سومین شهر بزرگ ویتنام، که طی یک روز ۸۰ هزار نفر را با یکصد هواپیما به مکانی دیگر منتقل کرد، دارد خود را برای یک قرنطینه احتمالی و استفاده از برنامه‌های ردگیری تماس آماده می‌کند. این شدت عمل پس از آن صورت گرفت که در این شهر ۱.۲ میلیون نفری، بدون هیچ تلفاتی، سه نفر پیدا شدند که کرونا گرفته بودند.

تعداد مبتلایان مربوط به «دا ننگ» از آن زمان تا کنون به بالای ۳۰ نفر رسیده است، اما به گفته دولت ویتنام، باید به سرعت اقدام کرد تا آن شمار ناگهان بالا نرود. نخست وزیر نگوین شوآن فوک، هشدار داده است که خطر ابتلا به ویروس برای تمام استان‌ها و شهرها بالاست و باید هوشیار بود.

بر اساس آمار رسمی، از زمان آغاز همه‌گیری ویروس کرونا، ویتنام دست کم ۴۴۶ مورد ابتلا به ویروس داشته است؛ بدون آن که تلفات جانی داشته باشد. یک خلبان انگلیسی به نام استفن کامرون، پس از ۶۸ روز درمان توانست در همین ماه جاری به سلامت به خانه خود بازگردد.

حتی با محتاطانه‌ترین برداشت از این آمار، تحلیل‌گران بین‌المللی متفق‌القول هستند که ویتنام نسبت به بسیاری از کشورهای غنی‌تر که  به منابع عظیم منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دسترسی دارند، بسیار موفق عمل کرده است.

در قیاس، کافی‌ست بدانیم که آمریکا تا کنون نزدیک به ۴.۵ میلیون مبتلا و بیش از ۱۵۰ هزار جان‌باخته، بریتانیا بیش از ۳۰۰ هزار مبتلا و ۴۵ هزار قربانی، روسیه بالای ۸۰۰ هزار مبتلا و ۱۳ هزار قربانی، و هند نزدیک به ۱.۵ میلیون مبتلا و بیش از ۳۳ هزار قربانی داشته‌اند.

ویتنام که یک مرز مشترک ۱۱۰۰ کیلومتری با چین دارد، در مواجهه با کووید۱۹ بسیار سریع عمل کرد. در پایان ماه ژانویه، در جریان جشن‌های سال نو، دولت برای مبارزه با ویروس کرونا اعلام «وضعیت جنگی» کرد. در آن زمان، با توجه به اطلاعیه‌های سازمان بهداشت جهانی، شیوع ویروس تقریبا به طور کامل فقط به چین محدود شده بود.

با اظهارات نخست وزیر کشور در جلسه حزب در قدرت کمونیست مبنی بر این که بیماری خیلی زود به این کشور خواهد رسید و اگر دیر بجنبیم عواقب وحشتناکی خواهد داشت، ویتنام حتی زودتر از پکن به وضع قوانین محدودکننده در کشور اقدام کرد. نخست وزیر آن کشور گفت: «بگذارید خیال همه را راحت کنم. مبارزه با این ویروس یعنی مبارزه با دشمن.»

دولت ویتنام بر خلاف توصیه سازمان بهداشت جهانی، که بارها به همکاری با چین برای مخفی کردن شیوع بیماری  متهم شده است (که هر دو این اتهام را رد می‌کنند)، به وضع ممنوعیت ورود مسافر از برخی کشورها، و ابتدا از چین، پرداخت.

پوشیدن ماسک صورت و آزمایش‌های سخت و شدید اجباری شد و ده‌ها هزار نفر وارد قرنطینه شدند. مدارس که برای تعطیلات سال نو در پایان ماه ژانویه تعطیل بودند، تا اواسط ماه می تعطیل ماندند. تا پایان ماه مارس، هر کسی که وارد کشور می‌شد، به قرنطینه می‌رفت و بیشتر هزینه را دولت می‌پرداخت.

به گفته پروفسور گای توایتس، مدیر واحد تحقیقات بالینی دانشگاه آکسفورد در شهر هو چی مین که در برنامه بیماری‌های عفونی با دولت همکاری می‌کند، «دولت چنان سریع عمل کرد که در آن زمان خیلی عجیب به نظر می‌رسید، اما بعدا ثابت شد که این سرعت عمل بی‌مورد نبوده است.» 

وی به بی‌بی‌سی گفت: «مواجهه با بیماری‌های واگیردار بسیار برای دولت و مردم عادی است و به اهمیت آن واقف‌اند. احتمالا خیلی بیشتر از کشورهای ثروتمند. آنها می‌دانند که با این چیزها چگونه باید برخورد کرد.»

اما شاید یک دلیل این که ویتنام توانست این ویروس جهان‌گستر را تحت کنترل در آورد، چنان که می‌گویند، این است که سیستم اطلاعاتی پیشرفته‌ای دارد. شاید بد نباشد که در این خصوص به یک سری حملات سایبری نگاه بیندازیم که در ماه ژانویه روی مرکز مدیریت اورژانس و دولت ایالتی ووهان صورت گرفت.

به نظر می‌رسد که هدف از آن حملات دستیابی به اطلاعاتی در مورد ویروس کرونا، بیماری مربوط به آن، سرمنشاء، و تأثیرات آن بوده باشد که در آن زمان خیلی مبهم بود. حملات اینترنتی توسط گروهی موسوم به «نیلوفر آبی اقیانوس» یا همان ای‌پی‌تی۳۲ صورت گرفت که به سیستم اطلاعاتی دولت ویتنام وابسته است.

ای‌پی‌تی ۳۲ ظاهرا از ۶ ژانویه، یعنی زمانی که از آدرس lijanxiang1870@163 ایمیلی را به مرکز مدیریت اورژانس پکن فرستاد، خیلی فعال بوده است. این ایمیل دو هفته پیش از آن که دولت چین اعلام کند که ویروس می‌تواند به انسان سرایت کند، ارسال شده بود. بر اساس گزارش شرکت آمریکایی «فایر آی» در حوزه امنیت فضای سایبر، «این حملات نشان می‌دهند که کسب اطلاعات در مورد ویروس در اولویت بوده است. هر کسی هر چه در اختیار داشته انجام داده، و ویتنام ای‌پی‌تی ۳۲ را داشته است.»

ویتنام این گزارش‌ها را «بی‌پایه» خوانده است. انگو توآن تنگ، معاون سخنگوی وزارت خارجه آن کشور، در اظهاراتی اینترنتی گفته است: «حملات سایبری به سازمان‌ها و افراد به هر شکلی در ویتنام ممنوع است.»

ویتنام تنها کشوری نیست که ظاهرا سرویس اطلاعاتی خود را برای رسیدن به پاسخ پرسش‌های کویید۱۹ به کار گرفته‌ است. کشورهای غربی از جمله اعضای شبکه «پنج دیده‌بان» یعنی آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا و نیوزیلند، نیز پیگیر این موضوع بودند؛ هرچند دیر شروع کردند.

ویتنام از هر روشی استفاده کرده باشد، شکی نیست که خوب از پس بیماری بر آمده است؛ هرچند به اندازه بعضی کشورهای دیگر مورد تحسین قرار نگرفت.

مثلا نیوزلند از نگاه بسیاری، با کمی انصاف، حکایت بسیار موفقی از مبارزه با ویروس است. این کشور نیز برای محافظت از مردم خود به سرعت وارد عمل شد و نخست وزیر آن، جاسینتا آردرن، به خاطر اقدامات شایسته دولتش به شدت مورد تحسین قرار گرفته است.

روز دوم فوریه، وقتی که مردی در فیلیپین اولین کسی شد که خارج از چین از بیماری کرونا در گذشت، نیوزیلند شروع به بستن مرزها به روی هر مسافری کرد که از چین یا از طریق چین به آن کشور می‌رفتند. حتی خود شهروندان نیوزلند که از چین به خانه برمی‌گشتند، مجبور بودند ۱۴ روز در قرنطینه بمانند.

تا نیمه ماه مارس، هر کسی که وارد نیوزلند می‌شد، باید به محض ورود به قرنطینه می‌رفت. چند روز بعد از آن، مرزها عملا به روی تمام افراد غیرشهروند یا غیرمقیم نیوزیلند بسته شد. نرخ ابتلا شروع به افول کرد. ۲۴ روز بدون حتی یک مورد ابتلا، اوایل ماه جاری شکسته شد، که آن هم به خاطر دو دختری بود که از انگلستان وارد شده بودند. بر اساس آمار رسمی، نیوزلند ۱۵۵۷ مبتلا و ۲۲ کشته در اثر ویروس کرونا داشته است.

هر دو کشور ویتنام و نیوزیلند حالا بیشتر محدودیت‌ها را برای سفرهای خارجی برداشته‌اند. اما در حالی که انتظار می‌رود اقتصاد نیوزیلند در نیمه اول سال به اندازه ۲۰ درصد افت کرده باشد، ویتنام به رشد سالانه خود که بالای ۵ درصد است ادامه می‌دهد.

انتظار می‌رود که هر دو کشور، که در مقایسه با سایر نقاط جهان منطقه‌ای تقریبا عاری از کویید-۱۹ محسوب می‌شوند، از فرصت گردشگری به نفع خود استفاده کنند. اما در حالی که صنعت گردشگری نیوزلند در انتظار مسافران خارجی دچار رکود شده است، ویتنام زیر سایه مردم خود تکانی خورده است.

ماه ژوئیه، و البته کریسمس، فصل گردشگری در نیوزیلند محسوب می‌شود، اما تعداد پروازهای مرتب نسبت به همین زمان در سال گذشته ۴۰ درصد کاهش داشته است و حتی بسیاری از آنها تعطیل شده است. اما در ویتنام بیش از ۲۶ هزار پرواز، حامل ۵ میلیون مسافر، در ماه ژوئیه انجام می‌شود که به ترتیب حکایت از رشد ۱۶ درصدی و ۲۴ درصدی نسبت به سال گذشته دارد.

سایر کشورها، نظیر تایوان و کره جنوبی، و نیز ایسلند، نیز از خیلی کشورهای دیگر بهتر عمل کرده‌اند. عامل اصلی موفقیت آنها اقدام سریع و جامع در انجام آزمایش‌ها و وضع قوانین قرنطینه قبل از بالا رفتن آمار بوده است.

اما البته بعضی کشورها خواستند که راه دیگری در پیش بگیرند. دولت بوریس جانسون تا وقتی تعداد مبتلایان به ۶۵۰۰ و کشته‌شدگان به ۳۳۰ نرسید، حاضر نشد به وضعیت قرنطینه برود.