علیرضا فیروزجا دیشب تاریخ شطرنج را ورق زد و برگ تازهای را به نام خود نوشت. او که دیگر برای فدراسیون شطرنج ایران بازی نمیکند، مگنوس کارلسن نروژی، قهرمان شطرنج جهان را مات کرد. این شاید ترکیبی از حس افتخار و حسرت باشد.
شطرنج از معدود فعالیتهای حرفهای در ورزش است که هنگام شیوع ویروس کرونا نیز امکان فعالیت آنلاین دارد. در شطرنج آنلاین بانتر کاپ سایت Chess24 که از ۳۰ فروردین تا ۱۴ اردیبهشت برگزار میشود و ۸ نفر از بهترینهای دنیا برای جایزه ۲۵۰ هزار دلاری شطرنج بازی میکنند، علیرضا فیروزجا با شگفتی آغاز کرد و در رویارویی با مگنوس کارلسن پیروز شد. کارلسن از سال ۲۰۱۳ قهرمان جهان و از نوابغ شطرنج است اما پس از بازی با فیروزجا راهی جز گفتن این جمله تمجیدآمیز نداشت: "تو همه راههای مرا بستی."
فیروزجا با مهره سفید ۳ برد، با مهره سیاه ۴ برد و با مهره سفید ۳ تساوی کسب کرد و به امتیاز ۸.۵ رسید و کارلسن با مهره سفید ۴ برد، با مهره سیاه ۲ برد و با مهره سیاه ۳ تساوی کسب کرد و با ۷.۵ امتیاز شکست خورد. فیروزجا با مات شروع کرد و با مات تمام کرد. شطرنجباز ۱۶ ساله ایرانی حریف ۳۰ ساله و باتجربهای را پیش رو داشت اما ذهن خلاق او با حرکات برقآسا، برای تماشاگران آنلاین مبهوتکننده بود.
علیرضا فیروزجا در پی ممنوعیتهای سیاسی برای ورزشکاران ایرانی که در بسیاری از رقابتها مجبورند از رویارویی با حریفان اسرائیلی سرباز بزنند و موقعیتهای حرفهای بزرگی را از دست بدهند، تصمیم گرفت آینده حرفهای خود را در فرانسه بسازد. او دیماه ۹۸ اعلام کرد که دیگر برای ایران شطرنج بازی نمیکند.
همان روزها فدراسیون شطرنج ایران به بهانه شرکت میترا حجازیپور، شطرنجباز ایرانی، بدون حجاب در مسابقات شطرنج سریع و برقآسای مسکو، حکم اخراج ورزشکار خود را صادر کرد. اتفاقی عجیب که نشان میداد فدراسیون شطرنج چه آسان سرمایههای خود را از دست میدهد و اشتیاقی برای افتخارات بزرگ جهانی ندارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ماه دی برای شطرنج ایران پر از اتفاقات تلخ بود. سارا خادمالشریعه، استاد بینالمللی شطرنج که پیشتر از تصمیم علیرضا فیروزجا حمایت کرده بود، خبر غیرمنتظره خداحافظیاش را در اینستاگرام نوشت. سارا از نوابغ شطرنج زنان است اما ترجیح داد که در اعتراض به آنچه بر شطرنجبازان ایرانی میگذرد، از تیم ملی شطرنج ایران کنار برود.
شطرنج ایران با این نسل از دختران و پسرانش میتوانست یکی از موفقترین رشتههای ورزشی ایران باشد، اما مهاجرت و جدایی و استعفا از نسل طلایی شطرنج چیزی برای ایران باقی نگذاشت. در ورزش ایران اما هیچکدام از مدیران با حسرت از این اتفاقات حرف نمیزنند و تصمیم ستارههای ورزش برای ساختن آیندهای دیگر را همیشه با انتقادات خود بیراه میدانند، در حالی که چهرههایی مثل علیرضا فیروزجا مسیر بدون مانع و هموار را برای موفقیتهای بزرگ رو به روی خود نمیدیدند.
علیرضا فیروزجا در سکوت خبری اکثر رسانههای ایرانی موفقیتی به یادماندنی را کسب کرد. او فقط نزدیک به ۱۷ سال سن دارد و این یعنی فیروزجا حکایتهای ماندگاری را در شطرنج دنیا خواهد نوشت. کیمیا علیزاده، پرافتخارترین ورزشکار زن ایران و جوانترین مدالآور ایرانی در المپیکهاست و او در دیماه ۹۸ تصمیم به جدایی از ورزش ایران گرفت. علیرضا فیروزجا نیز نه در المپیک اما در شطرنج جهان افتخارات بزرگی را در نوجوانی به دست میآورد و میتواند موفقترین جوان ورزشکار ایرانی لقب بگیرد، اما او دیگر برای ایران شطرنج بازی نمیکند.
داستان علیرضا در شطرنج جهان ادامه خواهد داشت. او در روزهای آینده همچنان میتواند ستاره شطرنج آنلاین بانتر کاپ سایت Chess24 باشد و شاید در فینال دوباره با مگنوس کارلسن دیدار کند، دیداری که هیجان شطرنج را به اوج میرساند.
فیروزجا پس از پیروزی مقابل کارلسن، شاید بیش از همیشه در جهان شطرنج مورد تمجید قرار گرفت. او حالا یک شطرنجباز شناختهشده و یک پدیده جذاب برای شطرنج دنیاست، دنیایی که به دلیل جهانگیری ویروس کرونا از ورزشاش در ماههای آینده شاید همین شطرنج آنلاین باقی بماند و علیرضا این فرصت را دارد که تیتر یک ورزش جهان باشد.