با شروع صبح در دوحه قطر، روز جدیدی در افغانستان نیز آغاز شد. روزی که چشم‌ها و گوش‌ها را به سوی قطر معطوف کرده بود.

مذاکرات صلح افغانستان از روز شنبه در دوحه قطر با حضور مایک پومپئو وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، دکتر عبدالله عبدالله رئیس شورای مصالحه افغانستان، زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان و حنیف اتمر سرپرست وزارت خارجه افغانستان آغاز شد.

افتتاح‌کننده روز نخست این برنامه سلطان بن سعد المریخی وزیر خارجه و معاون نخست وزیر این کشور بود. نخستین سخنرانی را دکتر عبدالله عبدالله ایراد کرد. او از گروه طالبان سپاسگزاری کرد که در گفت‌وگو‌های صلح حاضر شدند. عبدالله گفت که دولت افغانستان متعهد به آوردن صلح به افغانستان است. او همچنان گفت که پس از چهل سال جنگ حالا به نیت صلح آمده‌اند و باید به اراده مردم افغانستان احترام گذاشته شود.

پس از دکتر عبدالله، ملا غنی برادر آخند رئیس دفتر طالبان در قطر بسیار کوتاه صحبت کرد. او تنها از رعایت مواد توافق‌نامه و اجرای تعهداتی که طالبان بر آن صحه گذاشته‌اند حرف زد و جانب مقابل را به اجرای تعهداتش فراخواند. او همچنان گفت که طالبان در افغانستان یک نظام اسلامی می‌خواهند. هرچند قرائت طالبانی از اسلام را تعریف نکرد. ولی گفت که باید در این نظام همه افغان‌ها خود را ببینند.

مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا نیز سخنرانی‌اش را با این جمله که آمریکا خواهان یک افغانستان امن است که نمایندگی از تمام مردمش کند و همسایه‌هایش در آرامش باشند.

وزیر خارجه آمریکا گفت که این کشور حوادث یازدهم سپتامبر را فراموش نکرده است. اما خوشحال است که طالبان تعهد داده‌اند که به القاعده و داعش اجازه فعالیت در افغانستان را نخواهند داد.

پومپئو گفت که آینده افغانستان را مردمش خواهند نوشت و باید در این آینده دیگر جنگی وجود نداشته باشد.

پس از آن وزرای خارجه تعدادی از کشور‌ها که به صورت آنلاین به این کنفرانس وصل بودند، صحبت کردند. وزیر خارجه چین از خروج منظم ناتو از افغانستان حرف زد. وزیر خارجه ازبکستان خواهان میزبانی مذاکرات در سمرقند شد. وزیر خارجه آلمان از حمایت از دولت افغانستان صحبت کرد و وزرای خارجه کشور‌های دیگر نیز از ایجاد یک دولت فراگیر که ارزش‌های انسانی را معیار قرار داده باشد، حمایت کردند.

تلاش اکثریت وزرای خارجه که در این نشست صحبت کردند، این بود که باید ارزش‌های به دست آمده در ۱۹ سال گذشته به خصوص در عرصه حقوق بشر، در این مذاکرات مد نظر گرفته شده و حفظ شود.

در داخل افغانستان نیز واکنش‌ها به آغاز مذاکرات صلح متفاوت بود. تقریبا اکثریت دولتمردان و مردم خواهان آن بودند که قبل از پیشرفت‌ها در مذاکرات، آتش‌بس دایمی در افغانستان برقرار شود.

با این حال اکثریت مردم آغاز مذاکرات را به فال نیک گرفته بودند. شبکه‌های اجتماعی به خصوص فیس‌بوک و تویتتر افغان‌ها فقط به همین مسئله اختصاص داشت. کاربران فیس‌بوک نظرات خود را در رابطه به مذاکرات به صورت پیاپی منتشر می‌کردند. محتوای پست‌های نشر شده در فیس‌بوک تقریبا مشترک بود. به جز عده‌ای که کاملا بدبینانه هیچ گونه آینده روشنی را در برایند این مذاکرات نمی دیدند، بقیه کاربران تلاش داشتند تا با خوش‌بینی به مذاکرات نگاه کنند. اما تمامی این کاربران از حفظ ارزش‌های به دست آمده سخن می‌گفتند.

به نظر می‌رسد نگرانی از قربانی شدن ارزش‌های انسانی که در دو دهه گذشته به دست آمده، بزرگ‌ترین دغدغه در افغانستان را تشکیل بدهد. طالبان به صورت مستقیم اشاره کرده‌اند که یک نظام اسلامی باید در افغانستان به وجود بیاید. این به معنای ان است که از دید طالبان نظام فعلی که به نام جمهوری اسلامی افغانستان یاد می‌شود، غیر اسلامی است. البته در چهارچوب قرائتی که طالبان از دین دارند، مسلما نظامی چون دولت جمهوری اسلامی افغانستان، قابل بازتعریف نیست. با این که ترکیب تیم مذاکره دولت افغانستان نیز یک دست نیست، اما در کلیات، تمامی کسانی که به نمایندگی دولت افغانستان به این دور مذاکرات رفته‌اند روی چند مسئله اجماع دارند: مسائلی چون قانون اساسی، نظام جمهوری، تفکیک سه قوه و آزادی‌های فردی که حاصل فعالیت دولت در ۱۹ سال گذشته است، از دید تمامی اعضای تیم مذاکره‌کننده دولت افغانستان، غیر قابل فروش یا معاوضه است. به این ترتیب به نظر نمی‌رسد یخ موجود میان دو طرف درگیر به این زودی‌ها آب شود.