عکس‌های خبرها درباره المپیک ۲۰۲۰ توکیو، به تصویر پنج حلقه و یک رهگذر با ماسک تبدیل شده‌اند. نه خبری از اسکلبکا روی میله ژیمناستیک است و نه تصویری از شنای پروانه. «پنج حلقه» اما همچنان نشان وابستگی ملت‌هاست؛ به‌خصوص در این روزهای عجیب که مفهوم درد مشترک بیش از همیشه برای بشر ملموس است.

شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن، بعد از تماس تلفنی با توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، سرانجام اعلام کرد که بازی‌های المپیک توکیو که قرار بود چهار ماه دیگر آغاز شود، به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا به مدت یک سال عقب می‌افتد. پیش‌تر، توماس باخ می‌خواست بازی‌ها را طبق برنامه برگزار کند. اما فشارها از سوی کارشناسان، ورزشکاران و کشورها روز به روز بیشتر شد، تا دست آخر خبر تعویق یک ساله اعلام شود.

برای ورزش ایران که همیشه در المپیک‌ها به تک‌ستاره‌های خود دلخوش است، این تعویق می‌تواند امیدها و ناامیدی‌هایی را با خود داشته باشد.

ورزش ایران دچار بحران‌های اقتصادی است. فدراسیون‌ها، وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک، همواره با بدهی به ورزشکاران روزها را می‌گذرانند و برگزاری اردوهای بلندمدت در یک سال تعویق المپیک، و نیز پرداخت دستمزد به ورزشکاران هنگام تعطیلی بلندمدت احتمالی ورزش، می‌تواند بحران مالی تازه‌ای بسازد. بنیه اقتصادی ورزش ایران به شدت ضعیف شده است و درآمدهای بین‌المللی ورزش ایران نیز با توجه به تحریم‌های بانکی، در دسترس نیست. مقامات سیاسی، هزینه‌های ورزش حرفه‌ای را در ایران از بودجه‌های دولتی می‌پردازند، و به رغم آسیب‌هایی که ورزش از سیاست‌های داخلی و خارجی می‌بیند، در عین حال مدیون بودجه‌ها و قرض‌های دولتی است.

گذشته از بحران‌های مالی، نکته دیگری هم هست که باید به آن توجه شود. بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای و نامدار ایران که از امید‌های کاروان ورزش ایران در المپیک هستند، در سال آخر ورزش حرفه‌ای خود بودند و می‌خواستند آخرین نمایش حرفه‌ای خود را در توکیو ۲۰۲۰ تجربه کنند. اما حالا باید یک تا سال دیگر هم آمادگی خود را حفظ کنند، و این برای ورزشکارانی که سال آخر دوران فعالیت حرفه‌ای خود را سپری می‌کردند، آسان نیست.

هرگاه تیم ملی بسکتبال ایران حامد حدادی و صمد نیکخواه بهرامی را در اختیار ندارد، کیفیت فنی‌اش به شدت نزول می‌کند. این دو بازیکن فوق‌العاده بسکتبال ایران، در سنی هستند که المپیک توکیو ایستگاه آخر دوران حرفه‌ای آنها بود و حالا باید یک سال دیگر هم خود را در اوج حفظ کنند. امید بسکتبال ایران، تجربه دو ستاره قدیمی تیم بود و هست، و حضور تیم ملی بسکتبال در المپیک بدون حامد و صمد، دور از تصور است.

ورزشکارانی مثل مجتبی عابدینی در شمشیربازی و حامد حدادی در رشته پرتاب دیسک، نیز جوان نیستند که حفظ آمادگی تا یک سال دیگر برای آنها آسان باشد. مجتبی و حامد از امیدهای ایران در المپیک هستند و شاید تعویق یک ساله المپیک، آنها را از آمادگی ایده‌آل دور کند.

در عین حال، ایران ورزشکاران پرشماری نیز دارد که در آستانه المپیک ۲۰۲۰ با مصدومیت دست‌به‌گریبان بودند و می‌خواستند به رغم مصدومیت خود را به توکیو ۲۰۲۰ برسانند، و حالا تعویق یک ساله المپیک می‌تواند به آنها کمک کند.

سهراب مرادی، ستاره ایران در وزنه‌برداری، مدت‌هاست که با گرفتاری‌های ناشی از  مصدومیت مواجه بوده است و این نگرانی در بین بود که نتواند در مسابقه راهیابی به المپیک بدرخشد و سهمیه بگیرد. اما با تعویق المپیک، اکنون فرصت بیشتری برای کسب آمادگی بدنی و رفع مصدومیت دارد. حسن یزدانی، یکی از مردان بی‌جانشین کشتی ایران، نیز مصدوم بود و حضورش در المپیک ۲۰۲۰ هنوز قطعی نشده بود. اما فرصت یک‌ساله می‌تواند منجر به آمادگی یزدانی شود. مثل یزدانی، علیرضا کریمی نیز می‌تواند با جراحی و مداوای زانوی خود به المپیک ۲۰۲۱ برسد و برای تیم کشتی ایران بدرخشد. تعویق المپیک می‌تواند خبری خوش برای حمیده عباسعلی نیز باشد. بعد از مصدومیت حمیده، گفته می‌شد که او به المپیک ۲۰۲۰ خواهد رسید، اما او نمی‌توانست در فرصت کوتاه پس از دوران مصدومیت به آمادگی کامل نزدیک شود و تمرینات لازم را پشت سر بگذارد. اما حالا او نیز برای آمادگی فرصت بیشتری خواهد داشت.

ورزش ایران به دلیل شیوع گسترده کرونا شاید تا ماه‌ها تعطیل باشد و برگزاری اردوها برای ورزشکاران المپیکی در محیط قرنطینه آسان نیست، چون زیرساخت‌های ورزشی در ایران برای اجرای چنین اردوهایی به اندازه‌ای نیست که برگزاری اردوها مقدور شود. برای ورزشکاران نیز حضور طولانی در اردوهای دربسته دشوار است. مسابقات باشگاهی نیز تعطیل است و فرصت کافی برای آمادگی ورزشکاران در لیگ رشته‌های ورزشی مختلف، وجود ندارد. ورزشکارانی مثل حامد حدادی در بسیاری مواقع اردوهایی را در خارج از ایران برای تمرین با مربیان خارجی برگزار می‌کردند، که بعید است امکانش به زودی فراهم شود.

همه‌گیری کرونا فقط بحران ورزش ایران نیست، اما می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات اقتصادی و فنی متعددی برای ورزش ایران باشد که آثار آن در آینده پدیدار خواهد شد.