عبدالله عبدالله رئيس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان نشست تاریخی صلح کشورش را در دوحه با این جمله گشایش داد: «من و هیأت همراهم به نمایندگی از نظام سیاسی‌ای که مورد حمایت میلیون‌ها مرد و زن این سرزمین است و از تنوع فرهنگی، اجتماعی و قومی افغانستان نمایندگی می‌کند، به دوحه آمده‌ایم تا فرایندی را رقم بزنیم که دروازه‌ جنگ، رنج و مصیبت را برای همیشه ببند و در صلح و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز را با هم‌وطنانی که از فکر دیگری نمایندگی می‌کنند باز کند.»

در این گردهمایی که اولین مذاکرات مستقیم دولت افغانستان با گروه طالبان را رقم زد، ۱۶ وزیر خارجه کشورهای ذینفع در افغانستان و دبیرکل سازمان ملل متحد، ناتو، سازمان همکاری‌های اسلامی، و رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا حضوری یا از راه دور شرکت داشتند. 

هیات افغانستان به ریاست آقای عبدالله، با ترکیب حضور حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه، معصوم استانکزی، رئيس هیات همراه با اعضای هیات و سلام رحیمی، نماینده خاص ریاست جمهوری است. 

در سوی دیگر میز، ملاعبدالغنی برادر، رئیس دفتر سیاسی قطر گروه طالبان، شیخ عبدالحکیم حقانی، قاضی‌القضات طالبان و رئيس هیات مذاکره کننده همراه با اعضای هیات و شیرمحمد عباس استانکزی، معاونش در راس مجلس نشسته‌اند. 

آمریکا نیز مایک پمپئو، وزیر خارجه را در راس هیاتی با عضویت زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا در أمور صلح أفغانستان، و ژنرال میلر، فرمانده کل ناتو در أفغانستان، به دوحه فرستاده است. آقای پمپئو در عصر کرونا ۱۷ ساعت از واشنگتن تا دوحه پرواز کرده است و بسیاری این را نشان جدیت آمریکا در دفاع از صلح در افغانستان می‌دانند.  

آقای عبدالله در نشست افتتاحیه صلح أفغانستان گفت:‌«ما با نیت نیک برای تحقق صلح دایمی و مذاکرات و بحث‌های صادقانه برای رسیدن به توافق جامع میان دو طرف به اینجا آمده‌ایم. ما می‌خواهیم تمام مردم افغانستان بعد از ۴۲ سال فراز و فرود، تجاوز، جهاد و مقاومت، بار دیگر زیر یک سقف واحد متحد شوند. روایت‌ها و برداشت‌ها شاید متفاوت باشند، اما همه‌ ما می‌دانیم که در جریان این‌ سال‌ها چه اتفاقی افتاده و اکنون در کجا قرارداریم.» 

آقای عبدالله که صلح‌جویانه سخن می‌گفت، افزود که أفغان‌ها می‌خواهند در این مرحله از فرصتی استثنایی که برای صلح به دست آمده بهره بگیرند و آینده‌ جدیدی را که مورد قبول و حمایت تمام شهروندان افغانستان باشد مشترکا تعریف کنند. 

او کوشید تا نه تنها از دولت أفغانستان، بلکه از جریان مقاومت ضدطالبان نیز نمایندگی کند.

آقای عبدالله گفت:‌ «من به خوبی به یاد دارم که چگونه شهید احمدشاه مسعود قهرمان ملی به خاطر عشقی که به صلح داشت، بدون سلاح و با یک محافظ برای مذاکره و ملاقات با رهبران طالبان به میدان شهر رفت تا راه حل مسالمت‌آمیز سیاسی برای بحران کشور پیدا کند. اما متاسفانه ما نتوانستیم در آن مرحله به دلیل اوضاع و شرایطی که از اداره‌ ما بیرون بود، به صلح و توافق دست یابیم. بیایید امروز اجازه ندهیم تا بار دیگر فرصت از دست برود و جنگ به درازا بکشد.» 

نکته مهم دیگر در این سخرانی، گذشت و سازش بود. آقای عبدالله گفت:‌«حرکت به طرف آینده‌ بهتر، نیازمند گذشت، اولویت دادن به صلح به جای جنگ و توافق برای بحث روی قضایایی اختلافی است. ملت‌های دیگر نیز چنین تجربه‌ای را در تاریخ خود دارند. مطمئن هستم که به کمک خداوند و درس از گذشته، ما نیز می‌توانیم در مسیر صلح و آشتی گام‌های موثری برداریم.»

خواسته آقای عبدالله «اعلام آتش‌بس دوستانه» و حفظ «دستاوردهای» کشورش بود. 

او همچنین گفت که رسیدن به صلح، قربانی، از خودگذشتگی و وفاداری به منافع ملت را از هر دو طرف مذاکره می‌طلبد. 

بعد از آقای عبدالله، ملاعبدالغنی برادر سخنرانی کرد. سخنان آقای برادر کوتاه بود. او به برقراری نظام اسلامی و استقلال کشور تاکید کرد. در لابه‌لای سخنان او نیز به دشوار بودن مذاکرات اشاره شد. آقای برادر از تمام مذاکره‌کنندگان خواست که در جریان سختی‌ها در مذاکرات بیناافغانی از خود شکیبایی نشان دهند. 

مایک پمپئو که سخنران سوم بود، از هر دو طرف، دولت أفغانستان و طالبان، ستایش کرد که چنین روز تاریخی‌ای را رقم زده‌اند. آقای پمپئو تاکید کرد که آمریکا در کنار افغانستان می‌ایستد تا بار دیگر این کشور به پایگاه القاعده و تروریسم تبدیل نشود. وزیر خارجه آمریکا گفت که تصمیم‌گیری بر سر نوع نظام آینده در این کشور به عهده خود افغان‌ها است، اما با صراحت افزود که این تصمیم بر سر کمک آینده کشورش به أفغانستان تاثیر مستقیم خواهد داشت. 

دیگر نمایندگان، از وزرای خارجه ژاپن، فنلاند و اسپانیا تا دیپلمات‌های ارشد اندونزی و پاکستان و ازبکستان و نیز دبیرکل‌های سازمان‌های درگیر در  افغانستان، برای روند صلح ابراز امیدواری کردند. اروپا بر حفظ حقوق زنان،‌ دموکراسی و ارزش‌های بشر تاکید کرد، پاکستان به تلاش‌های بی‌وقفه تا رسیدن به این نقطه مذاکرات اشاره کرد، و هند به کمک اقتصادی برای توسعه افغانستان پرداخت. 

جواد ظریف،‌ وزیر خارجه ایران که اسمش در فهرست سخنرانان بود،‌ از جلسه غایب بود. اما وزارت خارجه ایران همزمان با برگزاری نشست صلح افغانستان، بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن آمده است:‌ «جمهوری اسلامی ایران از شروع گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بین دولت افغانستان، گروه‌های سیاسی و طالبان استقبال می‌کند و امیدوار است این گفت‌وگوها بدون مداخله خارجی و در یک تفاهم جامع میان افغان‌ها به نتایج مطلوب خود برای استقرار صلح و ثبات دایمی در افغانستان و امنیت در منطقه منجر شود.» 

تهران می‌گوید که مشکل أفغانستان راه‌حل نظامی ندارد: «تمامی مسایل و معضلات در افغانستان تنها از طریق گفت‌وگو و مذاکره قابل حل و فصل هستند و خروج مسئولانه نیروهای خارجی پیش‌نیاز غیرقابل اجتناب برای رسیدن به صلح و امنیت در آن کشور است. جمهوری اسلامی ایران امیدوار است دولت، گروه‌های سیاسی و طالبان بتوانند با حفظ دستاوردهای ارزشمند مردم افغانستان از جمله قانون اساسی، ساختارهای مردم‌سالارانه، مشارکت سیاسی فراگیر، حقوق و کرامت زنان، حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی به توافقی پایدار دست یابند که متضمن صلح، آرامش، رفاه و سعادتمندی مردم افغانستان باشد.» 

پس از نشست افتتاحیه، دیدارهای دوجانبه‌ای برگزار شده است که همچنان ادامه دارد. آقای پمپئو با عبدالله عبدالله دیدار کرده است. آقای برادر نیز با نمایندگان اروپا و روسیه دیدارهایی داشته است. هیات مذاکره کننده طالبان و دولت أفغانستان نیز با هم دیدار کرده‌اند. یک سخنگوی تیم أفغانستان می‌گوید که این دیدار برای شناخت و آشنایی متقابل برقرار شده است و موضوعات مورد بحث تعیین خواهد شد.

انتظار می‌رود که دور اول مذاکرات بیناافغانی صلح چند روز طول بکشد.