بارندگی‌های موسمی در افغانستان هر ساله خسارات فراونی به زندگی و مال مردم وارد می‌کند. زیرا به دلیل از بین رفتن زیر ساخت‌های مدیریتی آب یا نبود چنان زیر ساخت‌هایی، مهار آب‌های جاری به‌ویژه سیلاب در افغانستان، نه تنها مشکل‌آفرین، که تا حدی ناممکن شده است. در کنار صدمه‌های مالی و جانی به زندگی مردم، ارزش‌های تاریخی و باستانی افغانستان نیز توسط این سیلاب‌ها تخریب شده یا در شرف تخریب‌اند.
اما دردناک‌ترین خبر در این رابطه، احتمال فروریزی «منار جام»غور (یکی از کهن‌سال‌ترین برج‌های آجری و دومین سازه بلند آجری کلاسیک جهان، پس از قطب منار دهلی) به دلیل سیلاب‌های شدید است. «منار جام»غور که در کنار هشت اثر تاریخی دیگر در استان بامیان افغانستان، جزو میراث‌های فرهنگی جهان شناخته شده و در یونسکو به‌ثبت رسیده است، سال‌هاست که به دلیل سیلاب‌های پیاپی، تخریب سواحل جنوب رودخانه هریرود، نزدیک شدن بستر رودخانه به منار و عدم توجه دولت به آن وضعیت، در آستانه سقوط قرار گرفته است.
ویدیویی که همین چند روز پیش از این منار در شبکه‌های اجتماعی انتشار یافت، نشان می‌دهد که سیلاب کاملا منار را احاطه کرده و بخش زیرین منار، کاملا زیر آب قرار دارد. این ویدیو تحرکات و اعتراضات فراونی را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت. جمع کثیری از کاربران، دولت افغانستان را به ناتوانی در حفظ و نگهداری آثار باستانی آن کشور متهم کردند و گفتند که دولت در حال حاضر جز حرکت‌های نمایشی، هیچ کار زیربنایی انجام نداده و در پیوند با حفظ آثار تاریخی افغانستان، هیچگونه استراتژی مدونی در دستور کار ندارد. این مسئله باعث شد تا گروهی در داخل دولت، متوجه وخیم بودن وضعیت منار شوند و در توجیه کم‌توجهی به خطر فروریختن «منار جام» ، دلایل متعددی را مطرح کنند. سمیع حامد، مشاور ارشد رئیس جمهوری غنی که از شاعران و نویسندگان بنام افغانستان است، در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: «در جلسه کابینه به تاریخ ۲۰ اردیبهشت، تصمیم جدی برای ترمیم «منار جام» گرفته شده بود. مسئولان گفتند این کار از نظر امنیتی نیاز به تدابیر خاصی دارد و وزارت داخله و دفاع تدابیر ویژه ای اتخاذ کرده و وزارت اطلاعات و فرهنگ نیز گروهی را شامل نماینده بخش حمایت و انکشاف ( توسعه) ریاست جمهوری به محل منار خواهد فرستاد. به این معنی که تصمیم جدی گرفته شده بود و باید از فرایند انجام آن نیز به مردم معلومات (اطلاعات) مستند داده شود.»
از سوی دیگر، دولت افغانستان با اعزام گروه‌های فنی به ولایت غور، در گام نخست سعی در انحراف مسیر سیل داشته، و در گام دوم تلاش می‌کند تا با ساخت دیوار‌های محافظتی در اطراف منار جام، از تخریب این اثر تاریخی کهن جلوگیری کنند. با تمام این تلاش‌ها، به عقیده مردم محل در صورتی که تدابیر عاجلی انجام نگیرد، احتمال می‌رود که «منار جام» غور به‌زودی سقوط کند.
«منار جام» غور به‌عنوان نخستین اثر تاریخی افغانستان که به‌عنوان یکی از میراث‌های فرهنگی جهان به‌ثبت رسیده است، یکی از شاهکار‌های معماری اسلامی دوران امپراتوری غوریان است. این منار در سال ۱۱۹۴ میلادی به دستور سلطان غیاث الدین غوری، از شاهان مقتدر سلسله غوری‌ها، در منطقه‌ای به نام جام، در فاصله ۱۴۸ کیلومتری شهر فیروزکوه، مرکز استان غور افغانستان، ساخته شده است. دانشمندان و باستان‌شناسان در مورد دلایل ساخت این منار هنوز نتوانسته‌اند به نتیجه مشخصی برسند. در گذشته، مناره‌ها به‌طور کلی یا در کنار مساجد ساخته می‌شد، یا در ارتفاعات برای رصد ستاره‌ها و تعیین ساعات خاص، و یا در گذرگاه‌ها، برای کنترل کاروان‌های تجارتی.
برای مثال، منار‌ه هرات که یکی از آثار تاریخی مشهور افغانستان است، بخشی از مدرسه و مسجد جامع در دوران حکمروایی تیموریان بوده است. اما پژوهش‌های باستان‌شناسی در اطراف «منار جام»، در بر دارنده هیچ اثری از ساخت مدرسه یا مسجد نیست، و نیز به نظر نمی‌‌رسد که برای فعالیت‌های ستاره‌شناسی ایجاد شده باشد. اما کاوش‌های باستان شناسی در اطراف این منار، شواهدی از وجود یک پادگان نظامی در این منطقه به‌دست آورده و بر آن مبنا، احتمال می‌رود که کاربرد اصلی «منار جام»، استفاده از آن به‌عنوان برج دیده‌بانی بوده باشد.
«منار جام» سال‌های زیادی را در انزوا به‌سر برد، تا آن‌که در سال ۱۹۵۷ میلادی، یک باستان‌شناس فرانسوی به نام اندره ماریک با همراهی احمد علی کهزاد، باستان‌شناس افغان، حین سفر در پیچ و خم‌های غور، این منار را کشف کردند و پس از آن، نام «منار جام» به‌عنوان قدیمی‌ترین سازه خشتی جهان بر سر زبان محافل باستان‌شناسی افتاد. این منار با ارتفاع نزدیک به ۶۵ متر، بلندترین سازه آجری جهان پس از «قطب منار» به‌شمار می‌رود. گفته می‌شود که «قطب منار» هم با الگوبرداری از این منار، در قرن ۱۳ میلادی ساخته شده است و بر مبنای برخی شواهد تاریخی، این گمان می‌تواند درست باشد.
پس از حکمروایی سلطان غیاث‌الدین غوری، برادرش سلطان شهاب‌الدین غوری بر اریکه قدرت سلاله غوری نشست. سلطان شهاب‌الدین، مانند سلطان محمود غزنوی، امپراتور بزرگ دودمان غزنویان، عطش فراوانی برای فتح هند داشت، و به همین دلیل، شانزده بار به هند لشکرکشی کرد. یکی از فرماندهان لشکر او به نام قطب‌الدین ایبک، به عنوان حاکم هند تعیین شد و سال‌ها در آن کشور حکمروایی کرد. احتمال دارد که قطب منار نیز توسط وی یا جانشینان وی ساخته شده باشد. در هر حال، «منار جام» در حال حاضر در خطر فروریزی است و هیاهوهایی رسانه ای باعث شد تا مردم در شبکه‌های اجتماعی به این موضوع واکنش نشان دهند. دولت برای جلوگیری از تخریب این اثر تاریخی بزرگ جهان اقدام کرده است، اما متاسفانه هنوز نشان روشنی از میزان موفقیت آن اقدام به چشم نمی خورد.
