی ابراز داشتند. آنها با اشاره به شرایط بد بهداشتی زندانها، خواهان آزادی زندانیان سیاسی شده بودند.
این درخواستها از نظام قضایی ایران، تنها محدود به داخل کشور نمیشود. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، نیز از مسئولان جمهوری اسلامی ایران خواسته بود تا به دلیل شیوع ویروس کرونا، زندانیان آمریکایی را آزاد کند. او گفته بود: «نگاه داشتن افراد در زندان، در حالی که وضعیت مدام بدتر میشود، با ابتداییترین ارزشهای انسانی مغایر است.» او همچنین هشدار داد که «اگر اتباع آمریکایی در زندانهای ایرانی بمیرند، ایالات متحده رژیم ایران را مستقیماً مسئول خواهد دانست و قطعاً تلافی خواهد کرد». پومپئو از کشورهایی که در پی کمکهای بشردوستانه به ایران هستند، خواست تا در ازای این کمکها، آزادی زندانیان خود را مطالبه کنند. در همین راستا گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران نیز، از برخورد مسئولان جمهوری اسلامی ایران با زندانیان به شدت انتقاد کرد. آقای جاوید رحمان در اینباره معتقد است که اقدامات مقامات جمهوری اسلامی ایران ناکافی است. آقای رحمان در ادامه از مسئولان حکومت ایران خواست تا به طور موقت تمامی زندانیان را آزاد کند. او با انتقاد از تصمیم مسئولان جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ادامه حبس زندانیان سیاسی، گفت:«این واقعیتی تاسفآور است که در شرایط کنونی شیوع بیماری، ایران همچنان زندانیان سیاسی را در حبس نگاه داشته است.» به نظر میرسد که به موازات درخواستهای داخل کشور، فشارهای بینالمللی نیز برای آزادی زندانیان سیاسی افزایش یافته است.
در شرایط فعلی بسیاری از زندانیان سیاسی در اعتصاب غذا به سر میبرند. از این رو، این افراد به دلیل ضعف بدنی با شرایط خطرناکتری مواجه هستند. به طور سنتی، در هنگام اعیاد مختلف، رئیس قوه قضاییه فهرستی از افرادی را که مشمول عفو یا آزادی مشروط هستند، به رهبر جمهوری اسلامی ایران ارائه میکند و در صورت تایید او، این افراد با طی تشریفات قضایی آزاد میشوند. در این شرایط که وضعیت کشور به دلیل شیوع گسترده بیماری کرونا بحرانی است و افکار عمومی به شدت تحت تاثیر ترس ناشی از آن است، توقع میرود که با توجه ارجحیت جان انسانها، رهبر جمهوری اسلامی ایران شرایط آزادی زندانیان سیاسی و دستگیرشدههای آبان را فراهم کند.