دو میلیاردر در دو قطب مخالف سیاسی، جورج سوروس سرمایه دار چپ‌گرا، و چارلز کوُک، کارخانه دار، روی یک اندیشکده جدید سرمایه گذاری می‌کنند که به گفته دیگر بنیانگذاران آن، با تبلیغ برای پایان دادن به «جنگ‌های بی پایان» در خارج از مرزها، صنایع نظامی آمریکا را به چالش می‌کشد.
«انستیتوی کوئینسی برای حکومت داری مسئولانه» با بودجه مقدماتی پانصدهزار دلار از طرف آقایان سوروس و کُوک در ماه سپتامبر آغاز به کار خواهد کرد. نشریه «بوستون گلوب» می‌گوید گروهی از حامیان مالی این پروژه هشتصد هزار دلار دیگر به این اندیشکده کمک کرده‌اند.
نام این اندیشکده، تجلیلی است از «جان کوئینسی آدامز» یکی از روسای جمهور آمریکا که در سال ۱۸۲۱ در یک سخنرانی گفت آمریکا «برای یافتن و نابود کردن هیولاها به خارج (از مرزهای آمریکا) نمی‌رود. آمریکا برای همه آرزوی آزادی و استقلال دارد، اما فقط حامی و مدافع خود است».
در نگاه نخست، همکاری میان آقای سوروس و آقای کوُک – دو تن از ثروتمندترین مردان جهان – روی چنین پروژه‌ای سخت بعید می‌نماید.
جورج سوروس که در طول زندگیش یک «لیبرال سنتی» بوده (جنبشی که نماینده منافع مردم عادی از طریق تغییرات سیاسی و حمایت از اقدامات دولت است)، رئیس دومین سازمان بزرگ بشردوستانه جهان، «بنیاد جامعه باز» و مورد نفرت بسیاری از راست گرایان افراطی آمریکاست که برای از اعتبار انداختن این بازرگان آمریکایی-مجار شایعات ضد یهود بودن او را بر سر زبان‌ها می‌اندازند.
چارلز کوُک در مقابل، نیروی راننده در پس حزب جمهوریخواه جدید است که از چند دهه پیش برای کاهش حضور و نفوذ دولت در تجارت مبارزه می‌کند. او بنیانگذار جنبش «تی پارتی» و از منتقدین عمده نظریه تغییرات آب و هواست. اقای کوُک، زمانی در مورد نظریات چپ گرایانه جورج سوروس گفت که او «به اندازه کافی با آرمان‌های آزادی آشنا نشده است».
در تارنمای «انستیتو کوئینسی»، اما، آمده است که این اندیشکده «فعال» یک سیاست خارجی مبتنی بر «دیپلماسی و خویشتن داری نظامی» را ترغیب خواهد کرد که از طرف «حامیان همفکر از دو جناح لیبرال سنتی و محافظه کار» حمایت می‌شود – احتمالا نوعی تایید شراکت دو بازرگان (سوروس و کوُک) که اغلب از نظر سیاسی با یکدیگر اختلاف داشته‌اند.
استیون کینزِر، تاریخ دان، که با دو بنیانگذار این اندیشکده گفتگو کرده است، در مقاله‌ای در نشریه «گلوب» می‌نویسد احتمالا این بنیاد بازگشت (آمریکا) به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران، خروج نیروهای ایالات متحده از سوریه و أفغانستان و کاهش برخوردهای مقابله جویانه با به اصطلاح رقبایی مثل چین و روسیه را ترغیب خواهد کرد.
روز یکشنبه، استیون وِرت هایم، یکی از پنج بنیانگذار «کوئینسی» ضمن اعلام ایجاد این موسسه گفت این اندیشکده «از این اعتقاد حرکت خواهد کرد که سیاست خارجی باید ضمن تامین امنیت و سلامتی شهروندان آمریکا، به حقوق و حیثیت همه احترام بگذارد».
این استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا افزود:«انستیتوی کوئینسی کارشناسان خود را خواهد داشت و سکویی خواهد بود برای دانش و تخصص دیگران، اما به این نکته آگاه است که این مردم آمریکا هستند که نهایتا حق و مسئولیت آن را دارند که در مورد سیاست خارجی ایالات متحده قضاوت کنند».
اقای وِرت هایم در توئیتی نوشت که آمریکا مدام از طریق سیاست‌های دخالت جویانه علیه مردم «دست به خشونت» می‌زند که به استثنای «مشتی کمپانی بزرگ نظامی»، نه به نفع قربانیان آن است و نه به سود مردم آمریکا.
او افزود:«سیاست خارجی آمریکا در یک بحران است – هم بحران اخلاقی و هم راهبردی. این بحران فرای ساکن کنونی کاخ سفید است (اشاره‌ای به دونالد ترامپ) و به هردو حزب سیاسی (دموکرات و جمهوریخواه) لطمه می‌زند. اگر در مورد یک راهبرد جدید، یک سیاست خارجی برای قرن بیست و یکم که مبتنی بر دیپلماسی و خویشتن داری نظامی باشد، جدی هستیم، باید با همکاری با یکدیگر با صنایع نظامی مقابله کنیم».
بنیانگذاران دیگر این موسسه، اِلی کلیفتُون، نویسنده و روزنامه‌نگار، سوزان دیماجیو، عضو ارشد بنیاد کارنِگی برای صلح بین المللی، تریتا پارسی، استاد دانشگاه و بنیانگذار شورای ملی ایرانیان آمریکا، و اندرو باسِویچ، تاریخ شناس روابط بین الملل از دانشگاه بوستون، هستند.
آنها همگی از منتقدان برجسته سیاست خارجی آمریکا در سال‌های اخیر بوده‌اند.
روز یکشنبه، آقای کلیفتون در توئیتی نوشت:« (انستیتوی کوئینسی) نظراتی را ترغیب می‌کند که در پی صلح جهانی، سیاست خارجی آمریکا را از جنگ‌های بی پایان به یک دیپلماسی نیرومند سوق دهد».
آقای باسِویچ در پاسخ به این سئوال که چرا در بنیانگذاری این موسسه شرکت کرده، گفت:«انستیتو کوئینسی هم از لیبرال‌های مترقی و هم محافظه کاران مخالف سیاست‌های مداخله جویانه دعوت می‌کند یک برخورد جدید و کمتر نظامی را در سیاست‌ها مد نظر قرار دهند.
«ما با جنگ‌های بی پایان و بی ثمر مخالفیم. ما می‌خواهیم تامین صلح را در سیاست خارجی کشور احیاء کنیم».
با بنیاد جامعه باز و بنیادهای چالز کوُک تماس گرفته شده است.
© The Independent
