وزیر پیشین راه و شهرسازی ایران با اشاره به بدهی ۶۰۰ هزار میلیاردی دولت گفت که فرصت‌های زیادی از دست‌ رفته و برای اصلاح اقتصاد ایران دیگر دیر شده است.

عباس آخوندی که با تجارت‌نیوز گفت‌وگو کرده افزود: «در حال حاضر یکی از مسائل جدی حاکمیت گسترش فقر است.»

به گفته این مقام پیشین، برخلاف سایر کشورهای دنیا که دولت‌ها در دوران کرونا به مردم کمک‌ معیشتی کرده‌اند، دولت ایران به دلیل بدهی‌های سنگین نتوانست هیچ کمکی بکند. به گفته آخوندی، در حال حاضر نزدیک به سه میلیون نفر بیکار به تعداد بیکاران پیشین ایران اضافه شده است.

اشاره آخوندی به اختصاص کمک‌هزینه دولت پس از ابلاغ قرنطینه در نوروز ۹۹ است. دولت حسن روحانی پس از تعطیلات نوروزی تصمیم گرفت به مردمی که شغل خود را براثر کرونا از دست ‌داده‌اند کمک کند. در همین راستا، محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس ‌جمهوری ایران اعلام کرد که ۲۵ هزار میلیارد تومان کمک‌ بلاعوض پرداخت خواهد شد و ۷۵ هزار میلیارد تومان نیز در قالب تسهیلات به خانوارها و بنگاه‌های اقتصادی اختصاص می‌یابد.

اما از همان ابتدا مشخص بود که این مقدار آن‌قدر کم و ناچیز است که بعید است بتواند جلو بیکاری‌های عمده و رشد منفی اقتصادی در ایران را بگیرد. خصوصاً که برای تسهیلات بانکی، بهره‌های زیادی در نظر گرفته شده بود. به‌ عبارت‌ دیگر، دولت جز فشار بر بانک‌ها برای پرداخت وام، راهکار دیگری نداشت.

از سوی دیگر، با توجه‌ به خط تورم بیش از ۴.۵ میلیونی در زمان اختصاص این کمک‌هزینه، کمک بلاعوض ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی نیز عملاً دردی را دوا نمی‌کرد و تنها ژستی تبلیغاتی محسوب می‌شد.

اما به نظر می‌رسد تصمیمات دولت در زمینه عوارض اقتصادی کرونا هوشمندانه نبوده است. آخوندی معتقد است که در این دوره بین دو تا سه میلیون نفر به تعداد بیکاران افزوده شده که بخش بزرگی از این تعداد نیز از داشتن بیمه بیکاری و تأمین اجتماعی نیز محروم بودند. دولت دست‌کم می‌توانست این بخش را زیر پوشش بگیرد تا شاید فرصت بیشتری به این افراد برای یافتن شغل بدهد.

برای مثال، در برخی کشورهای پیشرفته مانند آلمان، دولت به بنگاه‌های اقتصادی امکان دریافت کمک‌های مالی و معافیت‌های مالیاتی را فراهم کرد تا آنها از اخراج نیروهای کاری خود صرف ‌نظر کنند. همچنین میلیاردها یورو وام کم‌بهره و حتی بدون بهره به صاحبان مشاغل تحت خطر یا ازدست‌رفته پرداخت شد.

آخوندی که فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد سیاسی از دانشگاه رویال هالووی لندن است، می‌افزاید: «ما کسری بودجه‌مان قبل از داستان کرونا حدود ۲۲۰ هزار میلیارد تومان بود و قبل از این هم، دولت حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان به ‌نظام بانکی بدهکار بوده است. این بدهی خودش به‌اندازه کافی بزرگ است و اگر ۲۲۰ هزار میلیارد تومان دیگر به آن اضافه شد چیزی بالغ ‌بر ۶۰۰ هزار میلیارد تومان می‌شود. بنابراین وضعیت مالی دولت بسیار خراب است.»

عضو سابق کابینه حسن روحانی با انتقاد از برنامه‌های اقتصادی دولت، به‌مانند بسیاری از کارشناسان قیمت‌های بورس را حبابی خواند و تلاش برای فروش اوراق سلف ارزی و تأمین کسری بودجه از بورس را خطرناک توصیف کرد و پیش‌بینی کرد که این اشتباه می‌تواند اقتصاد ایران را در آینده به شدت زمین بزند.

عباس آخوندی در مورد انتخابات آمریکا و تأثیر آن بر ایران نیز تأکید کرد که امید بستن به روی کار آمدن جو بایدن، نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اشتباه است و دموکرات‌ها نشان داده‌اند که می‌توانند سخت‌ترین تحریم‌ها را علیه ایران اعمال کنند.

اشاره آقای آخوندی به وضع تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران است که در دوران باراک اوباما رخ داد. برخی از کارشناسان معتقدند که رفتار و روش اجرای سیاست کلی آمریکا ممکن است از سوی دو حزب متفاوت باشد اما نتیجه نهایی و هدف که فشار بر حکومت ایران است، در نهایت یکسان است.