محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور می‌گوید، «فاصله‌گذاری اجتماعی از همان ابتدای ورود کرونا به کشور آغاز شد.»
روشن نیست اشاره محمود واعظی به تاریخ اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران (۳۰ بهمن) است یا یک ماه قبل از آن که مقامات دولت و وزارت بهداشت سرگرم تکذیب گزارش‌های مربوط به جان باختن برخی شهروندان مشکوک به ابتلا به کووید-۱۹ بودند.
با در نظر گرفتن سی‌ام بهمن‌ماه که خبر شیوع کرونا در ایران با مرگ دو مبتلا در قم اعلام شد، باز هم دقت اظهارات رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور در مورد اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی در آغاز ورود بیماری به کشور، مورد تردید است. این درحالی است که با گذشت بیش از ۴۰ روز همچنان نه دولت و نه نیروهای انتظامی و پلیس علاقه‌ای به اجرای سختگیرانه قوانین محدودیت تردد و فاصله‌گذاری اجتماعی ندارند. ایالات‌متحده آمریکا، ایتالیا و اسپانیا به عنوان سه کشور صدرنشین فهرست کشورها با بیشترین شمار مبتلایان به کووید-۱۹، برای قطع زنجیره شیوع ویروس قوانین قرنطینه و محدودیت تردد را به طور قاطعانه و با کمک نیروهای امنیتی اجرا می‌کنند. چین به عنوان کانون بیماری نیز پس از بیش از دو ماه قرنطینه کامل ده‌ها میلیون نفر در استان هوبی، توانست روند ابتلا به بیماری را نزولی کند.
ایرنا به نقل از واعظی گزارش داده که مرحله نخست فاصله‌گذاری اجتماعی از همان ابتدای ورود بیماری به کشور با تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها، تجمعات مذهبی، فرهنگی و ورزشی و ترغیب مردم به در خانه ماندن آغاز شد.
تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها
سعید نمکی، وزیر بهداشت روز جمعه نهم اسفندماه، ۹ روز پس از اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران برای نخستین بار مدارس کشور را به مدت سه روز تعطیل اعلام کرد.
پیش از آن تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها در برخی استان‌ها به طور پراکنده انجام شده بود. این تصمیم در حالی اعلام شد که طبق آمار وزارت بهداشت تا نهم اسفند تعداد مبتلایان به کرونا ۳۸۸ نفر و تعداد جان‌باختگان ۳۴ نفر بود.
یک هفته قبل از اعلام این تصمیم، در سوم اسفندماه، گروهی از دانشجویان دانشگاه‌های ارومیه، الزهرا، شریعتی و علوم پزشکی در نامه‌ای خطاب به وزرای علوم، بهداشت و رئیس دانشگاه آزاد خواستار تعطیلی همه دانشگاه‌ها تا پایان تعطیلات نوروز شده بودند. امضاء این نامه برای دانشجویان سراسر کشور آزاد بود و در آن هشدار داده شد که مسئولیت سلامت دانشجویانی که به ویروس آلوده شوند با مسئولین است.
در تاریخ هفتم اسفندماه نیز شورای صنفی دانشگاه‌های ایران خواستار تعطیلی «خودجوش» دانشگاه‌ها با کمک دانشجویان شده بود. همزمان نمکی اعلام کرد که با تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا دانشگاه‌ها یک هفته تعطیل است. در این تاریخ تعداد جان‌باختگان ۱۹ نفر و تعداد مبتلایان بیش از ۱۰۰ نفر گزارش شده بود.
اما تصمیم تعطیلی همه مدارس و دانشگاه‌ها تا پایان سال در ۱۶ اسفندماه اعلام شد. زمانی که متوسط نرخ ابتلا به ویروس به ۶۰۰ مورد در ۲۴ ساعت و تعداد مرگ در یک شبانه‌روز به ۱۵ مورد رسیده بود.
ممنوعیت تجمعات مذهبی
یکی دیگر از تصمیم‌هایی که سعید نمکی در کنفرانس خبری نهم اسفندماه به آن اشاره کرد، برگزار نشدن مراسم اعتکاف بود.
این درحالی است که همچنان تعطیلی زیارتگاه‌‌های مذهبی از جمله حرم امام رضا در مشهد و حضرت معصومه در قم با مخالف جدی مواجه بود.
محمد سعیدی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در قم و تولیت حضرت معصومه، سوم اسفندماه تعطیلی موقت اماکن زیارتی را توطئه دشمن خوانده و گفته بود با تعطیلی حرم، مردم بی‌پناه می‌شوند. این در شرایطی بود که کیانوش جهانپور، مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت در همان روز تعداد مبتلایان را ۲۸ نفر و تعداد جان‌باختگان را پنج نفر اعلام کرده و گفته بود اغلب آنها ساکن قم بودند یا به این شهر تردد داشتند.
در نهایت تا ۲۴ اسفندماه که اماکن زیارتی در مشهد، قم و شهر ری تعطیل اعلام شد، این اماکن پذیرای زائران داخلی و خارجی بودند. وزارت بهداشت در همین تاریخ شمار افراد مبتلا به ویروس کرونا را ۱۲ هزار ۷۲۹ نفر و تعداد قربانیان را ۶۱۱ نفر اعلام کرد.
تعطیلی فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی
بر خلاف تعطیلی اماکن مذهبی که تا اواخر اسفندماه امکان‌پذیر نشد، فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی از جمله تعطیلی سینما‌ها در اوایل اسفندماه به اجرا درآمد و به تدریج اماکن تاریخی نیز به این محدودیت‌ها اضافه شد.
ترغیب مردم به در خانه ماندن
محمود واعظی در حالی از ترغیب مردم به خانه‌نشینی در آغاز شیوع کرونا در ایران سخن می‌گوید که هنوز جمله معروف حسن روحانی که گفته بود «از روز شنبه همه روال‌ها عادی می‌شود»، به فراموشی سپرده نشده است.
رئیس‌جمهور ایران در تاریخ ششم اسفندماه، یک هفته پس از اعلام شیوع کرونا در ایران و در حالی که آمار مبتلایان و جان‌باختگان به سرعت در حال رشد بود در جلسه هیات دولت گفت:«از روز شنبه همه روال‌ها به صورت عادی خواهد بود و حرکت به سمت کنترل ویروس کرونا است.» روحانی تاکید کرد، «کار و فعالیت کشور باید به صورت آنچه که در ماه‌ها و هفته‌های گذشته بود، ادامه پیدا کند، البته باید مراقب هم باشیم.»
امروز با گذشت ۴۳ روز از تایید رسمی شیوع کرونا در ایران، آمار مبتلایان به کرونا به ۴۸ هزار نفر نزدیک می‌شود و بیش از سه هزار نفر نیز جان باخته‌اند.
فارغ از تردید‌هایی که در مورد دقت و درستی آمار اعلام شده، مطرح است، عالی‌ترین مقام اجرایی کشور همچنان قرنطینه و تعطیلی کشور را توطئه دشمن می‌خواند و مردم را تشویق می‌کند که برای خنثی کردن این توطئه کار و فعالیت را ادامه دهند. از سوی دیگر باوجود پیش‌بینی حجم سفرهای گسترده در تعطیلات نوروز اقدامی در جهت جلوگیری از انجام این سفرها انجام نمی‌شود و پس از اینکه ۹ هزار نفر در جاده‌ها مشکوک به ابتلا به کووید-۱۹ تشخیص داده می‌شوند، از مسافران نوروزی درخواست می‌شود، زودتر به خانه‌های خود بازگردند.
لازمه اجرای قرنطینه و محدودیت تردد علاوه بر زیرساخت‌های مناسب و ظرفیت‌های مالی، اعمال قوانین سختگیرانه با کمک نیروی انتظامی و پلیس است. گزینه‌ای که نه دولت به آن علاقمند است و نه نیروهای امنیتی.
