مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، روز جمعه ۲۹ فروردین پس از مذاکره با همتایان اروپایی خود و هنگام ترک پاریس اعلام کرد که کشورهای اروپایی باید زودتر درباره اعمال تحریمهای گسترده مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی ایران تصمیمگیری کنند، «چون ایران بهوضوح از توافق فعلی تخطی کرده است».
در همین حال باراک راوید، خبرنگار اکسیوس، به نقل از سه منبع اسرائیلی در ایکس نوشت که ران درمر، وزیر امور راهبردی دولت اسرائیل، و دیوید بارنیا، رئيس موساد، امروز جمعه به پاریس سفر کردند تا پیش از جلسه دوم مذاکرات هستهای که فردا در رم برگزار میشود، با استیو ویتکاف، نماینده دولت ترامپ در خاورمیانه و طرف مذاکره با جمهوری اسلامی، دیدار کنند.
در دوره اول ریاستجمهوری دونالد ترامپ، ایالات متحده از توافق برجام که برنامه هستهای ایران را در ازای لغو برخی تحریمها، محدود میکرد، خارج شد. تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا هم به توافق پایبند بود، اما پس از آن بهتدریج تعهداتش را کاهش داد. تلاشها برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ از آن زمان متوقف شده و مقامهای اروپایی نیز از پایبندی نبودن تهران ابراز نارضایتی کردهاند.
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، واشینگتن مذاکرات هستهای با ایران را در بالاترین سطح از زمان فروپاشی توافق برجام، از سر گرفت. ایالات متحده و جمهوری اسلامی هفته گذشته در عمان، بدون حضور کشورهای اروپایی، درباره برنامه هستهای تهران مذاکره کردند. دور بعدی این مذاکرات که باز هم با میانجیگری عمان انجام میشود، برای روز شنبه در ایتالیا برنامهریزی شده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، که روز پنجشنبه به ایران سفر کرده بود، هشدار داد که تهران و واشینگتن در حال از دست دادن زمان برای رسیدن به یک توافقاند. او پیش از سفر به ایران به روزنامه فرانسوی لوموند گفته بود که تهران تا دستیابی به بمب هستهای «فاصله چندانی» ندارد.
در همین حال دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز پنجشنبه اعلام کرد که برای تایید حملات به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی عجلهای ندارد؛ این اظهارات پس از گزارشی از نیویورک تایمز مطرح شد که در آن ادعا شده بود ترامپ طرح اسرائیل برای حمله مشترک در ماه آینده را رد کرده است.
ترامپ با تایید ضمنی این گزارش گفت: «نمیگویم که آن را کنار گذاشتم، اما برای اجرای آن عجلهای ندارم.»
همزمان، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، که برای تحویل پیام علی خامنهای به ولادیمیر پوتین به روسیه رفته، روز جمعه در حاشیه مراسم ارتش در سفارت ایران در مسکو گفت: «ما از سمت آمریکا، پیامهای متناقض و متضادی میشنویم. اینکه منظور چه هست و چه اهدافی را در بر میگیرد، مربوط به خودشان است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اشاره عراقچی به گفتههای استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، است که پس از مذاکرات شنبه گذشته در عمان، گفت جمهوری اسلامی به غنیسازی بالای ۳.۶۷ نیاز ندارد؛ آنچه به معنی پذیرش تلویحی غنیسازی غیرنظامی که در برجام نیز لحاظ شده بود.
دونالد ترامپ روز پنجشنبه مجددا هشدار داد که اگر مقامهای جمهوری اسلامی به عقبنشینی از مواضع پیشین خود و دستیابی به توافق هستهای با ایالات متحده علاقهای نشان ندهد، «گزینه دومی وجود خواهد داشت که برای ایران بسیار بد خواهد بود». او ضمن تهدید مجدد تهران به حمله نظامی، تاکید کرد: «جمهوری اسلامی نمیتواند سلاح هستهای داشته باشد و این نکتهای بسیار ساده است.»
دفتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد که او سالها است رهبری «کارزار جهانی» علیه برنامه هستهای ایران را برعهده دارد و با وجود انتقادها، اقدامهای علنی و مخفی زیادی انجام داده که باعث شده است ایران امروز سلاح هستهای نداشته باشد. نتانیاهو گفت: «اسرائیل هیچگاه اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هستهای دست یابد.»
با توجه به مهلت دوماههای که دونالد ترامپ به رهبر جمهوری اسلامی داده است، انتظار میرود جلسه دوم دیدار عراقچی و ویتکاف، تا حدود زیادی نتیجه مذاکرات بر سر پرونده هستهای ایران را روشن کند.
دور دوم مذاکرات میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده در حالی روز شنبه ۳۰ فروردین در رم، پایتخت ایتالیا برگزار میشود که جی دی ونس، معاون دونالد ترامپ هم برای تعطیلات عید پاک به این کشور سفر کرده است. براساس برنامهها، قرار نیست هیچ تماسی میان ونس و مقامهای هیات مذاکره کننده ایرانی انجام شود.