اخیرا در فضای مجازی عکس‌هایی از دیوید بکام در حال بوسیدن لبان دخترش منتشر شد که واکنش‌های بسیاری را برانگیخت. گروهی کار او را رفتاری نامناسب دانسته و گروهی دیگر نیز رفتار این ستاره پیشین دنیای فوتبال را تایید کردند و به دنبال آن از تجربیات بوسیدن و در آغوش گرفتن فرزندان خود نوشتند و سبب شدند تا مرزهای رفتاری والدین و به خصوص روابط عاطفی بین پدر و دختر و یا حتی مادر با پسر مورد توجه قرار گیرد. ما نیز در این نوشته در پی پاسخ به این پرسش هستیم که اصولا روابط عاطفی بین پدر و دختر چگونه باشد؟
مطالعات روانشناسی بر تاثیر رابطه عاطفی مناسب پدر و دختر در رشد شخصیت و هویت او در دوران بزرگسالی مهر تایید می‌زند. به این معنی که دختر از سنین اولیه رشدش با مشاهده رفتارها و واکنش‌های عاطفی و هیجانی پدر خود، مدلی از رابطه عاطفی هیجانی سالم در ذهنش نقش می‌بندد. این رابطه عاطفی سالم بین پدر و دختر احساس امنیت، آرامش و سلامت روانی را در ضمیر دختر می‌نشاند . همچنین او را از روابط غیرسالم احتمالی در دوران بزرگسالی‌اش نجات می‌دهد. نتایج تحقیقات لورا پادیلا واکر پژوهشگر، در سال ۲۰۱۲ نشان داد پدرانی که به فرزندان خود گوش می‌دهند و رابطه عاطفی صمیمی با آنها دارند، آزادی‌های مناسب را به فرزندانشان می‌بخشند و در نتیجه نقش بسیار موثری در زندگی فرزندانشان ایفا می‌کنند. پدر اولین مردی است که دختر در سال‌های اولیه زندگی‌اش به او ابراز علاقه می‌کند و مهمترین فردی است که می‌تواند تصویر مثبت و خوبی از مرد را در ذهن دخترش خلق کند. پدری که سلطه جو- کنترل کننده باشد، بر رشد روانی و جنسی دخترش تاثیر مخربی می‌گذارد.
روانشناسان درباره بوسیدن لبان فرزندان چه می‌گویند؟
زیگموند فروید در نظریه‌اش به مراحل رشد روانی -جنسی از دوران تولد تا بزرگسالی پرداخته است. بر اساس این نظریه از سن شش سالگی تا بلوغ کودکان احساسات جنسی شان را بیان نمی کنند. انرژی جنسی خود را سرکوب می‌کنند و آن‌را به سمت فعالیت‌های غیرمعمول مانند مدرسه، ورزش، سرگرمی، روابط اجتماعی، دوستی با همجنس و غیره هدایت می‌کنند. مرحله بعدی از سنین بلوغ، ۱۲ سالگی، تا بزرگسالی است که کودک نسبت به مسایل جنسی‌اش کنجکاو می‌شود و علاقه به جنس مخالف شکل می‌گیرد و به دنبال ارضاء غریزه جنسی است. هر نوع رفتار نامناسب عاطفی با کودک در این مرحله می‌تواند منجر به روابط بین فردی نامطلوب او با دیگران شود و ناکامی، نارضایتی، اضطراب و تضاد در دوران بزرگسالی اش را دامن بزند و تشدید کند. اگر چه روانشناسی امروزین به نظریه فروید انتقاداتی دارد اما در این بخش از نظریه فروید با او اتفاق نظر دارند.
روانشناسان امروزی نیز بوسیدن لبان دختر از سوی پدر در دوران کودکی و تا قبل از پنج -شش سالگی را رفتار عاطفی مناسبی می‌دانند که به بهبود رابطه عاطفی بین پدر و دختر می‌‌انجامد. برخی دیگر از روانشناسان معتقدند دختر در سنین نوجوانی یا حتی زودتر از آن نسبت به مسایل جنسی‌اش آگاه وکنجکاو می‌شود. بنابر این بوسیدن لبان دختر از سوی پدر پس از پایان دوران اولیه کودکی صحیح نیست و به دلیل رشد و تغییرات هورمونی سنین بلوغ، می‌تواند تحریک کننده باشد و به سردرگمی در احساس و عاطفه دختر بینجامد.
حریم یا مرز عاطفی بین پدر و دختر تا کجاست؟
اگر چه بوسیدن لبان کودک دختر در دوران کودکی مشکلی ایجاد نمی‌کند اما قطع آن در سنین نوجوانی می‌تواند برای دختر آسیب‌زا باشد. پس از پایان دوران کودکی و آغاز دوران نوجوانی و تغییرات جسمی و هورمونی در بدن دختر، معمولا پدران از بوسیدن لبان دخترشان اجتناب کرده و ابراز احساسات و عواطفشان بیشتر به شکل کلامی و در آغوش گرفتن فرزندشان تغییر می کند. در این سنین، والدین(مادربا پسر و پدر با دختر) حریم فیزیکی بین خود وفرزندشان قرار می‌دهند. کودک از دوران کودکی که پدرش لبان او را بوسیده محبت و عشق پدرانه را به این شکل دریافت کرده و آموخته است. این تغییر برای پدران قابل فهم و قابل قبول است اما برای دخترشان این تغییر و نبوسیدنش و یا کمتر بوسیدنش می‌تواند این حس را در دختر ایجاد کند که از طرف پدرش طرد شده است. نوعی قطع واکنش‌های عاطفی مانند بوسیدن ممکن است احساس طرد شدگی از طرف پدر را در فرزند دختر ایجاد کند که درک آن برای دختر دشوار خواهد بود. از طرفی دیگر عدم آگاهی دختر نسبت به رعایت حریم فیزیکی با پدرش می‌تواند به صورت نادرستی از طرف دخترش تعبیر و به کاهش اعتماد به نفس و افسردگی اش بینجامد.
تغییر روش در چه مقطع سنی مناسب است؟
گاهی اوقات والدین تصور می‌کنند مرز یا حریم خصوصی منجر به دور شدن و سردی روابط فرزندانشان با آنها می‌شود. وقتی از حریم بین والدین و فرزندان صحبت می‌شود- منظور حریم‌های سفت و سخت نیست. به عنوان مثال نوازش کودک جزو نیازهای ضروری فرزندان و یکی از راه‌هایی است که می‌توانند از آن طریق محبت و عشق را از والدین‌شان دریافت کنند. به عنوان مثال بوسیدن لبان کودک – لمس کردن بخش‌های حساس بدن کودک حتی به شوخی و غیر عمد نمی‌تواند روش مناسبی برای ابراز عواطف پدرانه و مادرانه باشد. حریم‌هایی که والدین به فرزندشان در دوران نوجوانی آموزش می‌دهند و نسبت به آنها حساسیت دارند و نگران هستند که مبادا فرزندشان مورد تعرض جنس مخالف قرار بگیرد. کودک از یک مقطع خاص سنی انرژی جنسی را دریافت می‌کند اما به آن پاسخ نمی‌دهد اما از سن شش سالگی به بعد در صورت بی توجهی و یا کم توجهی والدین در نوازش ولمس و بوسیدن نقاط حساس می‌تواند آموزش و مدل غلطی برای فرزنشان را سبب شود.
بنابراین هر یک از والدین در نحوه تعاملات رفتاری و عاطفی و احساسی با فرزندانشان بهتر است روش مناسبی را مد نظر قرار دهند و از همان ابتدا با ابراز احساسات و واکنش‌های عاطفی مناسب علاوه بر انتقال عشق و محبت پدرانه و یا مادرانه، به حریم فرزندشان احترام بگذارند. و از همه مهمتر شیوه‌ای را در ابراز محبت و عاطفه برای فرزندشان مد نظر قرار دهند که مجبور نشوند در دوره‌های نوجوانی به قطع آن روش‌ها روی بیاورند و تغییر روش ابراز آن را در پیش بگیرند.
