تا کنون بنیامین نتانیاهوی شوک‌زده سه بار در انتقاد از آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع پیشین‌اش، گفته است که آقای لیبرمن سیاستمداری «چپ‌گرا» است.

آقای لیبرمن راست‌گرای حامی خانه‌سازی و گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین، در آخرین لحظه از پیوستن به ائتلاف نخست‌وزیر اسرائیل خودداری کرد و شانس آقای نتانیاهو برای این‌که برای پنجمین‌بار در مقام خود ابقاء شود را در معرض تهدید قرار داد. به دنبال این تصمیم، بنیامین نتانیاهو که معمولا به خونسردی شهره‌ است، به حالتی مشوش به این «توهین» آقای لیبرمن واکنش نشان داد.

اظهارات نخست‌ وزیر اسرائیل دقایقی پس از آن مطرح شد که مجلس اسرائیل، کنست، به رهبری حزب لیکود (حزبی که آقای نتانیاهو رهبری آن را بر عهده دارد)، در اقدامی بی‌سابقه و تنها چند‌ هفته پس از تصویب‌اش در یک رای‌گیری، تصمیم گرفت خود را منحل کند. این‌ اقدام، در آخرین لحظه گرفته شد تا رئیس جمهور اسرائیل نتواند قدرت را به کسی جز آقای نتانیاهو بسپارد.

آقای نتانیاهو در اظهاراتی که اشاره به آقای لیبرمن داشت، گفت: «آن‌ها حکومت اسرائیل را در دست دارند. میلیاردها پول را که در اختیار دارند هدر می‌دهند. تمام پول‌ها را سر انتخابات به آتش می‌کشند. آن‌ها کشور را برای نزدیک به یک سال، به خاطر جاه‌طلبی یک شخص، فلج می‌کنند».

این اظهارات به گونه‌ای بود که به نظر می‌رسید آقای نتانیاهو، به طور ناخواسته، دارد خودش را توصیف می‌کند.

واقعیت این است که کشمکش آقای نتانیاهو با آویگدور لیبرمن فقط یک مسئله جانبی است.

در گذشته، زمانی که رهبری در اسرائیل قادر به تشکیل دولت ائتلافی نمی‌شد، رئیس جمهور قانون‌گذار دیگری را مسئول تشکیل دولت می‌کرد.

اگر این مسئولیت به غیر از آقای نتانیاهو، به هر کس دیگری از حزب لیکود واگذار می‌شد،  دولت ائتلافی در عرض چند ثانیه تشکیل شده بود. در این حالت احزاب میانه‌رو، نظیر حزب کارگر یا حتی حزب آبی و سفید (حزب رقیب اصلی بنیامین نتانیاهو، بنی گانتز) حاضر به ائتلاف می‌شدند و اکثریت مورد نیاز لیکود برای تشکیل دولت را تامین می‌کردند.

با این حال هر دوی این احزاب حاضر نشدند با آقای نتانیاهو وارد معامله شوند، زیرا در ماه اکتبر، حدود چهار ماه دیگر، نخست وزیر اسرائیل قرار است در جلسه دادرسی حاضر شود و پس از آن احتمال این‌که دادستان کل در ارتباط با سه پرونده فساد، علیه آقای نتانیاهو اعلام جرم کند، بالا است.

همچنین احزاب میانه‌رو نسبت به گزارش‌هایی مبنی بر این که آقای نتانیاهو در تلاش است تا لوایح قانونی‌ای را به تصویب برساند که مانع از پیگرد قانونی او می‌شود و به قدرت دادگاه ضربه می‌زند، نگاه مثبتی ندارند.

انتخابات تازه تنها راه نجات آقای نتانیاهو بود. اما آیا این راه حل کارساز است یا آیا ما شاهد روزهای نهایی رهبری هستیم که شکست ناپذیر می‌نمود؟

شکی نیست که این شکست مفتضحانه موجب تخریب بنیامین نتانیاهو شده است؛ کسی که حامیان در جریان تجمعات انتخاباتی او را «شاه بیبی» و «افسونگر» صدا می‌زدند.

به گفته یوهانان پلِسنِر، مدیر موسسه «دموکراسی اسرائیل» برگزاری انتخابات مجدد در ماه سپتامبر (شهریورماه) به این معنا است که در نزدیک یک سال گذشته، اسرائیل توسط دولت انتقالی اداره می‌شد؛ دولتی که اختیارات محدود و هزینه‌های گسترده اقتصادی و سیاسی داشته است.

این بن‌بست سیاسی همچنین طرح صلح خاورمیانه دونالد ترامپ را که قرار بود ماه آینده اجرایی شود، به تاخیر می‌اندازد.

آقای پلسنر به ایندیپندنت گفته است: «تصویر آقای نتانیاهو به عنوان جادوگر سیاسی‌ای که قادر مطلق است در هم شکسته است، زیر او نتوانسته است در تشکیل دولت پیروزی قاطع خود را به نمایش بگذارد».

یوهانان پلسنر همچنین با اشاره به لوایحی که به منظور جلوگیری از پیگرد قانونی آقای نتانیاهو تنظیم شده، گفت: «این لوایح مصون کننده برای او مسئله خواهد شد و نشانه ضعف است».

با توجه به این‌که بنیامین نتانیاهو این بار قادر به تشکیل دولت نشده و به احتمال زیاد اواخر سال جاری میلادی نیز علیه او اعلام جرم خواهد شد، بیراه نیست اگر فکر کنیم که حزب لیکود ممکن است برای نجات خود چهره جدیدی را معرفی کند.

کشور اسرائیل به طور کلی همچنان تفکرات راست‌گرایانه دارد و کاملا ممکن است که در انتخابات پیش رو نیز بار دیگر حزب لیکود را انتخاب کند.

محتمل‌‌‌ترین گزینه پیش روی لیکود گیدئون سار، وزیر پیشین و چهره‌ای مشهور است که به زودی به ستاره‌ای در عرصه سیاست تبدیل خواهد شد. او دو هفته پیش شورش داخلی درون حزبی خود علیه آقای نتانیاهو را در انتقاد از لوایح مصون‌کننده وی به نمایش گذاشت.

اما نزدیکان آقای سار در جمع خصوصی خود معترفند که او تنها از حمایت گروه معدودی از اعضای لیکود در کنست برخوردار است. اکثریت این اعضا همچنان از حامیان سفت و سخت آقای نتانیاهو هستند.

آنشِل فِفِر، کارشناسی که  نخست‌وزیر اسرائیل را به دقت دنبال می‌کند و زندگینامه‌ای درباره آقای نتانیاهو نوشته است، می‌گوید که حزب لیکود در طول دهه‌ها فعالیت خود، هرگز رهبرش را خلع نکرده است.

او توضیح می‌دهد: «حزب لیکود از زمان تأسیس تنها پنج رهبر داشته است. آقای نتانیاهو کنترل سلسله مراتب حزب را در دست دارد و همه از او وحشت دارند».

آقای ففر می‌افزاید که حتی خارج از حزب نیز آقای نتانیاهو مورد حمایت است.

او می‌گوید: «آقای نتانیاهو همچنان با تجربه‌ترین، توانمندترین، با انگیزه‌ترین و پرانرژی‌ترین فرد در کارزارهای انتخاباتی است».

در کنار این ویژگی‌ها، دونالد ترامپ نیز طرفدار او است. آقای ترامپ اخیرا در اقدامی غیرمعمول در بحران سیاسی داخلی اسرائیل مداخله کرد و در توییتر نوشت که امیدوار است که آقای نتانیاهو بتواند ائتلاف تشکیل دهد تا آن دو بتوانند با یکدیگر کار کنند.

اما سیاست به کنار، هیچ چیز نمی‌تواند جلوی بمب ساعتی قانونی‌ای را که آقای نتانیاهو را هدف گرفته (و ممکن است به خلع او از قدرت بیانجامد)، بگیرد.

انتخابات جدید قرار است ۲۶ شهریورماه برگزار شود. اگر بی‌بی برنده شود، یک ماه زمان لازم دارد تا دولت ائتلافی تشکیل دهد. بنابراین اگر او بخواهد لوایحی که او را از لحاظ قانونی مصون می‌کنند به تصویب برساند، فقط چند هفته پیش از این‌که تصمیم  دادستان کل برای اعلام جرم علیه او به صورت عمومی اعلام شود، فرصت دارد.

طبق قانون فعلی، رهبر اسرائیل در جریان محاکمه‌اش هم می‌تواند کشور را اداره کند، اما این قانون ممکن است از سوی دادگاه عالی تغییر کند.

شاید به همین دلیل آقای لیبرمن در آخرین لحظه تصمیم عجیب ولی اصولی‌ گرفت و گفت تنها در صورتی که قانون خدمت سربازی جدید تصویب شود (قانونی که دانش‌آموزان ارتدوکس را نیز مشمول خدمت سربازی می‌داند)، با آقای نتانیاهو ائتلاف خواهد کرد و به این ترتیب برگزاری انتخابات جدیدی را کلید زد.

اگر به باور لیبرمن نفس‌های نخست‌وزیری آقای نتانیاهو به شماره افتاده است، این به آن معنا است که شکاف عمیقی میان رهبری حزب لیکود ایجاد شده که باید برطرف شود.

اما در حال حاضر، حقیقتا کسی نمی‌داند چه پیش‌ خواهد آمد.

آقای ففر می‌گوید: «ما وارد قلمروی ناشناخته‌ای شده‌ایم که درباره آن می‌توان حرف‌های جدید بسیاری زد».