انتخابات ریاست ‌جمهوری آمریکا هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود و سال‌های انتخاباتی همیشه سال‌هایی پرماجرا هستند. اما تازه کمتر از پنج ماه از سال جاری که به راحتی می‌توانیم آن‌را یکی از پرماجراترین سال‌های چند دهه اخیر بخوانیم، گذشته است. سالی که با ترور قاسم سلیمانی و احتمال رویارویی نظامی ایران و آمریکا شروع شد، با شیوع جهانی ویروس کرونا پیش رفت و در ۲۴ ساعت گذشته با سقوط بی‌سابقه قیمت جهانی نفت همراه شده است. در این میان آیا جو بایدن، نامزد دموکرات‌ها، می‌تواند رئیس ‌جمهوریِ جمهوری‌خواه، دونالد ترامپ، را شکست دهد؟‌

پایین بودن قیمت نفت معمولا به نفع روسای جمهوری آمریکا تمام می‌شود، چرا که در این کشور معتاد به اتومبیل‌سواری، پایین بودن قیمت بنزین و البته ارزان بودن قیمت مسافرت با هواپیما، معمولا باعث رضایت رای‌دهندگان از وضعیت موجود می‌شود. اما این بار سقوط قیمت بنزین همراه با بحران عظیم اقتصادی در آمریکا است و تاثیراتی غیرقابل پیش‌بینی خواهد داشت. تقاضا برای نفت به این علت پایین آمده است که اقتصاد جهان دارد وارد رکود می‌شود، مرزهای کشورها بسته شده است، مسافرت‌ها قطع شده و سیاست‌های قرنطینه اقتصادها را فلج کرده است، و پیش از تمام این رویدادها، توافق معروف «اوپک پلاس» بین کشورهای اوپک به رهبری عربستان سعودی و چند کشور دیگر به رهبری روسیه نیز به بن‌بست خورد و باعث کاهش قیمت نفت شد. این ترامپ بود که موفق شد توافق بین مسکو و ریاض را با مشارکت سایر کشورهای نفت‌خیز مثل کانادا و خود آمریکا جوش بزند. رئیس کاخ سفید در واقع در تغییر سیاستی کم‌سابقه، هدف آمریکا را نه کاهش که افزایش قیمت نفت قرار داده بود؛  از جمله به این دلیل که چنین چیزی به نفع تولیدکنندگان آمریکایی نفت و صنایع نفت شیل در ایالاتی همچون اوکلاهما و تگزاس خواهد بود که از حامیان سیاسی او هستند. 

پاسخ رئیس ‌جمهوری آمریکا به این سقوط جهانی هم این بوده است که بگوید حالا که قیمت نفت پایین است، آمریکا باید آن‌را خریداری کند. از جمله پیشنهادهایی که از کاخ سفید شنیده می‌شود، خرید حدود ۷۵ میلیون بشکه نفت برای افزودن به ذخایر استراتژیک کشور، و یا اجاره ظرفیت انبارداری این ذخایر به شرکت‌های نفت آمریکایی است که در این آشفته‌بازار، دیگر جایی برای ذخیره کردن بشکه‌های نفت خود ندارند. وزارت انرژی آمریکا پیش از این می‌خواست سه میلیارد دلار بودجه برای خرید نفت در لایحه انگیزش اقتصاد که به تازگی تصویب شد، بگنجاند که مخالفت شماری از قانونگذاران مانع این کار شد. 

حالا برخی از قانونگذاران ایالت‌های متکی به صنعت نفت مثل داکوتای شمالی، تقاضای جدیدی از ترامپ دارند: توقف دریافت هرگونه نفت از عربستان سعودی جهت کمک به صنعت رو به ویرانی نفت شیل در آمریکا. ترامپ در پاسخ به این تقاضا گفته است: «آن‌را بررسی می‌کنیم.» حالا باید دید لابی‌های نزدیک به ریاض بیشتر برای رئیس‌ جمهوری فروش می‌آورند، یا لابی‌های نفت شیل داخلی.

صنعت نفت آمریکا در زمان ترامپ رشدی بی‌سابقه داشته است، اما هزینه استخراج نفت شیل آمریکایی به قدری بالا است که تنها قیمت بالای نفت (حدود پنجاه دلار) می‌تواند به این صنعت اجازه بقا دهد؛ تا چه برسد به این قیمت‌های تک رقمی و حتی منفی. در نتیجه، این سقوط تاریخی می‌تواند ضرباتی ویرانگر به بخش‌هایی از اقتصاد وارد آورد که در بعضی ایالات نقش مهمی دارند؛ گرچه بیشتر این ایالات به قدری جمهوری‌خواهند که پیروزی ترامپ در آن‌ها تقریبا قطعی است. 

خلاصه این ‌که هنوز معلوم نیست تا شش ماه دیگر که روز انتخابات فرا برسد، تغییرات قیمت نفت چه تاثیری بر سرنوشت ترامپ خواهد داشت، اما این تاثیر ایالت به ایالت فرق می‌کند و نیز، به وضعیت کل اقتصاد کشور بستگی دارد. 

با آن که کارشناسان انتقادهای زیادی به شیوه برخورد ترامپ با بحران کرونا داشته‌اند، بسیاری از رای‌دهندگان همچنان به او متمایل هستند. او توانسته است از این شرایط برای خود امتیاز سیاسی بسازد: با حضور روزانه در نشست‌های خبری و حمله به مخاطبان، به شیوه‌ای که به نفع خودش تمام می‌شود. اما میزان بالای ابتلا به ویروس و مرگ و میر ناشی از آن در آمریکا، شاید در نهایت بتواند به محبوبیت ترامپ در ایالات کلیدی مورد جدال بین دو حزب ضربه بزند. 

منابع مالی

جو بایدن در این میان چگونه می‌توند به جنگ ترامپ برود؟ از مشکلات اصلی آقای بایدن این است که به علت سیاست‌های قرنطینه، امکان فعالیت گسترده در کارزار انتخاباتی و سفر به سراسر کشور را ندارد. او در حالی به خانه خودش در ایالت دلاور محدود مانده است که تا به‌حال توانایی بالایی هم در زمینه استفاده از اینترنت برای تبلیغات سیاسی نشان نداده است. پیروزی زودهنگام او در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات (که با استعفای تنها رقیب باقی‌مانده، برنی سندرز، مسجل شد) از جهات بسیاری به نفع او است، اما او در ضمن با این مشکل روبه‌رو است که چپ‌گرایان حامی سندرز هنوز از بایدن اعلام حمایت نکرده‌اند و بسیاری شاید هرگز چنین نکنند. بزرگترین سازمان چپ‌گرای آمریکا،‌ سازمان سوسیالیست‌های دموکرات (موسوم به «دی اس ای»)‌ اعلام کرده است که از بایدن حمایت نمی‌کند. آخرین آگهی تبلیغاتی آقای بایدن که در آن به ترامپ حمله کرده بود که چرا بر سر کرونا جلو چین نایستاده است، از سوی بعضی چپ‌گرایان متهم به خارجی‌ستیزی و حتی نژادپرستی شد و مورد انتقاد قرار گرفت. یکی از کارمندان سابق بایدن به نام تارا رید، مدعی است که این سناتور سابق ۲۷ سال پیش او را آزار جنسی داده است، و این هم دلیل دیگری است که باعث شده است خیلی از چپ‌گرایان روی خوشی به رای دادن به او نشان ندهد. امید بایدنی‌ها هم این‌جا است که هر چه به انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم، میل شکست دادن ترامپ باعث می‌شود این بخش از رای‌دهندگان هم از معاون سابق باراک اوباما حمایت قاطع کنند.

آمار نشان می‌دهد که آقای بایدن در ماه مارس سه برابر رقیب جمهور‌خواه خود (۴۶/۷ میلیون دلار در مقابل ۱۳/۶ میلیون دلار) کمک مالی جمع‌آوری کرده است. اما دو نکته باعث می‌شود که این نکته آنقدرها هم خبر خوبی برای دموکرات‌ها نباشد. یکی این‌که عملکرد دموکرات‌ها در این زمینه در نیمه دوم ماه (پس از سیاست‌های قرنطینه) بسیار ضعیف‌تر از نیمه اول بوده است، بنابراین معلوم نیست که در دوران قرنطینه چطور پیش برود. دیگر این‌که وضع عمومی مالی حزب جمهوری‌خواه و کارزار ترامپ بسیار بهتر است. طبق برخی تخمین‌ها، دموکرات‌ها در این زمینه ۱۸۷ میلیون دلار از رقیب خود عقب هستند. یعنی اگر کارزار بایدن روزی یک میلیون دلار هم جمع‌آوری کند و ترامپ هیچ پول جدیدی جمع‌آوری نکند، دموکرات‌ها تازه در نزدیکی‌های انتخابات به رقیب خود می‌رسند.

البته در انتخابات‌هایی به اهمیت و وسعت این رقابت کنونی، این داشته‌های مالی طرفین نیست که نتیجه را تعیین می‌کند. در انتخابات مقدماتی هم دیدیم که بایدن از نظر حمایت مالی بسیار از رقبای خود عقب‌تر بود، اما موفق به پیروزی قاطع شد. در حال حاضر آقای بایدن در تمام نظرسنجی‌ها پیشتاز است (جز نظرسنجی فاکس نیوز که در آن با ترامپ برابر است)، اما خانم کلینتون هم چهار سال پیش از همین پیشتازی برخوردار بود و در نهایت با وجود کسب آرای بیشتر در سطح کل کشور، در انتخابات از ترامپ شکست خورد. 

انتخابات از طریق صندوق پست؟

فاکتور دیگری که همه چیز را پیچیده می‌کند، این سوال بزرگ است که آيا تا روز سوم نوامبر، آمریکا آنقدر ویروس کرونا را پشت سر گذاشته است که امکان رای‌گیری حضوری فراهم شود؟ این سوال البته در بیشتر کشورها می‌توانست موضوع بحثی آرام و منطقی بین مردم و سیاستمداران باشد، اما در آمریکای ترامپ خودش باعث جنجال سیاسی شده است. آقای ترامپ خودش به علت زندگی در واشنگتن، از راه دور در انتخابات ایالت فلوریدا شرکت کرد، اما به شدت با رای‌گیری از طریق صندوق پست مخالف است و تبلیغات علیه آن‌را آغاز کرده است. 

همین است که طرفداران رای‌گیری از راه دور هم کارزار خود را شروع کرده‌اند. میشل اوباما، بانوی اول سابق آمریکا، اخیرا رویدادی اینترنتی در این مورد برگزار کرد و یادآوری کرد که در تمام هشت سال حضور در کاخ سفید، به صورت پستی در انتخابات‌های ایالت ایلینوی مشارکت کرده است. از جمله چهره‌هایی که در این رویداد به او پیوستند تام هنکس، بازیگر آمریکایی، و همسرش، ریتا ویلسون بودند؛ از اولین چهره‌های مشهوری که به ویروس کرونا بدل شدند.

خانم اوباما گفت: «رای دادن هرگز نباید دشوار باشد و هرگز نباید مسئله‌ای حزبی باشد.» آقای هنکس افزود: «اصول دموکراتیک ما به این معنی است که من اگر مریض باشم، باز می‌خواهم توان رای دادن داشته باشم.»

در سال رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی، حتی شیوه رای دادن نیز به فاکتوری غیرمنتظره بدل شده است.